T-Mobile SDA II review

Een review van de T-Mobile SDA II, de langverwachte opvolger van de succesvolle SDA die eind 2004 is uitgebracht.

Hoewel het hier weldegelijk om een opvolger gaat ten opzichte van het oude model, is de SDA II qua features gelijk aan de eerder gereviewde Orange SPV C550. Toebehorende aan de jongste generatie, beschikken beide modellen over features als een 1.3 megapixel camera en een fantastisch QVGA scherm.

De T-Mobile SDA II is gefabriceerd door HTC, de grootste hardwarefabrikant van Windows Mobile devices ter wereld. HTC mag zich als partner rekenen van Dell en HP voor het produceren van Pocket PC's, en natuurlijk de Windows Mobile devices van onder andere Qtek, Dopod, Audiovox, i-mate plus alle operator-branded producten. Een HTC toestel zegt de meeste mensen dan ook weinig tot niets, maar er gaat vrijwel altijd een lampje branden als we het hebben over de Qtek 8020, SPV C500, SPV C550, T-Mobile MDA, O2 XDA en consorten.

Samen met de eerder geïntroduceerde SPV C550 zet de T-Mobile SDA II een nieuwe standaard op de markt wat betreft schermresolutie voor de opkomende generatie Windows Mobile Smartphones. Beide genoemde toestellen maken deel uit van de HTC Hurricane-serie met vernieuwde specificaties. Zo heeft de Hurricane ook een 1.3 megapixel camera aan boord. We mogen dan ook wel spreken van de vierde generatie Windows Mobile Smartphones: na (HTC) Typhoon, de derde generatie, komt (HTC) Hurricane, de vierde generatie.

Sinds de eerste generatie is er enorm veel veranderd. De oude HTC Canary (SPV Classic) was in de begindagen van de Windows Mobile Smartphone niet erg populair, mede door het enorm slechte scherm, slechte stand-by tijd, afwezigheid van Bluetooth en camera. Ook het formaat, stabiliteit en de verkrijgbare sofware deed afbraak aan de populariteit.

Inmiddels zijn de Windows Mobile Smartphones op alle punten sterk verbeterd. Ze zijn gegroeid tot kleine, strak ogende toestellen die niet alleen over Bluetooth en ingebouwde camera beschikken, maar ook de nodige performance in zich hebben. Natuurlijk is ook de stand-by tijd en schermkwaliteit drastisch verbeterd. En zo is men bij de HTC Hurricane aangekomen, die door de 1.3 megapixel camera en QVGA display de nieuwe standaard zet.

Naast deze twee punten bieden Smartphones bij voorbaat al veel meer mogelijkheden dan een gewone GSM. Bestuurd door een echt Operating System (OS) zijn de mogelijkheden van de toestellen bijna eindeloos. Denk aan navigatie-toepassingen, hoge kwaliteit video, e-mail, internet met HTML-pagina's en frames, synchronisatie en executables. Wie enkel de Samsung E720, Nokia 6230i of Sony Ericsson K750i als Smartphone ziet heeft het echt mis. Een Smartphone telt pas mee wanneer deze een echt besturingssysteem aan boord heeft. Dit kan een geheel JAVA-gebaseerd OS zijn, Palm, Linux, Symbian of Windows Mobile. Symbian Series 60 en Windows Mobile zijn dan ook veruit het populairst.

Omdat ruim de meerderheid Windows al op hun desktop PC heeft draaien laat het zich niet moeilijk raden dat de Windows Mobile-versie perfect geïntegreerd is in combinatie met de PC. Kent men Windows een beetje, dan is Windows Mobile enorm eenvoudig te gebruiken en onder de knie te krijgen. Het besturingssysteem heeft zeer uitgebreide agenda- en synchronisatiemogelijkheden, die in combinatie met Microsoft Outlook naadloos gebruikt kunnen worden. Ook beschikt het toestel over een grotere hoeveelheid intern geheugen dan reguliere telefoons, en is een geheugenkaartslot aanwezig waar hoeveelheden tot maarliefst 2 GB kunnen worden opgeslagen. Dit maakt hem ook ideaal als MP3-speler, portablegame console en geschikt voor videobestanden. Nieuwere Windows Mobile toestellen hebben verder erg krachtige hardware, behoorlijk zware videobestanden en geavanceerde games zijn zonder problemen te spelen.

· Toestel
· Batterij (1150 mAh)
· CD-ROM met Microsoft ActiveSync, Outlook en handleidingen in PDF-formaat
· Nederlandstalige handleiding
· USB datakabel (kan ook worden gebruikt om het toestel via de PC op te laden)
· Bureaulader
· Stereo headset
· 256 MB miniSD geheugenkaart
· T-Mobile SIM kaart (met een afhankelijk gekozen abonnement)

Hoewel er geen bijzondere dingen zijn inbegrepen in het pakket is er zeker geen reden tot klagen over de kwaliteit van de meegeleverde accessoires. Zoals bij de T-Mobile SDA ook het geval is wordt er een stereo headset meegeleverd met prima geluidskwaliteit. De bijgeleverde handleiding van het toestel is van T-mobile zelf en gaat kort in op de basisfuncties van het toestel, zodat men snel ermee aan de slag kan. Zoals bij de meeste HTC toestellen het geval is ontbreekt ook een uitgebreide handleiding niet, die specifiek op details ingaat betreffende het toestel. In tegenoverstelling tot de SPV C550 biedt de SDA geen handleiding die virtueel in het toestel op te vragen is, en werkelijk fantastisch de mogelijkheden van de nieuwe schermresolutie benut. Toch is dit geheel aan de provider en kiest T-mobile ervoor om dit niet in hun ROM in te bouwen.

Plus- en minpunten T-Mobile SDA II

  • Fantastische schermkwaliteit
  • Belkwaliteit
  • Uithoudingsvermogen
  • Bediening
  • Solide en degelijk toestel
  • Mozilla browser bijgeleverd
  • 256 MB bijgeleverd geheugen
  • Hoeveelheid werkgeheugen verdubbeld
  • Geen revolutie ten opzichte van voorganger
  • Wireless LAN ontbreekt
  • Middelmatige camerakwaliteit
  • Lage videoresolutie
  • Oudere versie Windows Mobile
  • Beroerde ondersteuning voor veel huidige Smartphone software
  • Lettertypen in sommige menu's

Wat zit er bij het toestel?

De hoeveelheid accessoires die in de doos van de T-Mobile SDA II aangetroffen worden is vrij standaard. Een cradle ontbreekt, maar T-Mobile heeft wel de moeite gedaan om een miniSD geheugenkaart mee te leveren van 256 MB, dezelfde die ook bij de gewone SDA werd geleverd. Op dit punt dus geen veranderingen, verder is de inhoud nagenoeg gelijk. Inbegrepen is het volgende:

Uiterlijk

Wanneer we kijken naar het uiterlijk van de SDA II is in ieder geval vast te stellen dat het toestel heel anders oogt als zijn voorganger. Het toestel heeft iets meer omvang (volume) gekregen en is verkrijgbaar in een lichte kleur grijs. De SDA II ligt verbazend goed in de hand en voelt erg solide aan, maar het uiterlijk wordt niet door iedereen gewaardeerd. Een aantal mensen vinden het toestel saai aandoen en minder aantrekkelijk ogen dan Qtek 8310 of de oude SDA. Daarentegen waren er ook veel personen die het toestel degelijk en netjes afgewerkt vonden ogen - dat laatste is zeker waar want de afwerking is zoals we gewend zijn van HTC keurig in orde.

Wel is de SDA II precies gelijk aan de Qtek 8300 qua uiterlijk alleen dan voorzien van wat andere specificaties. Beide toestellen hebben in ieder geval muziekknoppen aan boord, en in het voordeel van T-Mobile heeft de SDA II nu ook deze handigheid van de SDA Music overgenomen: het toestel wat in eerste instantie niet verkrijgbaar was in Nederland, maar toch een beetje in de verschijning van de SDA II op de markt wordt gezet. T-Mobile brengt de nadruk op de SDA II muziektelefoon niet helemaal naar voren, maar de SDA II is toch vooral een opvolger van de oude SDA. Concurrent Orange pakt dit anders aan door ook nog een andere Windows Mobile Smartphone te introduceren: De SPV C600. In dit model komen veel dingen terug van de oudere SPV C500, maar T-Mobile is qua uiterlijk en model met de SDA II de andere kant op gegaan.

Hoewel het uiterlijk van de oude SDA en SDA II nogal verschilt zijn er zeker een aantal dezelfde elementen in het nieuwe toestel terug te vinden. Aan de bovenkant van het toestel is de redelijk diep verzonken aan/uit knop geplaatst met aan de rechterzijde de infraroodpoort. Aan de zijkant vindt men de gebruikelijke bedieningsknoppen terug voor de camera, volume harder/zachter en de voicememo. Aan de onderkant is een standaard mini-USB aansluiting te vinden die gebruikt wordt voor het opladen van het toestel, maar ook voor de USB verbinding met de PC.

Verder is de geheugenkaart net als de SDA weggewerkt onder de batterij en jammer genoeg dus niet hot-swappable. We zien hier het omgekeerde als bij Nokia, waar men ooit begon met de plaatsing van de geheugenkaart onder de batterij (Nokia 3650, 6600, 7610) zien we bij de laatste Symbian-toestellen dat de geheugenkaart hot-swappable is geworden. HTC werkte het op de omgekeerde manier uit door de eerste Smartphone-lijn te voorzien van een hot-swappable geheugenslot. Helaas gaat deze ballon nu niet meer op doordat de geheugenkaart bij de laatste generatie weer onder de batterij is geplaatst. Een bijkomend voordeel is dan wel dat het toestel kleiner te fabriceren is. Resultaat is de nog steeds erg kleine SDA II uit de Hurricane-serie.

Wel valt op dat de SDA II iets minder slank is als het oude model en dan ook wat dikker aanvoelt. Erg veel scheelt het allemaal niet, de SDA II is ruwweg drie mm dikker maar blijft een compact toestel voor zijn formaat. De home, back en functie softkeys zitten aan de rand van het scherm en lopen erg mooi in lijn hiermee, maar zijn om die reden klein en smal. Het bedieningsgemak gaat wel ten koste hiervan, vooral voor degenen die wat grotere vingers hebben zitten net even te vaak mis, of drukken twee toetsen tegelijk in. De muziekknoppen daarentegen zijn van behoorlijk formaat en laten zich prima bedienen. Deze knoppen zijn speciaal bedoeld voor Windows Media Player en hebben als functie play, next, previous en de mogelijkheid om Windows Media Player zelf op te starten. De vraag is wat het nut van deze knoppen is als al de mogelijkheden ook simpelweg met de joystick gedaan kunnen worden, en nog simpeler ook. Leuker is als deze muziekknoppen bijvoorbeeld toegewezen kunnen worden aan een specifiek spel wat geschikt is door de HTC Hurricane / Tornado serie.

Bij het overigens fantastische toetsenbord zit net als de oude SDA, een lichtsensor ingebouwd die de toetsverlichting uitschakelt wanneer deze niet nodig is. Dit kan bijvoorbeeld in een zonnige omgeving zijn. In de praktijk heeft de genoemde lichtsensor helaas niet veel nut - de toetsverlichting gaat juist niet uit wanneer er voldoende licht is óf gaat niet aan wanneer men juist wel toetsverlichting nodig heeft. Bovendien gebruikt de toetsverlichting dusdanig weinig stroom dat het de energiebesparing verwaarloosbaar is. De sensor kan dan ook desgewenst aan- of uitgezet worden.

Uithoudingsvermogen

Onder andere geprezen door het uithoudingsvermogen waren de T-Mobile SDA en SPV C500 zeer populair. In principe stelt namelijk iedereen het op prijs dat een toestel het lang volhoudt qua batterijtijd, en hierop is de SDA II geen uitzondering. Ondanks het heldere QVGA stroom wat beslist een grote energieverbruiker is, is de stand-by tijd van de SDA II er goed in orde. Sterker nog, net als de SDA zet de SDA II een formidabele stand-by tijd neer van ruim één week bij normaal gebruik. Vanwege het scherm heeft wat veel energie vraagt heeft men wel gekozen voor een batterij met hogere capaciteit, 1150 mAh in plaats van 1050 Mah.

Met constant gebruik van Bluetooth houdt de accu het toch nog vier-vijf dagen vol, al is de stand-byijd natuurlijk ook sterk afhankelijk van hoe intensief het toestel wordt gebruikt. Het is in ieder geval te zeggen dat de stand-by tijd van de SDA II weer tip top in orde is te noemen. Het toestel wordt overigens zelfs automatisch opgeladen wanneer deze verbonden is met de PC via de meegeleverde USB-kabel.

Belkwaliteit

Tijdens het bellen en gebeld worden zijn vrijwel geen verbindingsproblemen ondervonden. Het toestel zelf biedt een goede en betrouwbare signaalsterkte.

De gesprekskwaliteit staat voor een HTC toestel op een enorm goed niveau en bereikt zelfs bijna Nokia-kwaliteit. Mede door de goede T-Mobile ROM aanwezig op het toestel wordt betreft dit onderdeel het onderste uit de kan gehaald.

Eventuele eigen geluidsinstellingen kunnen worden bewaard in de profielen die eenvoudig en handig te gebruiken zijn, en bovendien aan te passen: Het volume voor de verschillende notificatietypen (telefoon, alarm, bericht, mededeling, systeem) kan worden ingesteld en of de telefoon trilt of niet, of juist weer helemaal stil moet zijn.

Om zonder enig geluid gewaarschuwd te worden heeft de SDA II natuurlijk ook een trilfunctie aan boord. Deze is behoorlijk sterk en het toestel trilt veel harder dan de Motorola MPx220, maar even goed voelbaar als de trilfunctie van de SDA.

Standaard bij het Windows Mobile platform is er een heel uitgebreid gespreksoverzicht op te vragen van inkomende, uitgaande en gemiste oproepen. Per oproep kan er uiteraard de datum, tijd en duur worden weergegeven. Ook kan een samenvatting opgevraagd worden van alle gesprekken (inkomende, uitgaande, laatste, gesprekken op een ander netwerk) genaamd timers. Deze functie is uitstekend te gebruiken en verdient dan ook een pluim.

De Orange SDA II kan maximaal 40-toons polyfone beltonen laten horen die erg hard en vooral duidelijk hoorbaar klinken. Daarnaast is er de standaardondersteuning aanwezig voor WAV, MIDI, MP3 en WMA-beltonen. De lengte hiervan doet niet eens ter zake, wanneer de beltonen in de root van de geheugenkaart worden geplaatst kunnen ze direct worden ingesteld. Nu de SDA II MP3 beltonen ondersteund is het ook niet meer nodig om de beltonen eerst de converteren naar WMA.

Beeldscherm

Eén van de meest besproken onderdelen van de SDA II is het nieuwe display. En terecht, want het toestel is uitgerust met een TFT QVGA display met een resolutie van maarliefst 240 x 320 pixels. Dit is behoorlijk meer dan de tot nu toe standaard toegepaste resolutie van 176 x 220 pixels en lijkt nu de huidige resolutie van de Pocket PC over te nemen.

Een hogere resolutie houdt in dat er veel meer informatie op het scherm past, waardoor lettertypen, afbeeldingen en pictogrammen er veel beter uit zien, terwijl de gebruikersinterface gelijk blijft. Ook het bekijken van internetpagina's is vele malen beter geworden, men kan nu zelfs spreken van redelijk comfortabel surfen op een klein toestel.

Niet alleen resolutie is flink verbeterd, ook de helderheid is enorm indrukwekkend te noemen. Het display van de SDA II laat zich dan ook het beste vergelijken met dat van de Samsung D600, Sony Ericsson W900 en Sharp V903. Ook al heeft de SDA II een maximale kleurweergave van 65.535 kleuren, het scherm is er niet minder indrukwekkend. De displayvergelijking met de oude SDA of SPV C500 zegt dan ook genoeg. Smartphones uitgerust met een QVGA-display hebben de toekomst, deze resolutie zal dan ook langzaam de oude 176 x 220 resolutie gaan verdringen. In de toekomst verschijnen er meer Smartphones op de markt die gebruik maken van een QVGA scherm. Voor Windows Mobile is dit de hele HTC Hurricane / Tornado serie (Qtek 8310, i-mate SP5, SPV C600), de toekomstige HTC StarTrek (clamshell toestel) en Motorola Q. Ook zullen er Symbian Series 60 Smartphones op de markt verschijnen met de QVGA resolutie. Een voorbeeld hiervan is de Nokia N71.

Menu

Hier is de menustructuur volkomen gerelateerd aan het gebruikte OS, oftewel Operating System. De T-Mobile SDA II is weliswaar een toestel van de nieuwste generatie, maar jammer genoeg nog steeds voorzien van een oudere versie van Windows Mobile, namelijk Windows Mobile 2003 Second Edition. Windows Mobile 5 toestellen verschijnen her en der maar nog steeds is de T-Mobile SDA II voorzien van een gedateerd besturingssysteem. Men zou zeggen dat er inmiddels genoeg tijd is geweest om een moderne Windows Mobile 5-versie geschikt te maken voor de SDA II. Toch is Windows Mobile 2003 SE niet compleet afgeschreven zoals wel eens beweerd wordt door sommige sites (msmobiles.com is hier een voorbeeld van).

De nieuwe QVGA resolutie wordt namelijk al volledig ondersteund en het besturingssysteem heeft als extra dat er met de 0-toets voor 'more' gekozen kan worden onder QVGA. Toch verschilt de versie van dit besturingssysteem op de SDA II amper van de versie op de SDA. Ook lijkt de SDA II niet veel trager, ondanks dat de gebruikersinterface in 240 x 320 pixels een stuk zwaarder is. In vergelijking met de SDA zien de schermlettertypen er in de nieuwe resolutie er beter uit, al ogen deze wel erg vet in het startmenu. Een smaller lettertype, of in ieder geval de mogelijkheid om dit aan te passen zou op de plaats zijn geweest. Men kan echter alleen maar nóg grotere fonts kiezen zodat de lettertypen wat josti-achtige vormen beginnen aan te nemen, maar kleiner is niet mogelijk.

Een ander flink nadeel dat echt genoemd moet worden, is de compatibiliteit van huidige Smartphone-software met de nieuwe schermresolutie. Het draaien van software op het toestel, specifiek games en andere grafische toepassingen, gaat niet goed. Veel applicaties werken helemaal niet door simpelweg niet op te starten of nemen ruwweg de helft van het scherm in beslag.

Een gedeelte van 176 x 220 wordt in beslag genomen door de applicatie terwijl de rest gewoon niet gebruikt wordt. Men heeft constant het gevoel in een venstertje te zitten werken. Tot op heden is hier nog steeds geen oplossing voor gevonden, terwijl het in principe mogelijk moet zijn om de toepassing uit te rekken met een soort antialiasing technologie, zodat het er nog redelijk uit ziet. Een andere mogelijkheid is het simpelweg terugschakelen naar de oude resolutie. Dit gebeurt al bij de Nokia N90 welke 95% van de huidige Symbian Series 60-toepassingen zal draaien. In ieder geval is dit iets wat men ook van de T-Mobile SDA II had verwacht, maar niet gebeurt.

Tijdens de Microsoft TechED 2005 (RAI Amsterdam) heeft NieuweMobiel Jason Langridge gesproken, woordvoerder van Microsoft Windows Mobile. Hij kwam met de simpele conclusie dat men maar naar de developer/ontwikkelaar moet stappen voor een nieuwe versie, terwijl dit lang niet altijd mogelijk is. Denk aan producten die niet meer opnieuw uitgebracht kunnen worden wegens de datum van de software, beëindiging van het bedrijf of de tijd/kosten die het met zich meebrengt om een applicatie compleet geschikt te maken voor de QVGA-resolutie. Het draaien van Pocket PC applicaties op de SDA II, welke in theorie wel met elkaar matchen qua resolutie, bood ook geen uitkomst vanwege de invoerperikelen. Alsnog waren de meeste Pocket PC applicaties te traag om te gebruiken, of werden simpelweg weer uitgevoerd in een klein venster. De hoeveelheid werkende software tussen de SDA en SDA II zal een wereld van verschil gaan uitmaken, helaas in het voordeel van de oude SDA. Zolang men geen patch beschikbaar stelt, kan menigeen zijn softwarecollectie vanaf de grond opnieuw opbouwen.

Terug naar de gebruikersinterface van het toestel. Zoals vermeld is de gebruikersinterface in principe gelijk. Wat opvalt is het rijtje iconen bovenaan. Dit zijn normaliter het programma`s die het meest gebruikt worden, wanneer met even met het toestel werkt en een aantal programma`s gebruikt, is te merken dat deze 'quicklaunch' iconen veranderen naar een soort snelkoppelingen van de programma`s die net gebruikt zijn.

Dit is erg handig, zeker als men een bepaald programma vaak nodig heeft. Ook is er in het scherm te zien welke afspraken op dit moment zijn gepland, of opkomende afspraken of 'tasks' (taken). Ook is hier erg snel het profiel van het toestel aan te passen zoals besproken is. Natuurlijk is het homescreen niet het enigste. De aanwezige lijst met programma's, oftewel het programmamenu / Menu Start, wordt geopend door voor 'Start' te kiezen met de linkerfunctietoets. Dit doet al meteen vertrouwd aan voor de Windows-PC gebruiker. Er is vervolgens een lijst te zien met alle programma`s die op het toestel staan, bovenaan staan gewoonlijk 'Berichten', 'Contacten' , 'Kalender' en 'Internet Explorer'. Deze programma`s zijn standaard ook als quicklaunch iconen te vinden in het homescreen.

Alle menu`s, wallpapers, iconen en dergelijke zijn helemaal aan te passen naar eigen smaak, zo kan er een persoonlijk tintje worden gegeven aan de SDA II. Zoals op de afbeeldingen te zien is kunnen er prachtige thema`s worden gedownload die in een handomdraai te installeren zijn. Alle thema's zijn op gebaseerd op XML wat veel lijkt op HTML en dus ook eenvoudig aan te passen is. Inmiddels zijn er in korte tijd door vele enthousiastelingen QVGA thema's beschikbaar gesteld.

Telefoonboek

Het toestel heeft een erg uitgebreid en krachtig telefoonboek, direct benaderbaar vanuit het homescreen (contacten), wat handig te gebruiken is. Per contact kan enorm veel extra informatie worden ingevoerd. Niet alleen standaardnaam, telefoonnummer en volledige adresgegevens maar ook fax, autotelefoon, radiotelefoon, assistent telefoon, drie verschillende e-mail adressen, website, werkgegevens en eventuele anders adresgegevens behoren tot de mogelijkheden. Daarnaast is er ook nog ruimte om een eigen beltoon in te stellen en/of notities voor de contactpersoon toe te voegen. Alle genoemde gegevens zijn ook met Outlook te synchroniseren. Een completer en makkelijker te gebruiken telefoonboek zal men niet erg snel aantreffen op deze manier.

De contactpersonen kunnen ook worden gerangschikt op 'persoonlijk' en 'zakelijk' voor degenen die de contactpersonen van werk- en thuis uit elkaar willen houden. Het filter is echter alleen praktisch als de contacten als 'persoonlijk' of 'zakelijk' zijn ingesteld.

De T-Mobile SDA II beschikt over CallerID: een techniek die een vooraf ingestelde foto van de beller laat zien op het display. De software waarmee een foto kan worden gekoppeld aan een contactpersoon is een apart programma en staat los van het telefoonboek en werkt verder erg goed, er kunnen zelfs aparte lettertype-instellingen gemaakt worden en tientallen andere instelmogelijkheden zoals fotogrootte en achtergrondkleur.

Jammer dat men niet direct vanuit de contactpersonenlijst een foto kan toevoegen, tenzij men de genoemde speciale software daarvoor start. Vanaf Windows Mobile 5 is deze feature beter geïntegreerd, en is ook het synchroniseren van contactpersonen met foto mogelijk. In combinatie met moderne versies van Microsoft Outlook is dit allemaal geen enkel probleem.

Messaging

Net als bijna alle andere Windows Mobile toestellen heeft ook de T-Mobile SDA II alle mogelijkheden aan boord op het gebied van messaging: SMS, MMS, en IMAP/POP3 e-mail, ook het bekende instant-messagingprogramma MSN Messenger is standaard aanwezig.

Alle messagingfuncties zijn terug te vinden onder 'Berichten'. Men ontvangt hierniet alleen MMS, e-mail en SMS berichten maar deze hier ook verstuurd en bewaard, voor als het bericht bijvoorbeeld wat later vestuurd moet worden. Zoals in Microsoft Outlook het geval is hier een mappenindeling aanwezig met 'Inbox', 'Verzonden' en 'Verzonden Items'. Het werken met SMS, e-mail en MMS leverde overigens geen problemen op en de aanwezige MMS-editor steekt logisch in elkaar. Een handigheid hieraan is onder andere een teller voor de grootte van het bericht in kilobytes. Dit is vooral handig omdat iedere netwerkaanbieder een maximumlimiet hanteert hoe groot de MMS mag zijn.

Niet direct een nadeel voor iedereen maar toch een opmerking die genoemd moet worden over het messaginggedeelte. De opzet is niet altijd even fijn te gebruiken omdat bepaalde mappen zoals 'Inbox' en 'Outbox' alleen benaderbaar zijn met de menukeus 'Show Folders'. Als er SMS-berichten bekeken of verstuurd willen worden, in welke map dan ook, komt men sowieso terecht in de laatstgebruikte map. Dit is standaard inbox, maar het was veel fijner als hier nog de mappenweergave met alle mappen tussen zat, zonder dat deze apart benaderd moet worden.

E-mails van toestel/PC kan ook worden gesynchroniseerd, zo heeft men alle mails altijd bij de hand. Deze optie kan natuurlijk ook in ActiveSync, het synchronisatieprogramma, worden uitgeschakeld. SMS en MMS berichten kunnen niet worden gesynchroniseerd maar er zijn diverse goede backup-utillities verkrijgbaar op de markt die een totaaloplossing kunnen bieden, zoals SpriteBackup. Meer over de synchronisatiemogelijkheden van de SDA II is verderop te lezen.

Connectivity

Een essentieel onderdeel voor een Smartphone. De synchronisatiemogelijkheden zijn dan ook van groot belang omdat agendapunten, contactpersonen, taken en andere data op het toestel die de gebruiker zelf in het toestel zet overgezet moeten kunnen worden. Zoals eerder op NieuweMobiel te lezen was is dit een erg sterk punt van Windows Mobile toestellen, en daarmee is de SDA II geen uitzondering. De eerder genoemde onderdelen zijn zonder problemen te synchroniseren, wat al (bijna) automatisch gebeurt als het toestel is verbonden met de PC via de bijgeleverde USB kabel. Deze kabel heeft als groot voordeel dat deze in standaard mini-USB is uitgevoerd, wat niet alleen een hoop andere apparaten gebruiken, maar waarmee het ook nog eens mogelijk wordt het toestel via de USB-poort op te laden.

Voordat men kan synchroniseren moeten Microsoft ActiveSync en Microsoft Outlook geïnstalleerd zijn. Deze programma's, waarvan de laatste ook een prima e-mail programma is worden bij de verkoopversie meegeleverd op CD. Zijn beide programma's eenmaal geïnstalleerd dan gaat de rest bijna vanzelf. Synchroniseren met de PC gaat in een handomdraai en met dit programma zijn er ook andere Windows Mobile devices aan te sluiten, die naar keus hun data met de PC synchroniseren, of juist niet. Men kan dan eenvoudig een gastverbinding maken waarbij verder geen gegevens worden gesynchroniseerd, maar er wel data kan worden bekeken en over worden gezet op het toestel. De installatie van Microsoft Outlook is hier dus niet nodig - er wordt immers niets gesynchroniseerd. In beide gevallen, zowel met een permanente- als gastverbinding kan men de bestanden op het toestel bekijken via het 'Mobiel Apparaat' icoon.

Voor draadloze bestandsoverdracht en communicatie beschikt de T-Mobile SDA II over Infrarood en Bluetooth. Deze laatstgenoemde techniek kan vrijwel zonder problemen worden gebruikt om te internetten met het toestel, binnen 10 meter van een PC met Bluetooth, ActiveSync en een internetverbinding. Het versturen van bestanden is uiteraard ook mogelijk, of dit nu via Bluetooth of infrarood gaat, het maakt niet uit. Helaas blijft de Bluetooth stack van Windows Mobile altijd wat minder dan die van bijvoorbeeld PalmOS of Symbian. Men zit altijd vast aan een bond of bepaalde problemen met het ontvangen van data via Bluetooth.

Een andere connectivity onderdeel wat men de laatste tijd steeds meer is gaan zien is Wifi oftewel Wireless LAN. Deze populaire techniek waarmee men met hoge snelheid en een redelijk groot bereik draadloos kan inhaken op het internet of het (bedrijfs)netwerk is sinds lange tijd aanwezig in de meeste nieuwe PDA's en notebooks. Ook zijn er steeds meer Pocket PC Phones op de markt verschenen met Wifi. Na de Pocket PC Phones kon het niet uitblijven - Wireless LAN op de Smartphone. Inmiddels zijn er al een aantal Symbian modellen (Series 60: Nokia N91, Nokia N92, Nokia N80. UIQ: Sony Ericsson P990i) en Windows Mobile Smartphones (HTC Tornado serie) voorzien van Wifi. Helaas loopt de T-Mobile SDA II hiermee achter op de feiten omdat het toestel niet voorzien is van Wifi. Een vreemde keuze van T-Mobile, helemaal omdat zij het Wifi juist zo promoten door de hele hotspots in het land en de Pocket Internet Totaal actie. Hiermee moet ook gezegd worden dat WiFi niet direct wordt ondersteund door de oude Windows Mobile 2003 SE versie.

Ondanks de afwezigheid van WiFi op de SDA II heeft T-Mobile het surfen op internet wel makkelijker gemaakt. Het beste begin is hiervoor een andere browser te gebruiken in plaats van Pocket Internet Explorer. In het geval van de Smartphone heeft deze een aantal omslachtige issues en kan niet met frames overweg. Ook T-Mobile heeft dit begrepen: op de extra cd-rom is Mozilla te vinden die speciaal geschikt is gemaakt voor de T-Mobile SDA II. Mozilla is één van de betere, zo niet de beste mobiele browser die verkrijgbaar is. Niet alleen voor het Windows Mobile Smartphone platform, maar ook voor Symbian, PalmOS, en Linux.

Het is dan ook niet vreemd dat surfen met Mozilla op de SDA II een verademing is ten opzichte van Pocket Internet Explorer. Het gaat niet alleen veel sneller, maar ook frames worden ondersteund, de paginaweergave is beter en de browser biedt meer mogelijkheden. Vooral fullscreen surfen werkt erg fijn en direct is te zien dat de QVGA-resolutie zich enorm goed leent voor het surfen op internet. Er past namelijk enorm veel informatie op het in verhouding kleine scherm. Voor wie moeite heeft met kleine letters is het aan te raden om de standaard lettergrootte aan te passen of gewoon de gewone weergave aan te houden.

Geheugen

Net als bij de andere Windows Mobile toestellen is het geheugen in meerdere stukken verdeeld. Men zou het zelfs kunnen vergelijken met een desktopcomputer. Net als bij de SDA het geval is, is er ongeveer 27 MB opslaggeheugen in het toestel intern beschikbaar voor de gebruiker. Om applicaties te draaien heeft men naast opslag- ook werkgeheugen nodig, wat bij de T-Mobile SDA II flink is uitgebreid tot 53 MB beschikbaar RAM. Het toestel heeft 64 MB, maar ongeveer 10 à 11 MB RAM wordt toegedeeld aan het besturingssysteem. Alsnog is de beschikbare hoeveelheid een verdubbeling ten opzichte van de oude SDA. Het ROM-geheugen wat het besturingssysteem zelf bevat is gelijk gebleven met 64 MB.

De SDA II ondersteund het miniSD-geheugenformaat, de verkleinde variant van het gewone SecureDigital (SD). Inmiddels is miniSD behoorlijk ingeburgerd en het prijsverschil is inmiddels veel kleiner geworden. Net als bij zijn oude broer het geval is, is een 256 MB miniSD-kaartje inbegrepen wat voor de gemiddelde gebruiker ruim voldoende is.

Zo niet, dan zijn de kaartjes verkrijgbaar tot een hoeveelheid van maarliefst 2 GB. Dit is flink meer is dan het 'lastige' DV-RS MMC, gebruikt in veel Nokia Symbian Series 60 Smartphones, wat overigens ook gaat veranderen: men stapt bij Nokia over naar miniSD.

Het geheugenkaartslot van de SDA II is net als de SDA direct onder de batterij gemonteerd wat hot-swappen niet mogelijk maakt, ofwel het kaartje kan er niet zo snel in- en uitgehaald worden. Hiervoor moet eerst het toestel worden uitgezet.

Camera

Als toestel van de vierde generatie beschikt de T-Mobile SDA II over een 1.3 megapixel camera, en deelt die eigenschap met die complete Hurricane / Tornado serie. De T-Mobile SDA II is niet het eerste toestel met 1.3 megapixel camera wat is geïntroduceerd. De Motorola MPx220 was hier ook van voorzien, alleen de term 'kwaliteit' diende nogal eens met een korrel zout te worden genomen. Foto's waren absoluut niet bruikbaar in de 1.3 megapixel resolutie. De vergelijking met de camera van de MPx220 houdt dan ook direct op met enkel de specificaties.

De T-Mobile SDA II maakt betere foto's dan het laatstgenoemde toestel en ook qua kleurechtheid, ruisniveau en scherpte wordt de fotokwaliteit van de HTC Magician (MDA Compact en consorten) overtroffen. Ook binnen zijn de foto's acceptabel maar bij mindere lichtkwaliteit neemt de fotokwaliteit tegelijk drastisch af, wat ook niet vreemd is voor de toepaste CMOS-cameralens. Wanneer de foto's op ware resolutie vergeleken worden met die van de Nokia 6680 of zelfs de oudere 7610, dan zijn de foto's van deze toestel veel beter. Schijnbaar kan HTC nog steeds erg moeilijk concurreren met fabrikanten als Nokia of Sony Ericssson als het gaat om camerakwaliteit. Dit statement wil ook niet direct zeggen dat de camerakwaliteit van de T-Mobile SDA II per direct slecht is. Veel foto's komen erg netjes uit de verf met sprankelende kleuren, maar over het algemeen staan de prestaties van de cameramodules uit HTC-devices niet als een paal boven water.

Dit blijkt wanneer men goed naar de foto's kijkt. In het geval van de T-Mobile SDA II lijken deze vooral te kampen met veel te hoog contrastgehalte en té oververzadigde kleuren. Ook steekt overbelichting vaak de kop op. Deze problemen kunnen gedeeltelijk opgelost door de belichting handmatig in te stellen op de omgeving, maar toch blijft de fotokwaliteit, inclusief de te hoge contrastratio, afhankelijk van het omgevingslicht.

Vaak zorgt dit voor veel gezoek in de instellingen om erachter te komen wat later het beste fotoresultaat geeft. Natuurlijk kan men zelf ook kleurinstellingen maken voor de foto. Naast diverse instellingen voor het omgevingslicht (Auto, Daylight, Incandescent, Fluorescent, Night) kunnen er drie effecten worden toegepast, namelijk grijsschaal, Sepiatint en Cool, wat een soort blauwtint is. Digitaal inzoomen kan in de hoogste resolutie, 1280 x 1024 pixels, tot 10x. Foto's kunnen daarnaast in de resoluties 640 x 480, 320 x 480 en 160 x 120 pixels kunnen worden geschoten. Het toestel kan vanzelfsprekend ook video's opnemen, dit kan in de resoluties 176 x 144 en 160 x 120 pixels. Met de gebruikte MPEG4 compressie zien de video's er hetzelfde uit als op de SDA. Jammer is dat er geen hogere resolutie kan worden opgenomen die meer tot recht komt op het hoge resolutie scherm, en niet zo'n hoog postzegelgehalte heeft. Ondanks dat is de kwaliteit van de lage resolutie video's in orde.

Aanwezige programma's

Omdat de T-Mobile SDA II een Windows Mobile OS heeft zijn er veel standaard Windows-based programma`s te vinden, waaronder de verbeterde Opera Browser, Internet Explorer, een zeer uitgebreide kalender/agenda, fotoalbum, Windows Media Player 10, voicememo, snelkeuzemenu, takenlijst en calculator. Behalve deze standaardprogramma`s ontbreekt ook een task manager en een goede file explorer niet. Wat helaas maar al te vaak ontbreekt is out-of-the-box support voor Office-bestanden. T-Mobile heeft daarom als welkome extra Clearvue Office in de ROM geïntegreerd zodat men standaard Word, Excel, Powerpoint en PDF-documenten kan bekijken, en dat allemaal op redelijke snelheid in QVGA-weergave. QVGA leent zich ook fantastisch voor video en met de installatie van TCPMP (voorheen Betaplayer) kan men genieten van geweldige kwaliteit DivX-video op hoge bitrate.

Games

Standaard staan er twee games op het toestel, het bekende kaartspelletje Patience (in een nieuw grafisch jasje gestoken) en Jawbreaker, waarbij het de bedoeling is om de gekleurde balletjes weg te klikken en er zo min mogelijk over te houden. Over deze games is vrij weinig te zeggen, men kan ze leuk vinden of niet. Helaas zijn de games wel wat dun gezaaid en ontbrak er een extra spel zoals Rebound, wat ooit wel door Orange met de SPV e200 was meegeleverd. Een extra spel zou vooral aardig zijn om de mogelijkheden van het QVGA-scherm te tonen. Op het moment van schrijven zijn de Smartphone games die voor QVGA-resoluties bedoeld echt op één hand te tellen. Omdat men pas de nieuwe resolutie heeft geïntroduceerd is het wel de bedoeling dat hier verandering in gaat komen.

Conclusie

Aan het einde van deze review is te zeggen dat het toestel zijn positieve en negatieve kanten heeft, met helaas wat meer de nadruk op het laatste. Ondanks dat de SDA II een uitstekend toestel is binnen het Windows Mobile portfolio van T-Mobile heeft deze niet zo'n stevige indruk gemaakt als zijn oude broer. En dat terwijl het hier toch om een echte opvolger gaat van de inmiddels meer dan één jaar oude SDA. Er zijn een hoop punten veranderd en het toestel is wat meer up-to-date maar zorgt helaas niet bepaald voor een revolutie.

Het toestel beschikt zeker over een paar goede eigenschappen die de SDA II zeker niet persé tot een slecht toestel maken. Neem het fantastische QVGA-display met een enorme helderheid en de erg goede gesprekskwaliteit. Voor de rest laat de SDA II zich lekker bedienen, heeft een fijn keyboard en idem batterijtijd, ligt goed in de hand en de menusnelheid is goed in orde.

Voor niet iedereen zijn deze punten om persé een Smartphone te kopen. Zware minpunten zijn met name de verouderde versie van Windows Mobile, het ontbreken van Wireless LAN en de ronduit waardeloze compatibiliteit met oudere programma's, waar overigens alle QVGA-Smartphones onder het Windows Mobile platform last van blijken te hebben. Ondanks dit kan de SDA II gewoon niet meekomen met concurrerende Smartphones zoals de Qtek 8310 of 8300, die behalve ingebouwd Wireless LAN ook nog voorzien zijn van de nieuwste versie van Windows Mobile: Windows Mobile 5. Qua connectivity valt het toestel gewoon net buiten de boot en ook van de camera moet men niet veel verwachten. Aardige foto's die wat beter zijn als de HTC Magician-serie, maar daar moet men het ook mee doen. Verwacht geen Nokia of Sony Ericsson kwaliteit.

Om deze redenen zal de T-Mobile SDA niet zo'n succes worden als zijn voorganger. Wanneer T-Mobile met niks beters komt of het toestel drastisch, is een Windows Mobile Smartphone als de Qtek 8310 een veel betere keuze. De SDA II in de markt zetten als een budgettoestel is wellicht een goede zet van T-Mobile, maar daar is momenteel de prijs/prestatieverhouding niet naar.


Vermelde toestellen

Vragen en antwoorden over deze T-Mobile SDA II review