De cameratelefoon is heel langzaam niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Tijd voor een vergelijking tussen de topmodellen binnen de markt. De vraag "Wat is de beste cameratelefoon op de huidige markt?" staat centraal.
De markt heeft de afgelopen jaren de opkomst van de camera gezien als een onderdeel dat niet meer weg te denken was. De afgelopen maanden is deze opkomst tot een niveau gekomen waarbinnen je zou kunnen zeggen; ik gebruik een mobiele telefoon als een vervanging van mijn digitale camera of digitale videocamera. Nu is de vraag is dit een verstandige keuze, welk model moet ik dan precies kiezen uit de enorme lijst met cameratoestellen en wat is de beste cameratelefoon?
In samenwerking met fotograaf Peter de Ruiter van de website Fotomobieltje.nl heeft NieuweMobiel.NL een vergelijking op gezet van vier modellen die momenteel de dienst uitmaken op camera en videocamera gebied. Als eerste de nieuwe LG KG920, een toestel met 5.0 Mpixel camera (alle andere modellen hebben 3.2 Mpixel camera’s), xenon flitser (een flitser die men ook tegen komt in een normale digitale camera en niet een simpel lampje), videomogelijkheden en een grote hoeveelheid camera-instellingen.
Van links naar rechts: Nokia N93, Nokia N73, LG KG920 en Sony Ericsson K800i
Het tweede model is de nieuwe Nokia N73. De directe opvolger van de N70 en gericht op nieuwe functionaliteiten als het snel schieten van foto’s en video’s en deze ook bloggen op een website genaamd Flickr.com. In het geval van de Nokia N93 geldt hetzelfde alleen dit model is meer bedoeld als videocamera en is omringt door de slogan DVD kwaliteit video op het toestel. Het toestel schiet namelijk zeer aardige video’s.
Het laatste model is de nieuwe Sony Ericsson K800i; de allereerste Cyber-Shot telefoon die de huidige markt bereikt en de aanzet geeft tot het uitbreiden van een camerasegment met modellen die goede kwaliteit leveren en dito opties bieden. De K800i wordt momenteel gezien als de meest eenvoudige cameratelefoon op de markt aanwezig en biedt net zoals de Nokia modellen de mogelijkheid tot het bloggen van foto’s op Google Blogging.
Alle vier de modellen zijn naast elkaar gelegd en bij elk model zijn dezelfde foto’s en video’s gemaakt op hetzelfde moment. Uit deze foto’s is een duidelijke lijn gekomen welke modellen op bepaalde punten goed of al dan niet wat minder scoren. Hieronder volgen de bevindingen van Peter de Ruiter de fotograaf die zijn woorden zal laten bijstaan door een grote hoeveelheid vergelijkingsfoto’s. Door op de foto's te klikken wordt een groter formaat van de foto getoond.
Algemene camerakwaliteit
Als een ding duidelijk is geworden uit de test, dan is het wel dat bij fotograferen met een fotomobieltje de slaagkans voor een perfecte foto niet zo hoog ligt. De resultaten van de geteste camera's zijn niet eenduidig. Soms doet de een het beter dan de ander en andersom. Maar als het lukt, staat het resultaat niet ver af van een foto uit een eenvoudige digitale camera.
Het grootste bezwaar van fotomobieltjes is dat ze geen grote contrasten aankunnen, dat wil zeggen: verschillen tussen licht en donker. Kijk bijvoorbeeld naar de foto van de planten: de plekken waarop de zon reflecteert zijn bij drie van de vier camera's 'uitgebeten'. Het detail ontbreekt en dat krijg je nooit meer terug. Alleen de Sony Ericsson K800i doet het hier goed. Deze 'contrast-angt' was overigens al in het begin van de digitale fotografie een euvel van de meeste camera's. Het is voor fabrikanten het lastigste punt om onder de knie te krijgen. Vooral de kwaliteit van de beeldsensor en de software in de camera, die het beeld vormt, zijn van belang.
Klik op de foto's voor het originele formaat
Klik op de foto's voor het originele formaat 
Klik op de foto's voor het originele formaat 
Ook dodelijk voor een foto is overbelichting ook dan verdwijnt het detail uit de lichte plekken en dat krijg je nooit meer terug. Zie bijvoorbeeld de James Dean van de N73, waar het apparaat op fatale wijze overbelicht. De K800i scoort ook hier het best. De foto is zelfs een beetje onderbelicht. Maar dat is geen ramp: je kunt het toestel op de camera of op de computer (Photoshop) makkelijk weer wat lichter maken. Bij overbelichting lukt je dat niet.
Klik op de foto's voor het originele formaat
Klik op de foto's voor het originele formaat 
Klik op de foto's voor het originele formaat 
Waar de K800i tegenvalt is de schuur met het tegenlicht. Dat geeft een lelijke waas over het beeld. De lens was schoon (want dat kan een oorzaak zijn) dus het ligt waarschijnlijk aan de kwaliteit van (de coating van) de lens. Die coating moet reflectie voorkomen. Misschien hebben we de lens te vaak schoongemaakt en is de coating eraf gegaan. Hoe dan ook, de lens op zich legt niet zo veel gewicht in de waagschaal voor de kwaliteit van de meeste foto's. Beeldsensor en software zijn belangrijker. Je kunt immers met een gat in een schoenendoos, dus zonder lens, ook een foto maken. Dat is de camera obscura.
Ook een auto focus is op een fotomobieltje van minder groot belang. De beeldsensor is namelijk heel klein en een natuurkundige wetmatigheid bepaalt dan dat het scherptegebied van een foto heel groot is.
Wat wel zeer duidelijk is, is dat de N93 beschikt over een 3x optische zoomlens. De lichtsterkte neemt iets af (van f 2.8 naar f 3.3) maar dat valt op zich mee. Maar omdat het lenzenstelsel iets ingewikkelder is geworden (en dikker), nemen contrast en scherpte iets af. Kijk maar naar de foto van de vrouw met moderne bril. In uitgezoomde vorm zijn de kleuren feller (rechter foto), terwijl er ingezoomd de kleuren bleker zijn en een soft focus over de foto lijkt te liggen (linker foto) (De andere afbeelding is zonder digitale zoom gemaakt). Dat neemt niet weg dat 3x optische zoom een groot voordeel is. De vrouw heeft namelijk geen waterhoofd meer, terwijl ze dat in uitgezoomde vorm wel heeft. Optisch inzoomen is ideaal voor portretten. De Sharp V903 was iets eerder dan Nokia, maar had nog maar 2x optische zoom. De Nokia N93 is nu de eerste met 3x optische zoom.
Klik op de foto's voor het originele formaat
Klik op de foto's voor het originele formaat 
Klik op de foto's voor het originele formaat 
Op geen enkele foto maakt de KG920 zijn grotere hoeveelheid pixels waar (5 Mpixel in plaats van 3.2 Mpixel bij de andere). Het leidt niet tot een grotere scherpte of een betere detaillering. Ook op andere vlakken (kleur, contrast) schiet het toestel te kort en maakt het fotomobieltje vreemde beslissingen. Bij James Dean kiest het toestel bij volle zon voor hoge gevoeligheid van ISO 300 (wat tot meer beeldruis leidt) en stelt het toestel ook niet goed scherp. Bij de foto van de schuur die hierboven al getoond is, is het vreemd dat de KG920 niet kiest voor een hogere gevoeligheid want hier is de sluitertijd wel erg lang: 1/4 seconde. Bovendien is het toestel als geheel zo traag, dat het maken van een foto veel geduld vergt. Interessant is wel dat het toestel het eerste fotomobieltje is dat 'diafragmeert'. James Dean heeft het toestel gemaakt met f 5.6, andere foto's met f 2.8. Alle fotomobieltjes tot nu konden alleen met de sluitertijd de belichting controleren. Iets dat de KG920 tot een unicum maakt.
Klik op de foto's voor het originele formaat
De N73 en de N93 ontlopen elkaar niet veel in beeldkwaliteit, al geeft de N73 bij het stilleven een lelijke waas te zien. De K800i scoort hier veruit het beste, al kun je op de detailfoto zien dat de KG920 hier goed wegkomt, al valt de totaalfoto tegen.
Nachtmodus
Klik op de foto's voor het originele formaat
Klik op de foto's voor het originele formaat 
Opvallend is dat de N73 steeds anders reageert qua kleurinstelling. In het ene geval is het storend (gracht), in het andere juist goed (straat). De fotograaf heeft de camera in het tweede geval helaas niet stil kunnen houden door de betrekkelijk lange sluitertijd. De afwezigheid van beeldruis is echter opvallend bij de N73, terwijl die bij N93 in hoge mate aanwezig is. Veel beeldruis is normaal bij deze gevoeligheden van ISO 400 of hoger. De N93 en K800i reageren het slechts: er komen ook kleine witte puntjes in het beeld. De KG920 scoort het best met weinig beeldruis, waarschijnlijk mede door het grotere aantal pixels dat het apparaat produceert. Het toestel maakt wel de langste sluitertijden, mede door de ISO 400 als maximum. Dat betekent weer lastig stilhouden. Ook corrigeert de LG telg het rode kunstlicht niet goed: het beeld wordt te rood.
Opmerkelijk is dat alle telefoons op beide beelden dezelfde sluitertijd gebruiken. Dat is kennelijk hun maximum. Bij een tekort aan licht wordt het beeld dus gewoon te donker. Een digitale camera zou de sluiter net zo lang open houden tot het voldoende licht binnen heeft.
Flitser
Klik op de foto's voor het originele formaat
Over de flitser kunnen we kort zijn: alle andere modellen dan de K800i schieten te kort, want alleen die heeft een echte xenon flitser. De KG920 heeft er ook één, maar die komt simpelweg te kort ten opzichte van de K800i. De andere 'lampjes' van de N73 en N93 mogen geen flitser heten en zijn alleen op zeer korte afstand van enig nut. De N93 scoort daarin simpelweg het laagste. Het lampje wat in dat toestel is toegepast heeft alleen nut op elke centimeters. (De genomen foto’s met flits zijn allemaal op een afstand van twee meter tot het object gemaakt.)
Aldus Peter de Ruiter
Algemene videokwaliteit
Video is niet het meest belangrijke onderdeel dat hier besproken wordt, maar het compleet negeren is ook niet de bedoeling. Video-opname maakt nu eenmaal deel uit van de modellen en vooral de N93 is bedoeld om DVD kwaliteit video mee op te nemen. Helaas, wordt die kwaliteit bij lange na niet gehaald. De N93 heeft wel de beste kwaliteit video van de vier en beschikt net zoals de K800i en N73 over een image stabilizer. De VGA resolutie en de kwaliteit zijn voor een telefoon verbluffend, maar een simpele digitale camera maakt betere video. De N93 wordt gevolgd door de N73 en KG920, die beide redelijke video maken. Het nadeel van de KG920 is het feit dat er niet in MP4 formaat wordt opgenomen en dat de maximale resolutie 320 x 240 pixels is. De K800i sluit de rij. De videofunctie in dit toestel is simpelweg te mager en mag de naam videocamera niet dragen.
Voorbeeld video's van de vier fotomobieltjes in 3GP en MP4 formaat:
Video LG KG920
Video Nokia N73
Video Nokia N93
Video Sony Ericsson K800i
Conclusie
Als het geheel nu concluderend samengevat wordt op fotokwaliteit dan valt op dat de Sony Ericsson K800i nog steeds eenzaam aan de top staat. Er is geen enkele reden om de KG920 te kopen, want het fotograferen is een crime en levert niets extra's op aan beeldkwaliteit. De N73 en N93 zijn leuke apparaten met een redelijke beeldkwaliteit waar de N93 misschien te veel opvalt en te dik is, maar wel een optische zoom heeft.
Vooral de eenvoud waarmee de K800i een foto of video maakt is iets dat niet geëvenaard wordt door de drie andere modellen. Even snel een foto maken van een bepaalde leuke situatie is bij de andere amper tot niet mogelijk door de enorme hoeveelheid aan stappen die doorgelopen moeten worden. De tijd die hiermee gepaard gaat zorgt ervoor dat die leuke situatie alweer voor is. Het menu van de K800i is ook het meest eenvoudig. Alle functies hebben de juiste benaming en vertaling. Iets waar Nokia nog wel wat van kan leren.
Qua instellingen liggen de toestellen op een gelijkwaardig vlak. De N93 mist helaas anti rode ogen flits en is net zoals de N73 niet uitgerust met een xenon flitser. De KG920 mist eigenlijk niks, maar staat niet op het niveau van de K800i. Deze heeft mogelijkheden als BestPic, mogelijkheid tot het maken van grappige foto’s met kaders en een panaroma modus. Al deze opties zijn niet aanwezig op de andere modellen. Waarbij het BestPic systeem een absolute toegevoegde waarde zou zijn voor elk fotomobieltje. Je schiet negen foto’s en kiest zelf de beste eruit. Nooit meer problemen met mislukte foto’s.
Qua flitser is opnieuw de K800i de winnaar. Met een reikwijdte van enkele meters scoort de K800i het beste. De xenon flitser die in de KG920 zit is niet zo goed als die van de K800i, maar haalt zeker een afstand van een meter. De N93 en N73 moet het doen met een simpel lampje dat oplicht. Tussen beide is wel een duidelijk verschil zichtbaar waarbij de N73 net even wat verder reikt dan de N93.
Is alles hosanna binnen de camera van de K800i? Nee, dat niet vooral de videocamera is de ondermaats en presteert niet op een niveau dat verwacht mag worden. De andere drie modellen scoren hier hoger, waarbij de N93 met zijn VGA video de kroon steelt. Het toestel biedt momenteel de beste videokwaliteit op een mobiele telefoon, maar DVD kwaliteit is het zeker niet. Helaas moet men de omvang van het toestel op de koop toe nemen.
Kunnen nu de vragen van het begin van deze cameravergelijking worden beantwoord? Ja, dat zeker. Het staat als een paal boven water dat de Sony Ericsson K800i momenteel de beste cameratelefoon is. De gehele camerakwaliteit, bediening en eenvoudige manier waarop Sony Ericsson de cameramogelijkheden heeft ingebouwd maken het toestel de absolute winnaar. Een smet op het geheel blijft de video. De K800i wordt op de voet gevolgd door de N73 en N93. Zij bieden vooral een sterkere videokwaliteit, maar laten stelen vallen op andere punten. Als laatste de KG920 die te lijden heeft onder het bedieningsgemak en eigenlijk geen extra kwaliteit biedt bovenop zijn specificaties.
Om zelf een goed oordeel te vormen kijk naar de testfoto’s en testvideo’s en trek ook je eigen conclusies. In de review zijn hieronder links naar de foto’s en video’s van alle vier de modellen opgenomen. Voor meer specifiekere informatie over de nieuwe toestellen en de overige eigenschappen van de camera’s in de toestellen lees de reviews van de modellen.
Alle vergelijkingsfoto's gebruikt in deze review zijn tevens opgenomen op de foto en videopagina's, zodat men de volledige foto kan bekijken. Een reeks van 18 foto's is per toestel opgenomen.
Fotopagina's:
Fotopagina LG KG920
Fotopagina Nokia N73
Fotopagina Nokia N93
Fotopagina Sony Ericsson K800i
Videopagina's:
Videopagina LG KG920
Videopagina Nokia N73
Videopagina Nokia N93
Videopagina Sony Ericsson K800i
Over Peter de Ruiter
Peter de Ruiter is reisfotograaf en auteur van boeken over digitale fotografie. Hij heeft er inmiddels drie op zijn naam staan: Digitaal fotograferen zonder handleiding (2005) www.peterderuiter.nl, Pixelskids (2004, voor ouders) www.pixelkids.nl en Digitaal fotograferen onderweg (2004) www.digitaalopreis.nl.
In november verschijnt zijn boek Fotograferen met je mobieltje www.fotomobieltje.nl. Je kunt al intekenen op een gesigneerd exemplaar.