Mobiele TV is één van de onderdelen die door vele providers als de nieuwe killer applicatie van komende jaren wordt gezien. Wat is het precies en wat houdt het in? NieuweMobiel.NL legt het uit!
In dit artikel zal NieuweMobiel het fenomeen Mobiele Televisie behandelen. Mobiele televisie is het bekijken van video en televisieprogramma's op een mobiele terminal, zoals een mobiele telefoon of een PDA. Men kan zo onderweg bijvoorbeeld het laatste nieuws, een film of een sportevenement bekijken of een live televisieprogramma volgen.
Waren er ongeveer zes jaar geleden al eerdere experimentele ontwikkelingen vanuit het verre oosten, de laatste paar jaren is mobiele televisie in opmars gekomen en dat heeft te maken met diverse technieken die in rap tempo zijn gegroeid. Dankzij UMTS en DVB, DMB en MediaFlo wordt het mogelijk om waar dan ook televisie vanuit de handpalm te kijken. Dat dergelijke technieken hot zijn, is te merken aan de groeispurt waarin deze zich bevinden. NieuweMobiel zal in de loop van dit artikel een uitleg geven over deze begrippen en wat ze kunnen betekenen om mobiele televisie mogelijk te maken. Wat hebben de technieken nu te bieden, wat is Live TV of mobiele televisie en hoe ziet de toekomst eruit? NieuweMobiel legt het uit!
Mobiele televisie via UMTS
Sinds 2000 is men bezig met het ontwikkelen van toestellen voor de UMTS markt, de eigenlijke opvolger van het bekende GSM, de alom bekende standaard die in 1994 in Nederland beschikbaar kwam. UMTS staat voor Universal Mobile Telecommunications System en heeft als één van de grootste voordelen dat het een snellere gegevensoverdracht (tot 384 kilobits/s) mogelijk maakt. Nederlandse telecomproviders als KPN, Vodafone en T-Mobile maken momenteel actief gebruik van de door hun gekochte UMTS licentie, met andere woorden het recht om UMTS aan te bieden op de daarvoor vereiste frequentie. Daarnaast krijgt de telecomaanbieder het recht om UMTS-masten te plaatsen die voor deze techniek nodig zijn. Telfort en Orange zullen later overstappen op UMTS.
Hoewel men druk aan het uitrollen is er op het moment van schrijven nog geen 100% dekking gerealiseerd, oftewel men kan nog (!) niet overal gebruik maken van UMTS. Vooral landelijke gebieden en kleine dorpjes met een kleine bevolkingsdichtheid zijn niet erg rendabel voor de netwerkoperator, vandaar dat UMTS tot nu toe eerst te vinden zal zijn in de randstad en de wat grotere plaatsen. Rond 2007 zal nagenoeg 100% dekking gerealiseerd moeten worden, wat inhoudt dat er landelijk UMTS gebruikt kan worden.
Bij een bepaalde netwerktechniek hoort uiteraard ook een gebruiker, in dit geval de mobiele telefoon. Momenteel zijn er op de markt erg veel UMTS-toestellen te krijgen, men krijgt niet alleen meer keus qua toestellen, maar ook qua diensten wordt er driftig geëxperimenteerd. Waarom? Dankzij de snelheid van UMTS worden toepassingen mogelijk waar het GSM-netwerk nog te traag voor was. Een voorbeeld hiervan is televisie via de mobiele telefoon, gebruik makend van de hogere bandbreedte van UMTS.
De praktijk
Mobiele televisie via UMTS werkt anders dan men gewend is van de gewone TV. Er worden namelijk geen kanalen uitgezonden op basis van omroeptechnologie (dus voor vele gebruikers één kanaal, inclusief de mogelijkheid om te ‘zappen’ tussen kanalen), maar men haalt zelf videostreams van internet binnen. Een videostream is een manier om “live” video te kijken die direct, al kijkende, van een server wordt gedownload. De kwaliteit van de video is dus direct afhankelijk van de kwaliteit en bandbreedte van de verbinding, in dit geval UMTS.
Hoe werkt zoiets in de praktijk? Met bijvoorbeeld een Vodafone Live! toestel kan men eenvoudig via de portal (oftewel startpagina) een videofragment naar keuze bekijken. Men activeert simpelweg de link naar een dergelijke stream en men krijgt een betalingsvenster in beeld. Helaas zijn videostreams niet altijd gratis. Afhankelijk van de content (inhoud) kost dit zo’n € 0,50 tot € 2,00. Belangrijk is dat men zich in een UMTS dekkingsgebied bevindt. Zo niet, dan schakelt de telefoon over op het GSM/GPRS netwerk wat onvoldoende is om een videostream weer te geven.
De beeld- en geluidskwaliteit van televisie over UMTS is in de praktijk redelijk, maar niet hoogstaand. Men heeft te maken met een video/audiostream van hooguit 25 KB/s, met ongeveer 16 frames per seconde en een beeldresolutie van 176 x 144 pixels. Deze resolutie is geschikt voor de huidige generatie mobiele telefoons en zal ook ongeveer het maximum zijn aan wat UMTS aan data kan transporteren. Het is begrijpelijk dat dit veel capaciteit van het netwerk vereist, vooral als er veel gebruikers aanwezig zijn.
Dit ‘transport’ is ook te merken aan de beeldkwaliteit, die met trage of stilstaande beelden uitstekend is, maar blokkerig kan worden bij snel bewegende beelden, wat veel vraagt van de verbinding. Men ondervindt dat het beeld en geluid namelijk sterk afhankelijk is van de signaalkwaliteit. Wanneer er onvoldoende signaal is kunnen beiden gaan haperen en zelfs stil gaan staan. Samengevat zijn dit zijn dan ook de grootste nadelen van UMTS, waar beschikbaarheid (dekking UMTS) en de bereikbaarheid (aanbod van diensten en devices) het grootst zijn.
De oplossing van deze nadelen ligt in de uitbreiding naar het HSDPA netwerk, dat een upgrade is van het huidige UMTS netwerk en daardoor hogere snelheden en bandbreedtes zal ondersteunen. De verwachting is dat tegelijk met de introductie van DVB een volledige HSDPA netwerk beschikbaar zal zijn voor hogere kwaliteit streaming televisie, bekend van het huidige UMTS. Het DVB vraagstuk wordt hieronder verder besproken.
Een voorbeeld van streaming mobiele televisie via het UMTS netwerk vindt men hieronder via de link:
- Video streaming mobiele televisie op Nokia N70
Mobiele Televisie via DVB en DMB
Nieuwe devices komen in rap tempo op de markt. De nieuwste modellen met hoge-resolutie displays, megapixelcamera’s en steeds meer connectivitymogelijkheden. Steeds beter, sneller, meer. De ontwikkelingen gaan erg hard en ook de vraag naar mobiele televisie groeit explosief. Er zijn dan ook een aantal zeer interessante ontwikkelingen bijgekomen die in de toekomst mobiele televisie naar een hoger niveau zullen tillen.
Eén van deze technieken is DVB, wat staat voor Digital Video Broadcasting. Deze techniek is vergelijkbaar met Digitenne, een dienst binnen de randstad die digitale televisie aanbiedt via de ether. Digitenne biedt DVB-T aan. Soortgenoot DVB-H voor mobiele devices is hier vrijwel gelijk aan. DVB-H werkt via het broadcasting principe - net als de gewone televisie via de kabel-, analoog- of satelliet is men in staat op al zappend van kanaal te veranderen. DVB-H werkt niet via een portal, in tegenstelling tot live-streaming video via UMTS, maar de techniek gaat in de toekomst enorm veel voordelen bieden.
Waarom DVB-H? Om straks optimaal te genieten van mobiele televisie schiet UMTS simpelweg tekort vanwege de lage resolutie, het gebrekkige geluid en ook de kosten spelen hierin mee. Men moet omgerekend fors meer betalen via de mobiele provider en het beschikbaar stellen van mobiele content kost de provider erg veel dataverkeer. In de toekomst betekent Digital Video Broadcasting haarscherpe beeldkwaliteit, die vergelijkbaar is met DVD. In tegenstelling tot de streamkwaliteit die UMTS te bieden heeft kan mobiele televisie via DVB-H ook echt vergeleken worden met de beeldkwaliteit van een gewone (digitale) televisie. In tegenstelling tot UMTS loopt men niet meer tegen technische beperkingen aan, zoals de hoge-resolutie schermen van devices. Kristalheldere weergave op hoge-resolutieschermen is geen enkel probleem voor DVB.
In de zomer van 2005 is een grootschalige commerciële proef gehouden ten behoeve van mobiele televisie via Digital Video Broadcasting. Hiertoe werkte KPN samen met zijn partners Nozema Services en Digitenne, met ondersteuning van TNO. Naar schatting zal er in 2007 een operationeel DVB-H netwerk aanwezig zijn. Overigens zijn er meerdere standaarden, zoals DMB waar vooral nu Aziatische landen gebruik van maken. In Amerika wordt op wat kleinere schaal MediaFlo toegepast, een vergelijkbare techniek van communicatiefabrikant Qualcomm. DVB zal de standaard voor Europa worden.
Om te genieten van de kwaliteit van DVB heeft men een speciaal toestel nodig met een DVB-H ontvanger. Op dit moment zijn er nog niet veel toestellen verkrijgbaar met een dergelijke feature, waaronder de Nokia 7710, N92, Samsung P900, LG U900 en V9000. Men verwacht eind 2007 een landelijk dekkend netwerk náást UMTS en GSM/GPRS. Dit betekent minder last op de netwerken van de telecomaanbieders, plus dat de videokwaliteit enorm vooruit zal gaan door de komst van de nieuwe techniek. Vele fabrikanten hebben DVB-H ontdekt en onder andere Nokia, Samsung, BenQ, SonyEricsson en HTC zijn actief met het ontwikkelen van DVB toestellen.
Een aantal voorbeelden van DVB-H mobiele televisie op de genoemde modellen vindt men hieronder via een aantal links:
- Video DVB-H Nokia N92
- Video DVB-H Samsung P900
Conclusie
Met mobiele televisie is veel mogelijk. Het is nu al bijna overal mogelijk om via internetstreams televisie te kijken vanuit op de mobiele telefoon. Naast videoclips en films op mobiele devices zal ook mobiele televisie voor iedereen beschikbaar worden door de uitbreiding van het UMTS/HSDPA netwerk, plus de vele UMTS toestellen die nu al op de markt zijn. In de toekomst zal die lat nog veel hoger worden gelegd met de komst van DVB-H wat écht live kijken betekent: hogere beeld- en geluidskwaliteit via een landelijk dekkend netwerk zal die ervaring aanzienlijk verbeteren.
Bekijk ook Dutch Mobile TV voor meer informatie over de Nederlandse proef met DVB-H!