T-Mobile MDA Compact III review

Wat zit er bij het toestel?

De hoeveelheid accessoires die in de doos van de T-mobile MDA Compact III aangetroffen wordt is gelijk aan de boxinhoud van de T-mobile MDA Vario II. HTC wijkt dan ook niet veel af van haar tradities, gezien de gebruikelijke items die weer meegeleverd worden. Het volgende is terug te vinden in de doos:

Bij het toestel worden twee Nederlandse handleidingen aangetroffen. De ene is de gewone standaardhandleiding en bij de andere bijgeleverde handleiding van het toestel gaat men kort in op de basisfuncties van het toestel, zodat men snel ermee aan de slag kan.

Hoewel beide handleidingen na een vertalingslag direct vanaf HTC komen is de verzorgdheid, uitgebreidheid al de algemene duidelijkheid er niet minder op. In principe al de punten van het uitgebreide toestel wel beschreven. Wederom een erg goede verzorgd boekje dat zeker de moeite eens waard is om door te bladeren mocht men specifieke problemen tegenkomen met de MDA Compact III. Neem er wel de tijd voor!

Iets anders wat wel verbeterd is, is de stereo headset, die net als de lader een mini-USB aansluiting heeft. Het is niet de kwaliteit die standaard bij de Nokia model geleverd wordt, maar het mag er zeker zijn. Ook de verbeterde afstandsbediening valt daaronder. Al met al kan gezegd worden dat de Vario II met voldoende accessoires geleverd wordt; ook een 512 MB MicroSD geheugenkaart ontbreekt niet.

De overige accessoires zijn standaard, optioneel is het navigatiepakket TomTom Navigator 6 verkrijgbaar met de kaarten van de Benelux. Dit pakket ontbrak in deze review, maar de mogelijkheid is aanwezig om het aan te schaffen samen met het toestel.

Uiterlijk

Hoewel het uiterlijk van sommige HTC toestellen nog wel eens bekritiseerd kan worden, is de T-mobile MDA Compact III een opmerkelijk fraai stukje techniek om te zien. Ondanks dat het toestel tjokvol zit met eigenschappen is het toestel ontzettend klein, en ja, ‘compact’, gebleven. Gekeken naar de Qtek S200 heeft HTC het voor elkaar gekregen een toestel te bouwen wat net zo groot is, maar wél een volwaardige GPS ontvanger bevat. Dit is uniek te noemen en HTC mag dan ook trots zijn één van de kleinste PocketPC Phones met GPS ontvanger ontwikkeld te hebben. Een grote concurrent van de Compact III is de nieuwe E-ten glofiish X500, die er simpelweg wat minder gelikt uitziet als de nieuwe MDA.

Naast formaat alleen heeft het toestel het uiterlijk ontzettend mee, vrijwel iedereen kon beamen dat de in donkergrijs uitgevoerde T-mobile MDA Compact III gewoon erg mooi is om te zien. De donkergrijze kleur houdt het midden tussen zwart en zilver en is net even wat anders dan deze twee wat meer voorkomende kleuren. De branding van het toestel doet hier absoluut geen afbreuk aan, ook de HTC P3300 heeft dezelfde kleur. Daarnaast is het toestel voorzien van chromen details, wat het toestel werkelijk één van de meest chique ogende modellen maakt.

Wat meteen opvalt, is de nieuwe soort navigatietoets die ingebouwd is, ook uitgevoerd met een chromen coating. Sterker nog, HTC laat ons kennismaken met méér dan één manier om de T-mobile MDA Compact III te bedienen. Er zijn namelijk een clickwheel en een kleine trackball geïntegreerd.

Het begrip clickwheel klinkt wellicht niet iedereen bekend in de oren, maar wanneer men een iPod in gedachten neemt zullen er wellicht belletjes gaan rinkelen. De iPod heeft namelijk een draaischijf aan boord die ongeveer op dezelfde manier bediend wordt als bij de T-mobile MDA Compact III het geval is. Helaas kan men hier alleen draaien, dus wellicht spreekt men van een wheel zonder click. Het op deze manier scrollen gaat goed, gamen is uit den boze. Overigens gebeurt ‘indrukken’ zelf met de trackball.

De trackball bevindt zich in het midden van de chromen clickwheel voorop het toestel. Net als de clickwheel heeft de trackball een flink nadeel en dat is dat deze ronduit gammel in de behuizing ligt en ook meetrilt als er gebeld wordt. De trackball heeft ongeveer 2 mm speling in de behuizing wat niet alleen ronduit slordig is, maar de bediening ook onmogelijk maakt. De trackball kan namelijk gebruikt worden om een muiscursor aan te sturen, maar de bediening hiervan gaat zo slibberig dat men hetzelfde idee krijgt als een vieze muis met mechanische bal en dat werkt niet prettig.

Op de voorkant vindt men naast het enorme scherm twee softwareknoppen (soft keys), die zelf ingesteld kunnen worden voor en bepaalde actie. Ook programmeerbaar zijn de vier andere soft keys, namelijk de Windowstoets, de OK knop en de Wireless en Web ’n Walk toets. Deze toetsen maken het gemakkelijker om de stylus even met rust te laten, al is werken via het touchscreen onontkoombaar omdat het toestel geen keyboard heeft. Het werken met de stylus op zich is al een enorme verbetering, omdat die uit één stuk bestaat en daarvoor prettiger in de vingers te houden is.

Aan de zijkanten zijn de gebruikelijke toetsen te vinden die bijna iedere recente Windows Mobile PocketPC heeft: de cameratoets, aan/uit, volumecontrole en geluidsopname. Omdat het hier om een Windows Mobile toestel gaat is het resetgaatje – nog steeds – onontbeerlijk. Aan de achterkant van het toestel is de cameralens te vinden en spiegel, helaas moet het toestel het zonder cameraflits stellen. Een bijzonder aspect is het rubberen klepje wat weggedrukt kan worden om een externe GPS antenne aan te sluiten.

De speaker vindt men aan de bovenkant van de Compact III, zodat het geluid nu eindelijk te horen is ook al zou het toestel plat op tafel liggen. Een verbetering ten opzichte van de Qtek S100 en Qtek S200, die beide de speaker achterop hadden geplaatst. Aan de onderkant is er slechts één poort: de mini-USB poort, die wordt gebruikt voor datakabel, audio-uitgang en laadingang. Dit brengt veel voordelen met zich mee, maar houdt wel in dat er niet zo eenvoudig meer een alternatieve koptelefoon gebruikt kan worden.

Wie de geheugenkaart in het toestel zoekt, zal uitvinden deze is allerminst hot-swappable en zit wel erg diep in het toestel weggestopt. De MDA Compact III heeft een MicroSD slot wat zich niet alleen onder de batterij bevindt, maar ook onder de SIM kaart. Omdat Windows Mobile zonder tweaken geen massa opslag ondersteund maakt dit de gebruiker erg lastig om even snel data over te zetten, wat een nadeel is ten opzichte van de MDA Vario II, waarbij de geheugenkaart wel snel verwijderd kan worden.

Uithoudingsvermogen

In principe stelt iedereen het op prijs dat een toestel het lang volhoudt qua batterijtijd en met een gemiddelde stand-by tijd van drie á vier dagen houdt de MDA Compact III het redelijk lang vol voor een PocketPC Phone. Ondanks dat het toestel afgeladen is met eigenschappen houdt de batterij het goed vol, zolang er maar geen Wifi of de GPS ontvanger wordt gebruikt. Dit zijn namelijk de grootste stroomverbruikers van het toestel, wanneer men intensief de GPS ontvanger gebruikt en het bij voorbaat al de hele dag aan laat staan dan is ongeveer een stand-by tijd van één dag te halen. Dit alles bij een volle lading van de forse 1200 mAh batterij, men moet dus wel degelijk zuinig omspringen met het gebruik van zowel Wifi als de GPS ontvanger. Vooral na enige uurtjes navigeren is het definitief over, gebruik daarom altijd een autolader voor het toestel.

Gelukkig is het toestel weer vrij snel bij te laden. De MDA Compact III kan namelijk ook opgeladen worden via de USB-poort van de PC door het toestel aan te sluiten met de mini-USB kabel. In dit geval kost het volledig opladen wat meer tijd dan het laden via de gewone bureaulader die tijd ligt doorgaans rond de anderhalf à twee uur.

Belkwaliteit

Tijdens het bellen en gebeld worden met de T-mobile MDA Compact III zijn er vrijwel geen problemen ondervonden. Het toestel doet het qua netwerkbereik uitstekend op het T-mobile netwerk en diverse buitenlandse netwerken. De kwaliteit van de gesprekken is verbeterd ten opzichte van de Qtek S200, maar de zender blijft nog steeds last houden van een blikkerige belkwaliteit, zeker als men het vergelijkt met Nokia of Sony Ericsson. Ruimte voor verbetering bij HTC is er nog steeds op dit vlak, een sterk punt is het namelijk niet!

Binnen Windows Mobile 5.0 is een heel uitgebreid gespreksoverzicht op te vragen van inkomende, uitgaande en gemiste oproepen. Per oproep kan er uiteraard de datum, tijd en duur worden weergegeven. Ook kan een samenvatting opgevraagd worden van alle gesprekken (inkomende, uitgaande, laatste, gesprekken op een ander netwerk) genaamd timers. Deze functie bevat geen grote veranderingen ten opzichte van de oudere Windows Mobile versies, maar men heeft wel directe ondersteuning voor CallerID-afbeeldingen toegevoegd. Nu Windows Mobile 5.0 standaard is en zelfs binnenkort vervangen gaat worden door Windows Mobile 6, is CallerID nu beschikbaar op menig PocketPC Phone.

De Compact III kan maximaal 40-toons polyfone beltonen laten horen die goed klinken, met aanzienlijk meer volume als de vorige versies uit de ‘Compact’ lijn. Enigszins vergelijkbaar met Nokia of Sony Ericsson is de speaker nog niet, maar het gaat zeker de goede kant op. Daarnaast is er ondersteuning aanwezig voor de meest gebruikte formaten in beltonen, namelijk WAV, MIDI, MP3 en WMA.

Om zonder enig geluid gewaarschuwd te worden heeft de MDA Compact III natuurlijk ook een trilfunctie aan boord. Deze voelt men iets slechter dan in de S200 en dat komt vooral door de dikte. Toch kwam het daarnaast nog menigmaal voor dat een gesprek onnodig gemist werd, omdat de gebruiker de trilfunctie in de jaszak niet voelde. Daarnaast trilt ook de scrollbal mee waardoor de tril eerder gehoord dan gevoeld wordt. Opnieuw een verbetering en dan op het vlak van de handsfree speaker. Deze klinkt fantastisch, maar de andere kant meldt wel dat er nog wat compressie van het geluid voorkomt: zeker een verbeterpunt.

Beeldscherm

Het beeldscherm is bij de T-mobile MDA Compact III de belangrijkste vorm van invoer en uitvoer: het toestel is voorzien van een touchscreen (aanraakscherm). Deze wordt niet alleen gebruikt om informatie weer te geven, maar ook om de MDA Compact III mee te bedienen. Dit kan bij voorkeur met de nageltoppen, maar het beste is om hiervoor wordt een speciale bijgeleverde pennetje (stylus) te gebruiken. Hiermee kan men het toestel preciezer bedienen en is de kans op beschadigingen minder. Dit is niet anders dan bij de MDA Compact II, S200 of MDA Vario: een PocketPC is voorzien van een touchscreen.

Ten opzichte van de wat eerdere HTC PocketPC Phones is het beeldscherm van de MDA Compact III niet veranderd in fysiek formaat en resolutie, enkel de helderheid is omhoog geschroefd wat goed te zien is. Het beeldscherm van de MDA Compact III is een 2.8" TFT transreflective touchscreen met een resolutie van 240x320 pixels en 65.535 kleuren, gangbaar voor veel PocketPC's. Helaas blijft 480 x 640 pixels (VGA) uit bij veel modellen, niet alleen HTC maar ook andere fabrikanten blijven stug vasthouden aan het gebruikelijke QVGA formaat, en helaas ook de kleurenlimiet van 65.535 kleuren, waar ieder Windows Mobile toestel het mee moet doen. Ook de tekstverbetermethode ClearType, wat ervoor zorgt dat de lettertypen er niet pixelig uitzien, kan niet worden gebruikt in landscape mode.

Helaas moet worden opgemerkt dat het gat momenteel te groot wordt. De enige hoofdrol dat het scherm van de MDA Compact III kan spelen is gerelateerd aan het feit dat het toestel een touchscreen heeft en wat helderder is dan de oudere modellen. Daar blijft het dan ook wel bij. Het scherm van de nieuwe Sony Ericsson telgen; M600i en W950i en de schermen van de nieuwe Nokia E-series zijn veel beter. Leg de schermen naast elkaar en men ziet de enorme verschillen tussen de MDA Compact III en de genoemde modellen. De stap van 65.535 kleuren en 260.000 kleuren is al groot, maar van 65.535 naar 16 miljoen is een wereld van verschil.

Ondersteuning voor betere kleurenschermen met ‘true colours’ zoals deze aanwezig zijn in de concurrerende modellen kunnen niet langer meer uitblijven.

Menu

Een feit is dat een toestel pas meetelt als Smartphone wanneer deze voorzien is van een echt besturingssysteem. Op de HTC Artemis vindt men het Windows Mobile 5.0 for PocketPC besturingssysteem. In tegenoverstelling tot Windows Mobile 2003 Second Edition heeft Windows Mobile 5.0 nieuwe roots meegekregen: het OS is gebaseerd op Windows CE 5.0, maar blijft gewoon de oude structuur aanhouden. Gebruikers van een wat oudere PocketPC kunnen dus meteen overweg met Windows Mobile 5.0. T-mobile heeft alleen nog een extra sausje over de gebruikersinterface geplaatst, die een vooruitgaan is ten opzichte van de eerdere versies. De nieuwe AKU 2.0 softwareversie speciaal op het gebied van messaging en beveiligingsverbeteringen is standaard aanwezig op de MDA Compact III. De software van dit toestel is gelijk aan die van de T-mobile MDA Vario II.

Het homescreen van het toestel is door T-mobile wat aangepast en bevat een aantal iconen om de batterijstatus af te lezen, een communication manager (hier kunnen alle verbindingen vanuit één punt worden aangepast) en enkele snelkoppelingen naar Web ’n Walk, Verkenner en een icoon om het beeldscherm 90 graden te draaien. De iconen staan de gebruiker absoluut niet in de weg, maar kennen een gezamenlijk nadeel: ze zijn niet snel vanuit elders te benaderen. Zo is de batterijtijd niet snel af te lezen wat erg irritant kan zijn. Omdat Windows Mobile standaard niet zo snel een oplossing voor biedt, wordt men weer verwezen naar een 3rd party plugin zoals SPB Pocket Plus.

Gelukkig hoeft dit programma niet meer te worden gebruikt om programma’s met de Close button ook daadwerkelijk af te sluiten: HTC heeft in de ROM versie van de Artemis, en dus ook de MDA Compact III een applicatie meegeleverd die eindelijk wat bijdraagt aan de stabiliteit van Windows Mobile 5.0. Deze applicatie heet ‘X-button’ en heeft als simpel doel het desgewenst afsluiten wanneer er ook echt op Close wordt gedrukt. Een enorme uitkomst, en eindelijk een eigenschap die vanaf het begin van Windows Mobile beschikbaar had moeten zijn.

Ondanks dat het toestel geen hardwarematig keyboard heeft gaat het one-handed bedienen van het toestel in ieder geval veel beter als de MDA Compact II en de MDA Compact. Dit door de toevoeging van twee softt keys, een Windowstoets en een OK-toets, die de basisfuncties overnemen van bepaalde primaire elementen op het scherm. Daarnaast biedt HTC een nieuwigheid met de muiscursorfunctie, die speciaal voor de Artemis geschikt zou moeten zijn. Helaas is de trackball dusdanig gammel ingebouwd dat de trackball nogal slibberig werkt en niet precies is.

Ook de ondersteuning voor de Nederlandse taal is aanwezig op het toestel, maar dit gaat ten koste van de volledige set aan mogelijkheden die Windows Mobile biedt. Een voorbeeld daarvan is het ontbreken van een groot aantal invoermethoden in de Nederlandse ROM, die eigenlijk in geval van de Compact III enkel een softwarematig QWERTY-toetsenbord heeft. Dit is een enorme smet, want het betekent dat men eigenlijk nog niet volledig de keuze voor de Nederlandse taal kan maken. Men verliest gewoon essentiële functionaliteit. Dit is absoluut een nadeel ten opzichte van de engelse variant van de T-mobile MDA Compact III. Niet te vergeten heeft de MDA Compact III ten opzichte van de Vario II vreemd genoeg nog flink wat extra kromme vertaalfouten, denk bijvoorbeeld aan ‘uitstralen’, ‘inkomende stralen ontvangen’ in plaats van verzenden/ontvangen en ‘verl. uit als app. niet wordt gebr. ged.’, waarvan de werkelijke betekenis ook nog wel eens overwogen mag worden.

Stabiel is het besturingssysteem nog niet helemaal en de wat trage OMAP850 200 MHz processor draagt daar niet bepaald aan bij. Het toestel is geschikt voor alledaags gebruik, maar met slechts 200 MHz kiest de multimediafreak liever een andere optie, zoals de Vario II met een aanzienlijk snellere 400 MHz processor. Wanneer er met meerdere applicaties tegelijk wordt, kan de traagheid van de MDA Compact III nog wel eens vervelend gaan worden. Gelukkig is dit met hulp van het programma ‘X-button’ deels op te lossen.

Uiteraard is het ook mogelijk de MDA Compact III van een eigen stijl te voorzien. Alle menu's, thema's, achtergronden, iconen en dergelijke zijn net als een regulier toestel helemaal aan te passen naar eigen smaak, zo kan er een persoonlijk tintje worden gegeven aan het toestel.

Telefoonboek

In Windows Mobile toestellen zit eigenlijk geen standaard telefoonboek zoals deze te vinden zijn in reguliere telefoons. In plaats hiervan wordt van het veel uitgebreidere 'Contactpersonen', wat tevens onder Microsoft Outlook te vinden is, gebruik gemaakt. Aan deze contactpersonen zijn dan weer onder andere telefoonnummers toe te wijzen, maar dat zijn slechts enkele van de velden waar gegevens van contactpersonen aan toegekend kunnen worden. Toch is het eenvoudig om, vooral bij PocketPC-phones, altijd en overal snel bij de telefoonnummers van de betreffende contactpersonen te kunnen. Hierover is goed nagedacht en een oplossing is gekomen in de vorm van 'Smart Dialing' geïntroduceerd door HTC. Deze optie houdt in dat, als het telefoonpad tevoorschijn getoverd wordt door op de groene accept knop de klikken, nu op T9-achtige wijze eenvoudigweg de naam van de contactpersoon op het telefoonpad in te typen is waarna zijn nummer verschijnt. Het maakt hierbij niet uit of de voor- of achternaam ingetypt wordt, het systeem houdt alle mogelijkheden van de toetscombinaties open totdat er simpelweg slechts enkele over zijn. Hierbij kan ook nog eenvoudig gekozen worden voor een thuis-, mobiel-, of werknummer wat gebeld moet worden, door naar links of rechts te klikken.

De opties die per contactpersoon op te slaan zijn, zijn zoals men van Windows Mobile gewend is, erg uitgebreid. Het varieert hier van Voor- of achternaam tot werkadres en van apart in te stellen beltonen tot telefoonnummers van assistenten van de betreffende contactpersoon. Een optie die deze toch al erg uitgebreide lijst helemaal compleet maakt, is om CallerID-afbeeldingen in te stellen per contactpersoon. Een integratie die in alle nieuwe Windows Mobile modellen aanwezig is en zonder problemen gesynchroniseerd kan worden.

In vergelijking met andere modellen zoals Symbian Series 60 of UIQ scoort Windows Mobile nog steeds erg hoog op het gebied van het telefoonboek. S60 mist in vergelijking tot de andere twee de meeste opties. Niet alle data en alle velden worden eenvoudig overgenomen door een Series 60 toestel. Iets waarop de Nokia E-series ten opzichte van de MDA Compact III steken laten vallen.

Messaging

Ondanks het ontbreken van een hardwarematig keypad of QWERTY-toestenbord, is de score op messaginggebied van de MDA Compact III redelijk tot matig. Met de nadruk op het laatste, omdat de meest voorkomende zakelijke opties die een moderne PocketPC Phone heeft ook voorkomen in de MDA Compact III, zoals SMS, MMS en Push mail. Helaas zijn er nogal wat haken en ogen aan de messagingmogelijkheden van het toestel. Zo kan er enkel worden gekozen uit het virtuele QWERTY-toestenbord op het scherm, wat voor lang niet iedereen niet even prettig werken is vanwege de nogal priegelige invoer, afhankelijk van de stylus.

Overigens heeft de Engelse versie van de MDA Compact III (hier niet verkrijgbaar, wél in HTC variant) wel de uitgebreidere invoermogelijkheden, die al bekend zijn van de eerste versie van de MDA Compact, met Windows Mobile 2003 SE. De vertaalslag van Engels naar Nederlands, wat zich tot uiting heeft gebracht in Windows Mobile 5.0, heeft helaas de handige invoermogelijkheden enorm beperkt. Opties als letter recognizer, block recognizer, phonepad en transcriber zijn niet aanwezig in de Nederlandse versie van de MDA Compact III: is Windows Mobile 5.0 nog steeds niet ‘af’ in het Nederlands?

Ondanks de invoerbeperkingen zijn er zoals vermeldt wel de meest gebruikelijke zakelijke opties aanwezig, die men kan verwachten van een messagingtoestel. T-mobile heeft helaas de keus gemaakt om ook MSN Messenger te verwijderen uit de ROM, waardoor de gebruiker genoodzaakt is om een 3rd party programma te downloaden.

Zoals gebruikelijk, is er de standaard SMS mogelijkheid welke overigens weer geïntegreerd is met de Outlook versie van Windows Mobile. In deze Outlook versie is namelijk naast het gebruikelijke e-mail account (zoals deze te vinden is in de desktop versie van Outlook) ook een map 'Tekstberichten' te vinden alwaar de SMS berichten opgeslagen en beheerd kunnen worden. Ook is er een map 'MMS' te vinden waarvandaan MMS berichten verstuurd kunnen worden. In principe gaat SMS-en op dezelfde manier als bijvoorbeeld een e-mail opmaken en versturen. Afhankelijk van uit welke map geopereerd wordt kan dus op dezelfde manier een e-mail, een SMS-bericht óf een MMS-bericht verstuurd worden.

Bij het opmaken van een SMS-bericht is tevens te zien hoeveel karakters nog ingevoerd kunnen worden (standaard zijn dit er 160 bij SMS). Een vergelijkbare optie is ingebouwd in de MMS functie. Als hier de grens van 100 KB overschreden wordt, wordt dit netjes gemeld en gevraagd of het wat minder kan. Bij het opmaken van een MMS-bericht kan ook nog gekozen worden om het bericht op een later tijdstip te laten versturen. Er is hier ook een optie om direct naar de camera over te schakelen om zo een foto of video te schieten en dan direct te versturen.

Vervolgens de e-mail functie. Deze werkt vrijwel identiek aan de zijn grotere desktop broer. Eerst kunnen achtereenvolgens de POP3/SMTP/IMAP servers ingesteld worden om later de opties voor authenticatie bij de betreffende servers op te geven. Tevens kan hier de optie 'store attachments to storage card' aangevinkt worden welke erg handig is als mail met grote bijlagen ontvangen dient te worden. Een compleet nieuw onderdeel voor Windows Mobile modellen is het instant mail ook wel Push mail genoemd.

Push mail is vrij lastig uit te leggen, maar bij Push mail worden berichten direct verzonden naar de telefoon of PDA. Hierbij hoeft men dus niet zelf de mail op te halen om te zien of nieuwe berichten ontvangen binnen zijn. Een Microsoft Exchange server is hier helaas wel voor vereist. Dit klinkt als de Blackberry functionaliteit en dat is het ook, maar het nadeel wat er aankleeft, is dat niet iedere persoon er gebruik van kan maken door de vereiste Microsoft Exchange server.

Momenteel is de optie beschikbaar voor alle Windows Mobile toestellen en PDA's. Aan de fabrikant is het dan de keuze het ook mee te leveren. Naast modellen als de E-series van Nokia en de nieuwe Sony Ericsson telgen was het niet meer dan logisch dat Windows Mobile ook de optie kreeg. Helaas kan Windows Mobile momenteel alleen nog maar via een Microsoft Exchange server praten. De Symbian telgen kunnen met een groot aantal pakketten communiceren, die niet direct Windows gerelateerd zijn, waaronder ook Blackberry connect.

Connectivity

De MDA Compact III scoort hoger op connectivitygebied ten dan zijn voorgangers. Het toestel is voorzien van GPRS/EDGE, Bluetooth, Wireless LAN en uiteraard de GPS-module. Zowel Wireless LAN als GPS zijn eigenschappen die menig toestel nog niet biedt, en zeker niet in het midden segment binnen de markt. Dat betekent ook dat de MDA Compact III het eerste toestel in deze reeks is die de combinatie van Wireless LAN en GPS biedt. Overigens zijn er ook versies van de HTC Artemis in omloop die het moeten stellen zonder Wireless LAN, maar gelukkig heeft men gekozen voor de versie die wél voorzien is van draadloze connectiviteit.

Het enige essentiële wat nog ontbreekt, is het momenteel ingeburgerde 3G/UMTS, waardoor de HTC Artemis/MDA Compact III afvalt voor de mobiele datafreak. Logischerwijs kan men dan ook niet videobellen of streaming content via 3G bekijken met de MDA Compact III. Ook infrarood ontbreekt in dit toestel, hoewel de poort in Windows Mobile wel aanwezig lijkt te zijn, bewijs dat het OS niet flexibel genoeg is om de eigenschap er helemaal uit te laten. Het versturen (of ‘uitstralen’, zoals de vertaling van Windows Mobile luidt) van bestanden hangt namelijk nog teveel op de infraroodmanier.

Ondanks dat Bluetooth eerst aangezet moet worden om bestanden te versturen (het toestel zal in tegenoverstelling tot S60-toestellen niet vragen om Bluetooth aan te zetten, maar standaard proberen te versturen via infrarood, wat in dit geval niet aanwezig is!), is de Bluetooth stack gigantisch verbeterd ten opzichte van eerdere modellen die deze Bluetooth stack ook ondersteunden. Onderwerpen zoals het versturen en ontvangen van bestanden werkt bijna altijd goed met de standaard beschikbare applicaties, meer moet men er niet van vragen. Ook het bonden met een willekeurige Bluetooth headset vormt geen probleem voor de MDA Compact III. De Bluetooth headset wordt snel gevonden en kan direct gebruikt worden. Ook connecties met andere telefoons zijn snel en vrijwel altijd probleemloos gemaakt, uitzonderingen daargelaten. Opmerkelijk genoeg blijft het toestel, wellicht om veiligheidsredenen, de FTP (File Transfer)-service standaard uitgooien wanneer Bluetooth uit- en ingeschakeld wordt. Wanneer men bestanden wilt ontvangen van een ander apparaat, zal deze service eerst moeten worden aangevinkt.

De laatste mogelijkheid om contact met de buitenwereld te leggen is niets minder dan Wifi 802.11b én g (802.11b/g). Wireless LAN is belangrijk voor de zakelijke gebruiker. De versie die in de MDA Compact III ingebouwd is, heeft de beschikking over 802.11b/g, wat wil zeggen dat in theorie maximaal 54 mbit behaald kan worden. Helaas is het toestel hierop softwarematig wat beperkt, zodat de snelheid in de praktijk nooit gehaald zal worden.

De T-mobile MDA Compact III legt snel verbinding met draadloze netwerken. Ook bij netwerken waarvan de SSID uitstaat en die (WPA2!) beveiligd zijn, legt de Compact III met de juiste instellingen snel een verbinding. Deze verbinding is overigens stabiel en er zijn dan ook geen problemen ondervonden met het tot stand houden van de verbinding. Helaas kan er niet meer gesynchroniseerd worden via Wifi tenzij men een Exchange-server heeft draaien. Dan kan ook Push mail via Wifi worden ingeschakeld.

Ook heeft de Compact III goede internetmogelijkheden, al is de bekende Pocket Internet Explorer niet zaligmakend. Pagina's kunnen op verschillende manieren worden weergegeven, maar zo compleet als de standaard S60-browser of Opera Browser is het allemaal nog niet. Er zitten nu eenmaal net te weinig veranderingen op dit vlak van het besturingssysteem en daarmee de browser, die in vergelijking met de concurrent vijf jaar achterloopt. De Pocket MSN-mogelijkheden die de Vario II wel biedt, zijn bij de MDA Compact III maar helemaal weggelaten.

Al met al zijn de connectivity mogelijkheden op Compact III goed te noemen. Jammer is wel dat er nog gebruik gemaakt wordt van de tragere 802.11b Wifi standaard en dat de g-standaard beperkt is, maar dit zal in de toekomst wellicht veranderen bij opvolgers. Ook de aanwezigheid van UMTS is hopelijk een punt wat eindelijk standaard zal worden bij de toekomstige MDA Compact IV.

Geheugen

Ook op dit onderdeel is de T-mobile MDA Compact III een verhaal apart. Niet zozeer de hoeveelheid geheugen (128 MB ROM, 64 MB RAM) is bijzonder, maar wel de manier waarop er door het besturingssysteem mee om wordt gegaan. Voorheen werkten Windows Mobile toestellen namelijk helemaal vanuit het RAM geheugen. Voordeel hiervan is dat het snel werkt, echter degene die wel eens een lege batterij mee heeft gemaakt in een PocketPC weet direct wat hét grote nadeel is: zodra dit RAM geheugen namelijk zonder stroom komt te zitten, is alle informatie hierin verloren. Hierdoor was het noodzakelijk eerdere PocketPC's te voorzien van een 'back-up batterij' maar helaas hebben zelfs deze batterijen geen eeuwige stroom en dus bleef het een risico als de batterij leeg was.

Windows Mobile 5.0 bracht hier verandering in. In plaats van alle gegevens in het RAM-geheugen te zetten, behandeld Windows Mobile 5.0 het RAM geheugen eigenlijk net zoals een normale desktop PC dit doet. Het RAM geheugen wordt namelijk gebruikt om programma's in uit te voeren en de daadwerkelijke opslag van gegevens gebeurd in het wat langzamere flashgeheugen. Dit flash geheugen is te vergelijken met bijvoorbeeld het geheugen wat in een SD-kaart zit. Ook deze kaarten hebben geen stroom nodig om hun gegevens vast te kunnen houden. Vanaf nu maakt het dus niet meer uit hoe leeg de batterij is en een back-up batterij is ook niet meer aanwezig, immers de gegevens gaan toch niet meer verloren en zijn onafhankelijk van enige vorm van elektriciteit geworden.

Over geheugenkaarten gesproken, de MDA Compact III heeft een MicroSD slot wat ten opzichte van de Compact II een grote verandering is. Zoals dat al was aangekondigd en dus geen verandering, dit nieuwe type slot. MicroSD wordt in de toekomst het standaardformaat, kaartjes van 2 GB zijn al verkrijgbaar, het wachten is nu op 4 GB. Jammer genoeg is het kaartje niet hot-swapable zoals bij de MDA Vario II wel het geval is: zoals bij de inleiding van deze review al kon worden gelezen is de geheugenkaart geplaatst onder de SIM kaart, wat snel verwijderen niet erg eenvoudig maakt.

Camera

Op cameragebied is HTC geen topper, hoewel de resultaten in de tijd van de VGA camera goed waren. Helaas heeft de fabrikant flink achterstand opgelopen met de camera's in de MDA Compact, MDA Vario en MDA Pro. Sinds de Qtek S200 is dit wat veranderd, en ook de HTC Artemis/MDA Compact III heeft een 2.0 Mpixel camera meegekregen, die helaas wat minder functionaliteit heeft als die van de MDA Vario II en Qtek S200. Zo ontbreken een flits en macromodus, waardoor de camera eigenlijk alleen maar goed is voor buitenfoto’s bij daglicht.

De foto’s zijn van redelijk goede kwaliteit die wanneer deze in de huidige markt gelegd wordt redelijk meekomt. Foto’s hebben een flinke kleurverzadiging, misschien té, maar nog lang niet zo erg als het geval bij de T-mobile MDA Vario of Qtek 8310. Daarnaast is de scherpte beter geworden, maar de cameralens blijft nogal overgevoelig voor licht. Waardoor foto’s een stuk minder mooi worden afhankelijk van de omstandigheden. HTC kennende is de camera-innovatie nog ver te zoeken. De Sony Ericsson P990i scoort beter, maar ook de E70 en Sony Ericsson W810i laten de T-mobile telg ver achter zich. En er wordt nog niet eens gesproken over de nieuwe standaard die eraan komt. De 3.2 Mpixel camera is bij T-mobile MDA modellen nog wel even weg!

Net als de T-mobile MDA Vario II kent de MDA Compact III een soortgelijke camera-interface, waarbij het toestel horizontaal vastgehouden dient te worden en voor de instellingen een aantal iconen bevat. Niet iedereen is gecharmeerd van deze interface vanwege de soms nogal onduidelijke iconen, en bij de MDA Compact III wil de camera-interface nogal eens traag zijn, zeker bij het selecteren van verschillende opnamemodi.

In het toestel vindt men een redelijk aantal instellingen. Onder andere diverse instellingen voor het omgevingslicht (Auto, Daglicht, Nacht, Fonkelend, Fluorescerend), vier effecten (Grijs, Sepia, Negatief en Koel, wat een soort blauwtint is) en de keuze uit Superfijn, Fijn, Normaal en Basis als kwaliteitsopties. Foto's kunnen daarnaast in de resoluties 1600 x 1200, 1280 x 1024, 640 x 480, 320 x 240 en 160 x 120 pixels worden geschoten. Andere opties zijn het toevoegen van een datum en tijd in de foto, de keuze voor de naam van de foto, het uitschakelen van het camerageluid, het inschakelen van een zelfontspanner, het wijzigen van de trillingsaanpassing en het opslagmedium. Zoomen is alleen mogelijk in lagere resoluties, zoals bij 640 x 480 pixels tot 4x zoom.

Het toestel kan vanzelfsprekend ook video's opnemen, maar is vanwege de trage processor beperkt tot postzegelformaat: 176 x 144 pixels, waardoor de video-opnames eigenlijk alleen voor MMS een toegevoegde waarde hebben.

Nadat de foto's gemaakt zijn kunnen deze geopend worden in het foto album genaamd "Afbeeldingen en Video's". De afbeeldingen kunnen hier worden bekeken op het volledige scherm of via een diavoorstelling. De bestanden kunnen worden verzonden via Bluetooth, infrarood, E-mail of MMS-bericht. Aanpassen van de afbeelding is ook mogelijk, maar is eigenlijk vrij karig. De afbeelding kan worden bijgesneden of gedraaid en een autocorrectie kan worden toegepast.

De video's kunnen in hetzelfde album geopend worden. Het is mogelijk de video's over het volledige scherm te bekijken of om deze te verzenden via Bluetooth, infrarood, e-mail of MMS-bericht.

Aanwezige programma's

Omdat de MDA Compact III een Windows Mobile OS heeft zijn er veel standaard Windows-based programma`s te vinden, waaronder Windows Media Player 10, een zeer uitgebreide kalender/agenda, voicememo, notitielijst, takenlijst en rekenmachine. Behalve deze standaardprogramma`s ontbreekt ook een task manager, een goede bestandsbeheer, programma voor het beheren van ZIP bestanden en de stembesturing niet.

Een aantal extra programma's zijn de downloadagent, streaming media, de helpfunctie, modemkoppeling, SIM manager en Terminal service cliënt voor het besturen van een PC op afstand, een handige beheertool. Al deze opties zijn goed en eenvoudig te bekijken of in te stellen. Daarnaast bevat de MDA Compact III een erg handige zoektool die bestanden, contactpersonen of andere items op het toestel kan zoeken.

Word Mobile is sinds de vorige versies van Windows Mobile een stuk verbeterd. Zo hoeven Word-documenten niet meer eerst geconverteerd te worden naar Pocket Word formaat maar kan gewoon direct met het standaard Word formaat gewerkt worden. Tevens is de ondersteuning in Word Mobile voor de opmaak van documenten sterk verbeterd. Bij vorige versies van Pocket Word kwam het nog wel eens voor dat de originele lay-out van het document compleet door de war werd gegooid door het document te bewerken in Pocket Word. In de nieuwe versie van Pocket Word, Word Mobile genaamd, is dit probleem geheel opgelost. Het probleem was tevens te wijten aan het feit dat de documenten eerst geconverteerd moesten worden van Word-formaat naar Pocket Word-formaat en weer terug. Met het verdwijnen van deze conversie zijn tevens de opmaak problemen verleden tijd.

Hetzelfde geldt overigens voor Excel Mobile. Excel sheets moesten voorheen namelijk ook geconverteerd worden wat nu niet meer nodig is. Hierdoor kunnen ook sheets gemaakt in Excel eenvoudig en zonder conversie aangepast worden.

Een nieuwkomer in PocketPC-land is PowerPoint. Microsoft heeft er slim aan gedaan een pocketversie van dit uiterst populaire presentatieprogramma te implementeren in Windows Mobile 5.0 in de vorm van PowerPoint Mobile. Immers, toen PowerPoint er nog niet was voor de PocketPC kwamen veel third-party ontwikkelaars met oplossingen (denk aan Clearvue). PowerPoint Mobile werkt grotendeels hetzelfde als zijn grote broertje, al is er één groot verschil: bij PowerPoint Mobile kunnen geen presentaties gewijzigd of aangepast worden, enkel bekijken is een optie. Een begrijpelijke keuze van Microsoft: de mogelijkheden om een PowerPoint presentatie te maken zijn immers legio en het programma zou veel te veel geheugen en resources eisen van de toch beperktere PocketPC. Bovendien is een PocketPC niet het ideale platform om PowerPoint presentaties te maken. Maar waarom kan het dan wel op de Nokia E-series? Hebben deze modellen wel genoeg geheugen en resources?

Een ander noemenswaardig meegeleverd programma is 'good old' Clearvue PDF. Deze PDF reader werkt hetzelfde als de vorige versies en het scrollen door PDF-documenten gaat redelijk snel, er is goed mee te werken. Verschillende documenten worden echter niet goed weergegeven, het gaat hier vooral om de opmaak van documenten. Ook kleuren willen wel eens niet helemaal overeen komen met de werkelijke kleuren van het document.

Ook JAVA is dit keer weer van de partij en wel te weten in de vorm van het JAVA-programma genaamd 'Intent Midlet Manager'. In deze manager kunnen standaard JAVA applicaties geïnstalleerd en gebruikt worden, als extra laag bovenop het Operating System – de JAVA implementatie is namelijk allesbehalve goed. Zo draaien alle JAVA programma’s in deze emulator en dat wil nog wel eens voor problemen zorgen. Geïnstalleerde programma’s zoals Gmail en Opera Mini zijn dan ook niet direct in het menu terug te vinden, maar in de emulator.

Games

Wat games betreft is de MDA Vario II bijzonder karig. Standaard worden slechts twee games meegeleverd welke overigens standaard voor Windows Mobile zijn. De games zijn Patience (gelijk aan de PC-versie) en Bubble Breaker, een simpel puzzelspelletje. Verder is het toestel voorzien van JAVA, maar natuurlijk kan men ook gewoon games voor de PocketPC op het toestel zetten. De goede backwards-compatibiliteit van Windows Mobile 5.0 is een groot voordeel.

Extra's

De HTC Artemis/P3300 of ook wel MDA Compact III genoemd in deze review bevat een aantal extra onderdelen die hieronder verder worden uitgediept. Daaronder de FM-radio, een nieuw onderdeel in een HTC model en TomTom Navigator 6 dat naar eigen behoeven kan worden aangeschaft.

De HTC Artemis/MDA Compact III is één van de weinige PocketPC’s met een ingebouwde FM-radio. Deze leuke add-on laat de gebruiker toe radio te luisteren over de FM band, in goede kwaliteit met prima ontvangst, waarbij de headset als antenne dient. Het programma om radio te luisteren is verder vrij kaal en radiostations kunnen alleen met de frequentie zelf opgeslagen worden ~ men kan de favoriete stations geen eigen naam geven.

TomTom Navigator 6

Vele mensen kochten de afgelopen periode een PocketPC om mee te navigeren en keken niet naar de overige eigenschappen. Iedereen gebruikte dan naast deze PocketPC ook nog eens een externe Bluetooth GPS ontvanger of een draadgebonden GPS ontvanger. Allebei oplossingen met net wat meer onderdelen op het dashboard dan eigenlijk nodig is.

De MDA Compact III heeft daarvoor nu een oplossing. Het toestel kan namelijk navigeren zonder al die andere accessoires. Alleen een houder tegen het raam of op het dashboard bevestigd en een voedingskabel naar de sigarettenaansteker en rijden maar. Het toestel plaatst men namelijk zo in de houder en de GPS ontvanger is in het toestel geplaatst.

De ingebouwde GPS-ontvanger in de Artemis/MDA Compact III is een enorm recente eigenschap die nog niet eerder aangetroffen werd in HTC-toestellen. In navolging van E-ten is het dan eindelijk zover: Een PocketPC Phone met GPS-navigatie. De interne GPS-module maakt gebruik van de Sirf III-chipset, de performance is dan ook erg goed te noemen. Helaas is de ontvangsterkte niet zo goed als een externe module en wil het nog wel eens duren voordat men een fix heeft. De SiRFInstantFix service, ook aanwezig op het toestel helpt hierbij niet veel: recente GPS-coördinaten worden eerst via internet opgehaald, maar wellicht dat er hier in de toekomst een update voor beschikbaar komt. Overigens is de werking van de module binnen TomTom Navigator 6 uitstekend, een pakket wat optioneel verkrijgbaar is bij het toestel.

Het navigeren zelf is afhankelijk van het pakket dat gebruikt wordt. Tot zover werken alle navigatiepakketten zonder enige moeite. Men moet hier en daar wellicht wat instellingen zo plaatsen dat ook de interne GPS ontvanger gevonden wordt. Bij TomTom Navigator 6 moet men kiezen voor een andere draadgebonden ontvanger op COM4 (wat overigens erg eenvoudig is in te stellen). Ook externe GPS ontvangers werken zonder enige moeite met de MDA Compact III.

De ingebouwde GPS ontvanger is natuurlijk vergeleken met een gelijkwaardig extern model en de verschillen zijn verassend klein. Het lijkt erop dat de externe GPS ontvanger net wat meer accuraat is, maar op sommige momenten was dat amper merkbaar. Hoewel de InstantFix-service nog niet goed werkt, is er snel een fix verkregen wanneer met stilstaat.

Binnen TomTom Navigator 6 zijn een aantal nieuwe onderdelen toegepast in vergelijking tot de vorige versie 5 daaronder de TomTom HOME oplossing, een gratis softwareapplicatie voor op de PC of MAC. Dit stelt gebruikers in staat om gemakkelijk content en diensten te beheren, te downloaden, op te slaan en over te zetten van de PC naar het apparaat.

TomTom Navigator 6 biedt gebruikers tevens toegang tot TomTom’s PLUS dienst TomTom Buddies. Deze dienst geeft gemachtigde TomTom gebruikers de mogelijkheid met elkaar te communiceren en elkaar te lokaliseren.

Andere nieuwe toepassingen van TomTom NAVIGATOR 6 zijn:

- Navigeren naar contactpersoon: navigeer direct naar een contactpersonen in het adresboek
- Planning van aankomsttijd: plan een route gebaseerd op de gewenste aankomsttijd
- Uitgebreide “Nuttige Plaatsen”: navigeer naar een “Nuttige Plaats” vlakbij de huidige locatie, vlakbij huis, vlakbij de eindbestemming of op de route
- Snelheidsalarm: informeert de bestuurder wanneer deze de maximum snelheid overschrijdt; werkt zelfs wanneer de navigatiemodus uit staat
- Voorgeïnstalleerde flitslocaties: de meest recente lijst met flitslocaties is al voorgeïnstalleerd
- Veiligheidsvergrendeling: schakelt enkele menuopties uit voordat men gaat rijden, zodat de bestuurder zich optimaal op de weg kan concentreren
- Realistische visuele aanwijzingen: Navigator 6 toont ook verkeersborden, waardoor het navigeren een stuk eenvoudiger wordt
- Gecentreerde voetgangerskaart: tweedimensionale kaart die in een bepaalde positie is vastgezet, zodat het gemakkelijker is om zich te oriënteren wanneer men lopend navigeert.

De MDA Compact III slaat op het vlak van de navigatie absoluut geen slecht figuur. De mogelijkheden die het biedt zijn erg goed en geven aan dat het toestel zeker overwogen moet worden als navigatiemiddel. Men krijgt daarnaast een volledige PDA met diverse mogelijkheden als een camera, een groot scherm, draadloos LAN, telefoonopties en de mogelijkheden van Windows Mobile 5.0 als besturingssysteem. Dit is zeker het overwegen waard wanneer men op zoek gaat naar PDA met navigatiesysteem of alleen naar een standaard navigatiesysteem.

Conclusie

Aan het einde van deze review kan geconcludeerd worden dat de MDA Compact III een erg compleet toestel is met uitstekende afwerking, een erg mooi uiterlijk en eigenschappen die op een vrij hoog niveau staan ten opzichte van de concurrentie, zoals de E-ten glofiish X500.

De mindere punten binnen het toestelgamma van T-mobile en de fabrikant van het toestel HTC krimpt heel langzaam.

Zaken als de matige camera, het ontbreken van 3G/UMTS en vooral ook de zeer slordige vertaalfouten zijn zeker geen zaken die positief zijn en moeten eens flink worden opgepakt door de betreffende organisaties. Zeker wanneer er naar concurrerende modellen gekeken wordt loopt HTC achter op multimediagebied, men leunt enorm op de PDA-kant. Ook hier is weer ruimte voor verbeteringen, denk aan de trage processor en de ronduit karige invoermethoden: men zit bij een Nederlandstalige versie van het product vast aan enkel het virtuele QWERT-toestenbord.

De Engelse versie heeft meerdere invoermethoden en doet qua taal minder amateuristisch afgewerkt aan. Tot op heden is er alleen een Engelse versie van de MDA Compact III te krijgen, in de vorm van de HTC P3300. Men moet dus kiezen tussen onvolkomenheden en een hogere prijs van een niet-gebrand product!

Hoewel het duidelijk moge zijn dat de MDA Compact III niet bedoeld is als messaging toestel, heeft T-mobile er geen goed aan gedaan om de MSN Messenger cliënt weg te laten, een eigenschap die – zeker met een PIT-bundel - erg populair en eenvoudig te gebruiken is. De laatstgenoemde twee softwarematige oplossingen zijn niet geheel legaal op te lossen door een ROM-versie van HTC te plaatsen dat alleen niet aan iedereen voorbehouden is en daarnaast de garantie doet vervallen.

Positieve punten heeft het toestel uiteraard ook en het punt wat stipt op één staat is de veelzijdigheid van het toestel. Hoewel het gebrek aan 3G als misser kan worden beschouwd is de MDA Compact III voorzien van Wifi, telefoniefunctie en GPS ontvanger, wat het een prima alles-in-één apparaat maakt, zowel om mee te bellen als om te navigeren. De ingebouwde ontvanger is van goede kwaliteit en bewijst zijn dienst tijdens het gebruik met TomTom Navigator 6, wat als optie verkrijgbaar is. Leuke extra’s zijn de FM-radio en last but not least een geweldig uiterlijk, dat overige GPS-enabled PocketPC Phones in de kiem smoort.

Er kan dan ook worden geconcludeerd dat de MDA Compact III geen allemansvriend is, maar voor de kleine doelgroep een interessant alternatief is. Wie nu al een MDA Compact (II) heeft en verder weinig tot geen prioriteiten stelt aan multimedia, heeft aan dit toestel prima koop. Daarnaast zal men ook zeker slagen (en de weg vinden) als de Compact III als navigatiehulp wordt ingezet.