BlackBerry Z10 review

Wat zit er bij het toestel?

In onze handen ligt een zwarte BlackBerry Z10 (Charcoal Black) waarop BlackBerry 10 (10.0.10.58) draait. Je kunt ook een witte uitvoering bestellen die ook wel 'Pure White' heet. De meegeleverde doos is compact en bevat naast het toestel een aparte datakabel, een headset met bediening, een power plug voor zowel een Europees als Engels stopcontact en behoorlijk wat documentatie. Best compleet dus. De batterij zit los in de verpakking en dien je voor het ingebruiknemen logischerwijs in het toestel te plaatsen.

Uiterlijk

Het uiterlijk van de BlackBerry Z10 laat zich nog het beste omschrijven als een mini PlayBook-tablet. Een ruwe, vierkante, platte, zwarte telefoon. Een industrieel vormgever zou er z'n neus voor ophalen. Nee echt mooi is de BlackBerry Z10 niet. Maar daar ligt tegelijkertijd z'n kracht. Het is een ruwe diamant. Doeltreffend, zonder veel poespas, alles zit erop en eraan. Belangrijker nog, het apparaat is niet overdreven groot, maar tegelijkertijd wel groot genoeg.

De voorzijde is symmetrisch en heeft zowel boven als onder het 4,2 inch grote touchscreen een plastic balk. Hierdoor lijkt hij wel wat op de achterzijde van de iPhone 5 en op de voorzijde van de HTC One. Boven het scherm zit de luidspreker en onderaan pronkt het BlackBerry-logo. Nadeel van het symmetrische uiterlijk is dat je je nog wel eens wil vergissen in wat de boven- en wat de onderkant is.

Er is een reden waarom er flinke randen rondom het scherm zitten, iets waar we later op komen. Nadeel van deze beslissing is dat de scherm/telefoon-ratio niet erg gunstig is. Mocht BlackBerry later grotere schermen willen toepassen, denk aan 5 inch, dan wordt het uiteindelijke toestel veel te groot. Maar dat zijn problemen zie ze later mogen oplossen.

De achterzijde is van rubber en geeft lekker veel grip. Voordeel is dat je hem vrij solide kunt neerleggen, het toestel verschuift niet snel. Per ongeluk van je bureau aftikken zal er niet bij zitten. Nadeel is wel dat je hem maar lastig in je broekzak schuift. Kleding heeft nogal de neiging op te rollen als je dit doet. Middenin is het BlackBerry-logo geplaatst en linksboven zit de cameramodule met een flitser. Het glas is halverwege de flitser en camerasensor onderbroken en er lijkt wat speling in te zitten. Het oogt wat slordig maar daar hebben we het al over gehad. Rechts zitten de volumeknoppen met daartussen een derde knop.

Links zit op de zijkant een micro-USB en HDMI-aansluiting. Bovenop zit de aan- en uitknop, met links de audio-jack-aansluiting. Het kleine gaatje rechts is een tweede microfoon om achtergrondgeluid tijdens telefoongesprekken weg te filteren. Onderop zit een inkeping waardoor je de batterijcover kunt verwijderen. De inkeping dient tevens als 'uitlaat' voor de externe luidspreker. Binnenin zit een 1.800 mAh grote batterij, micro-SIM-ingang en ruimte voor een externe geheugenkaart.

Uithoudingsvermogen

BlackBerry's stonden altijd bekend vanwege de lange batterijduur. Dit kwam mede doordat al het verkeer werd geregeld via de eigen beveiligde BlackBerry-server. Het toestel hoefde maar naar 1 partij te luisteren in plaats van diverse accounts te pingen of er nog wat nieuws was. Tijden veranderen en blijkbaar vonden mensen het niet erg iedere dag hun telefoon op te laden. Het BlackBerry-principe bleek achterhaald en bovendien waren mensen niet meer bereid om een extra BlackBerry-abonnement af te sluiten met bijkomende kosten.

Komen we terug bij deze BlackBerry Z10. Zoals gezegd hoef je niet meer een apart abonnement af te sluiten om te kunnen internetten, BBM-en en e-mailen. Dat is goed nieuws want het is een reden minder om over te stappen naar bijvoorbeeld Android of iPhone.

Hoe staat het nu met het uithoudingsvermogen van deze Z10? Die is bovengemiddeld goed. Het toestel haalt bij normaal tot intensief gebruik met gemak één tot twee dagen. Bij matig tot weinig gebruik is zelfs een week geen bijzondere gebeurtenis. Voorwaarde is wel dat je zo nu en dan applicaties afsluit. Over het algemeen is het dus erg goed, vooral als je bedenkt dat er geen zelf in te stellen energiebeheer is.

Belkwaliteit

We hebben tijdens onze testperiode geen opmerkelijke problemen gehad met in en uitgaande gesprekken. Het geluid is opvallend helder, duidelijk en prima te verstaan. Mocht het niet duidelijk genoeg zijn dan kun je hoge tonen of juist de bas versterken. Er is een snelkoppeling links onderaan in het menu om direct naar de dialer te gaan.

Beeldscherm

Het beeldscherm van deze Z10 lijkt met 4,2 inch aan de kleine kant, vooral in het huidige landschap van telefoons met 5 inch. Toch is het het grootst wat BlackBerry tot nu toe gebracht heeft en in de praktijk hebben we het nooit als klein ervaren. Iets wat we met de iPhone 5 wel hebben. Het scherm werkt ook erg plezierig en beschikt over een goede resolutie en kleurweergave. Waar Android-gebruikers lang op hebben moeten wachten zit bij BlackBerry 10 standaard ingebakken; een screen refresh rate van 60 frames per seconde. Hierdoor heb je (in de meeste gevallen) een responsief toestel.

Menu

Het menu van BlackBerry 10 is opgedeeld in drie delen; helemaal links zit de Hub, daar rechts van een overzicht van draaiende applicaties en daar weer rechts zitten de geïnstalleerde applicaties. Deze kunnen over meerdere pagina's verdeeld zijn afhankelijk van hoeveel apps je geïnstalleerd hebt. Een pagina bestaat uit een raster van 4 x 4 icoontjes.

Open je een applicatie dan scrollt het toestel naar het 'geopende applicatie'-scherm waarop vier voorvertoningen van apps zichtbaar zijn. Alhoewel er niets mis is met dit overzicht is de animatie die volgt als je een app opent wel wat verwarrend. Het lijkt namelijk net op een veeg-beweging naar links, in plaats van een bevestiging om die app te openen. En het went maar niet. Zelfs na een week testen denken we na het openen van een app nog steeds dat we per ongeluk een veeg-beweging naar links maken terwijl we gewoon een app openen.

Het overzicht van geopende apps is wat ons betreft wat overbodig. Het ziet er weliswaar leuk uit, maar in de praktijk heb je er niet zoveel aan. Het gaat bijvoorbeeld even snel om de app (opnieuw) te openen vanuit het menu, dan vanuit dit scherm. Je ziet namelijk maar de laatste vier geopende apps, de rest staat er onder. Bovendien worden apps nooit afgesloten en het is maar de vraag in hoeverre dit impact heeft op de batterij en de performance. Maar zoals gezegd het ziet er wel gelikt uit en natuurlijk moest BlackBerry wat anders doen wat andere fabrikanten nog niet gedaan hadden.

Net als bij andere telefoons open je door de bovenste balk naar beneden te vegen een snelmenu met koppelingen om zaken als Bluetooth en WiFi aan- en uit te schakelen. Het enige wat mist zijn de notificaties maar daar komen we straks op terug. In sommige apps is deze balk trouwens verdwenen. Veeg je dan van boven het scherm naar beneden dan opent een optie-menu. Het idee is leuk, maar het is niet overal consequent doorgevoerd. Soms zitten de instellingen bijvoorbeeld onder een knop. Veeg je in bijvoorbeeld de Facebook-app van boven naar beneden dan wordt het nieuwsoverzicht opnieuw geladen. Deze inconsequentie is soms wat verwarrend.

Wil je eenmaal uit een applicatie dan druk je bij de meeste telefoons op een knop ergens onder het scherm. Maar bij de Z10 zit daar geen knop. Om uit een applicatie te gaan dien je van onder het toestel over het scherm te vegen. Leg je vinger op het BlackBerry-logo en veeg omhoog. Begin je op het scherm zelf, dan gebeurt er helemaal niets. Je zult van onder het scherm moeten beginnen met vegen. Deze zogenaamde 'gesture' is ook nodig om het toestel te unlocken. Daarover gesproken, je moet relatief ver omhoog vegen wil het toestel van de ontgrendeling gaan. Het overkwam ons nog wel eens dat we het toestel te laag beet pakten waardoor we niet hoog genoeg kwamen om het toestel van de lock te halen. Het is een kleinigheid want het idee, plus de getoonde animatie, zijn goed.

Dan is daar nog het lockscreen. Eigenlijk zie je hem niet vaak, want hij is alleen te bereiken als je de knop bovenop het toestel indrukt. In de meeste gevallen zie je hem niet doordat je direct het toestel ontgrendeld door van onder het scherm naar boven te vegen. Toch is hij het bespreken waard. Naast een achtergrond en natuurlijk een klop zit er een snelkoppeling naar de camera op. Ook je notificaties staan handig in beeld. Je kunt ook een speciale nachtmodus activeren door het bed & maan-icoontje dat 's avonds verschijnt naar beneden te trekken. De vergelijking van een gordijn naar beneden trekken is wel grappig gedaan. Je krijgt vervolgens een klok die op een zwarte achtergrond staat. Ideaal voor 's nachts wanneer je gaat slapen. Vanuit hetzelfde scherm kun je nog een wekker activeren en alle meldingen uitschakelen. Zeer functioneel allemaal.

Telefoonboek

Nadat je enkele accounts hebt toegevoegd van onder andere Google, Facebook, Twitter en LinkedIn worden contacten automatisch weergegeven in het adresboek. Helaas worden contacten niet altijd samengevoegd zodat je in sommige gevallen veel dubbele contacten hebt. Je kunt wel koppelen maar dit gaat dus nog niet helemaal goed. Handig is dat je bij een contactpersoon ook de activiteit kunt weergeven uit eerder genoemde accounts. Zo zie je bijvoorbeeld Facebook-foto's en tweets in een handig overzicht voorbijkomen.

Het is trouwens wat vervelend dat je niet per account kunt instellen of je de connecties daarvan wilt terugzien in het adresboek. Facebook-vrienden wel, maar LinkedIn contacten bijvoorbeeld niet. Misschien in een volgende versie.

Messaging

We willen hier even speciaal aandacht besteden aan het virtuele toetsenbord van de Z10. De rijen van het toetsenbord worden onderbroken door wat moet lijken op een metalen strip. Bovendien kent het toetsenbord enkele trucjes die we nog niet eerder zagen. Tijdens het typen wordt bijvoorbeeld gegokt welk woord je wilt invoeren. Deze suggesties staan in de metalen strip. Door vanonder die letter naar boven te vegen wordt die suggestie ingevoerd. Het idee is grappig maar in de praktijk veelal onbruikbaar. Je moet namelijk zo ontzettend langzaam typen om die suggesties te zien en te herkennen dat het sneller is ze gewoon voluit te typen. Jammer, want het leek zo'n leuke functie.

Verder is er spellingscontrole, ondersteuning voor meerdere talen (ook tijdens het typen), automatische hoofdletters en punten. Eigenlijk werkt het toetsenbord zo goed dat we BlackBerry eigenlijk willen oproepen om een port naar Android te maken.

Wil je een bericht versturen, zij het een BBM, smsje of e-mail, dan is de beste plek om dat te doen de Hub. Je komt er door helemaal naar links te scrollen. Klik op opstellen je krijgt de keuze wat je wilt versturen. Hiermee is de Hub eigenlijk één van de meest gebruikte schermen waar je gebruik van zult maken. Niet alleen is het de plek van waaruit je berichten verstuurd, het is ook de plek waar al je ontvangen berichten, meldingen en oproepen terugvindt. Het is daardoor meer dan een unified inbox. Ook meldingen van bijvoorbeeld LinkedIn, Twitter en applicatie updates komen er binnen. Het is een enorm bruikbaar onderdeel van BlackBerry 10. Helaas is het aantal instellingen nog wat beperkt maar de basis is goed.

En wil je vanuit een applicatie even snel in de Hub 'spieken', dan veeg je van onder het scherm naar boven en beweeg je naar rechts. BlackBerry noemt het 'Peek'. Wil je direct door naar de Hub? Laat dan je vinger los. Wil je door blijven gaan met waar je mee bezig was dan veeg je het scherm via je vinger naar beneden en blijf je in je app. Eigenlijk heel handig en best intuïtief.

Connectivity

De BlackBerry Z10 kent naast Bluetooth en WiFi ook NFC en er is een mogelijkheid om een eigen hotspot op te zetten. Er zit een Micro HDMI-aansluiting aan de zijkant en wat dat betreft loopt BlackBerry niet achter bij de concurrentie. Handig is dat wanneer je de Z10 aan je computer hangt er een aparte installatieschijf zichtbaar wordt waarna je de BlackBerry Link-software voor zowel PC als Mac kunt installeren. Netjes! Zo zien we het graag. Eenmaal geïnstalleerd kun je muziek, foto's, video's en documenten synchroniseren. Handig is ook dat er een menu is om een webadres te pingen of om een traceroute uit te voeren, als je tenminste weet wat dat is.

Speciale aandacht voor de browser. Deze scoort op moment van schrijven een nette 485 van de 500 beschikbare punten in de html5test. Dit zegt iets over de ondersteuning van moderne webtechnieken.

Ook op andere fronten doet de browser het goed. Zo scoort de browser in de SunSpider Javascript Benchmark een nette 1615,0 ms. In Peacekeeper komt de score echter niet verder dan 476 waar de Sony Xperia Z nog 539 haalt. Helaas zakt de BlackBerry Z10 bij de Kraken-benchmark door de mand met 31.732,0 ms waar de Sony Xperia Z met de meest recentste versie van Chrome nog 17.790,9 ms haalt. Hierbij geldt; hoe lager, hoe beter.

Maar er zijn meer kritische noten te kraken. Zo mist de mogelijkheid om met het favorieten- of bladwijzer-overzicht te openen. En ook de standaard-zoekmachine is niet te wijzigen. Je zult het met Bing moeten doen. Toch is de browser prima om dagelijks mee te moeten werken en bovendien redelijk vlot.

Camera

Komen we uit op het minst favoriete onderdeel van het toestel; de camera. We kunnen er wel omheen draaien maar we kunnen het gewoonweg niet mooier maken dat het is. De camera is niet het sterkste punt van de Z10. Er kwam halverwege de testweek weliswaar een update uit die de prestaties van de camera verbeterden, hij is nog steeds zeer matig. En ondanks de aanwezig stabilisatie-modus is het maar lastig scherpe foto's te schieten die niet bewogen zijn. Op het toestel zien de foto's er nog wel oké uit maar op een PC-monitor is het om te huilen.

Daarnaast kent de camera-app bijzonder weinig instellingen. Op zich is dat niet erg, immers, de iPhone deed het ook jaren prima zonder. Maar het is wel erg karig allemaal. Er zijn scène-instellingen (automatisch, actie, whiteboard, nacht en strand of sneeuw), er is een stabilisatiemodus, een burstmodus, je kunt de flitser activeren of op automatisch zetten en het is nog mogelijk om de hoogte/breedte-verhouding aan te passen van 16:9 naar 4:3. Helaas kun je in de stabilisatiemodus de flitser niet gebruiken.

Naast de reguliere camera-functie is daar wat BlackBerry de 'Time Shift' noemt. Je neemt van iemand een foto en net wanneer jij de foto schiet heeft die z'n ogen dicht. Met Time Shift kun je een stukje vooruit of achteruit gaan zodat je toch de perfecte foto schiet. Het werkt zelfs met meerdere mensen in dezelfde foto. Kies van iedereen de beste uitdrukking en sla het resultaat op. Helaas is de resolutie van het resultaat niet erg hoog en dus niet bruikbaar om af te drukken.

De videomodus kent nog minder instellingen. Er is een stabilisatiemodus, drie scénemodi (automatisch, nacht en strand of sneeuw) en je kunt de resolutie aanpassen van 1080p naar 720p. Eventueel kun je daarbij nog de flitser als videolamp gebruiken. Geschoten foto's kun je daarna eventueel bewerken via een soort van eigen Instagram-kloon en je kunt afbeeldingen delen via bijvoorbeeld Twitter of BBM.

Aanwezige programma's

Op het moment toen de Z10 aangekondigd werd stonden er niet minder dan 70 duizend apps in BlackBerry World. Dat aantal is indrukwekkend voor een vers en nieuw platform en groeit tot op de dag van vandaag. Inmiddels zijn we de 100.000 gepasseerd. Dit komt vooral omdat BlackBerry het mogelijk heeft gemaakt om zonder al te veel inspanningen bestaande Android-apps te porten. Het probleem is dus niet de kwantiteit, maar de kwaliteit van de apps. Zo is op moment van schrijven de populairste app een batterij-level-meter waar niemand van gehoord heeft. Daarna volgt het immer populaire "LED board", een app om je flitser mee te activeren en een digitale versie van de Koran. Allemaal super handig maar niet de apps die je zou verwachten en kent van Android of iPhone. Populaire apps van bekende studio's ontbreken en het is maar de vraag of die überhaupt komen.

BlackBerry heeft daarom zelf maar enkele apps geschreven zoals Facebook, Twitter, LinkedIn en Foursquare. Dit lijken één-op-één ports van de Android-apps te zijn en dan helaas niet de meest recentste versie. Wel kregen we tijdens onze testweek geregeld updates binnen dus ze zijn er wel hard mee aan de slag. Ben je die-hard Facebook of Twitter-fan dan lijkt de BlackBerry Z10 geen goede keus. Neemt niet weg dat je er wel mee overweg kan.

Alhoewel je dus het app-aanbod groot kunt noemen, laat de bruikbaarheid ervan nog te wensen over. Wat wil je ook van een beginnen platform. Alle apps verkeren nog in een "1.0 versie" waar dezelfde Android- en iPhone-apps al meerdere generaties verder zijn. Er is dus nog een lange weg te gaan.

De apps die standaard aanwezig zijn zijn contactpersonen, browser, kalender, BBM, SMS, BlackBerry World, Remember, Docs To Go, Afbeeldingen, Muziek, Video's, Story Maker, Kaarten, Games, YouTube, Newsstand, Spraak besturing, Weer, Klok, Rekenmachine, Kompas, Bestandsbeheer, Print To Go, Infolabels, Instellingen, Telefoon, Camera, Instellen en Help.

Games

BlackBerry heeft een eigen app waarin je games kunt downloaden en scores kunt bijhouden. Je kunt ook vrienden toevoegen en het tegen ze opnemen. Het lijkt hierin wel wat op Apple's Game Center. Standaard zijn er geen spelletjes te vinden op de Z10 maar die zijn wel te downloaden. Het aanbod kent naast betaalde gelukkig ook genoeg gratis spelletjes.

Extra's

De Z10 beschikt ook over een kaarten-applicatie met navigatie-modus. Qua functionaliteit is de app best uitgebreid, zo is er een nachtmodus en kun je de snelste/kortste of eenvoudigste route kiezen. Helaas vallen de voorgestelde routes tegen, zijn soms zelfs helemaal niet het kortst, duurt het lang voordat er een route is berekend en zijn de gesproken instructies niet in het Nederlands.

Ook niet in het Nederlands beschikbaar is de gesproken besturing. We kunnen BlackBerry dit moeilijk kwalijk nemen, Siri en S-Voice zijn immers ook nog niet in het Nederlands beschikbaar. Vervelender is dat BlackBerry Balance, dat een aparte werk- en privé-modus creëert, alleen beschikbaar is als je beschikt over BlackBerry Enterprise Server. Ze moeten dan op je werk hierover beschikken en dit voor je activeren.

Conclusie

We hebben genoten van onze testweek met de Z10, maar dat komt vooral omdat we graag wat nieuws in handen hebben. Kijken we objectief naar de Z10 en het bijbehorende BlackBerry 10 dan rijst de vraag of BlackBerry hiermee aandeel van Android en iPhone kan terugwinnen. Het antwoord daarop is nee.

De apps zijn daarvoor nog niet volwassen genoeg, en ook het OS zelf kan nog wel wat verder gepolijst worden. BlackBerry weet met OS 10 waarschijnlijk wel het grote aantal overloper een halt toe te roepen en misschien is dat voor dit moment wel goed genoeg. Zo groot als BlackBerry ooit was zal het misschien wel nooit meer worden. Het zal genoegen moeten nemen als speler in de marge en van daaruit verder moeten bouwen. De Z10 is een goede eerste stap. De trouwe BlackBerry-klant zal je er niet mee kunnen overhalen, die wacht waarschijnlijk liever op de Q10 met z'n toetsenbord. De Facebook- en Twitter-verslaafden ook niet want die zijn beter af bij Android en iPhone. Ook de camera-liefhebber moet de Z10 links laten liggen. Voor wie is de Z10 dan geschikt? Voor iemand die niet vies is om wat anders te gebruiken, één plek wil hebben voor e-mail, sms en eventueel Twitter of Facebook en vooral bereikbaar wil zijn.

Wat BlackBerry 10 betreft is de basis goed. Belangrijker nog, er zit potentie in. Jammer dat er nog niet optimaal gebruik van wordt gemaakt, vooral door inconsequenties hier en daar. Daar moet de komende tijd hard aan gewerkt worden. Ook apps van derden zullen beter moeten worden, maar daarvoor moet het BlackBerry 10-aandeel eerst groeien. En daarvoor moeten er eerst BlackBerry 10-telefoon verkocht moeten worden. Maar dan moeten er wel goeie apps beschikbaar zijn. Een vicieuze cirkel waar alleen de tijd zal leren of we daar uit komen.

Onze speciale dank gaat uit naar Coolblue voor het beschikbaar stellen van deze BlackBerry Z10.