T-Mobile MDA Vario review

Wat zit er bij het toestel?

Deze inhoud is gelukkig vrij standaard geworden bij T-Mobile als het de MDA-reeks betreft. Gelukkig, omdat het toch een vrij uitgebreid pakket is waarmee men goed uit de voeten kan. T-Mobile heeft namelijk ook de gewoonte om standaard 512 MB aan miniSD-geheugen mee te leveren wat en dat mag best een keer gezegd worden, vrij genereus is. 512 MB is namelijk meer dan genoeg voor de gemiddelde gebruiker om goed mee uit de voeten te kunnen.

Naast de case en het geheugen wordt nog een extra stylus meegeleverd, iets wat ook gewaardeerd kan worden. Het wil namelijk nog wel eens voorkomen dat men de stylus verliest en vooral bij dit model waarbij de stylus ingeschoven kan worden zodat het toestel twee keer zo klein wordt, is de kans vrij groot dat men de stylus een keer verliest. Door het meeleveren van een extra stylus, zorgt T-Mobile ervoor dat mensen niet gelijk met de handen in het haar zitten als er één exemplaar verloren wordt.

De overige accessoires zijn vrij standaard maar al met al kan gezegd worden dat de MDA Vario met genoeg accessoires geleverd wordt.

Uiterlijk

De MDA Vario heeft in vergelijking met eerdere MDA's zoals bijvoorbeeld de MDA Compact, een ware gedaanteverwisseling ondergaan. Wat als eerst opvalt is het opvallende design van de knoppen op de voorkant van het toestel. Met fraaie lijnen zijn deze weggewerkt in het ontwerp en worden zo fraai in het geheel opgenomen. De knoppen boven het scherm zijn terug van weggeweest, ook deze worden middels fraaie lijnen opgenomen in het design.

Een ander aspect wat niet direct opvalt is het volledig QWERTY-keyboard. Als het toestel gesloten is, is dit uiteraard niet zichtbaar, echter de dikte van het toestel verraad wel deels de aanwezigheid van het keyboard en dat is jammer. Als de Vario namelijk naast de MDA Compact gelegd wordt, is duidelijk verschil op te merken in de dikte van beide toestellen. Mede door de aanwezigheid van het QWERTY-keyboard is de MDA Vario een halve centimeter dikker dan de MDA Compact. De MDA Vario is zelfs nog dikker dan zijn grote broer MDA Pro. Dit is gelijk een van de grootste nadelen van het toestel. Gezien het feit dat mobiele telefoons over het algemeen toch steeds dunnen en slanker worden, is het niet positief om met een toestel te komen wat toch beduidend dikker is dan zijn (overigens niet directe) voorganger. Wanneer echter het toetsenbord uitgeschoven wordt, is wel de uitstekende afwerking van het toestel te zien. Wederom heeft HTC zich hier op het gebied van deugdelijk materiaalgebruik en hoge kwaliteit van eindproducten bewezen. Het toestel zit uitermate goed in elkaar en aan de materialen is duidelijk te merken dat hierop niet bezuinigd is. Ook het schuifmechanisme van het keyboard zit deugdelijk in elkaar al moet men als gebruiker wel het toetsenbord goed volledig opschuiven anders merkt men tijdens het gebruik dat er speling aanwezig is.

Alle kanten van het toestel worden goed benut. Als bijvoorbeeld naar de linkerzijkant gekeken wordt, zijn hier de volgende functies te vinden: 'wireless manager button', volumeschuif en speaker. Opvallend hier is de bovenste 'wireless manager button' met een druk op deze knop wordt direct overgeschakeld naar de wireless manager op het toestel. Net als op de MDA Pro, beschikt de MDA Vario namelijk ook over een Wireless Manager om zaken als WiFi, Bluetooth en dergelijke te beheren, hierover later meer.

Op de rechterkant van het toestel zijn de volgende knoppen te vinden: Voice-button, speaker, infraroodpoort, reset button en camera button. Om met de laatste te beginnen: deze zit, als het toestel in verticale positie gehouden wordt, nogal op een vreemde plaats. Het wordt allemaal echter een stuk logischer als het toestel een kwartslag gedraaid wordt: op deze manier kunnen namelijk eenvoudig foto's genomen worden in landscape modus zodat ook de foto's direct gedraaid worden en het toestel met beide handen vastgehouden kan worden wat weer resulteert in scherpere foto's, simpelweg omdat het toestel stiller gehouden kan worden. Ook de overige buttons zijn te allen tijde goed bereikbaar en geven een goede klik als erop gedrukt wordt.

De bovenkant van het toestel vervolgens. Hierop zijn slechts twee features te vinden, te weten: de aan/uit toets en het SD-kaartslot. Het SD-slot van de MDA Vario is opvallend genoeg geen gewoon SD-slot: er kunnen namelijk geen full-size SD kaarten in maar alleen miniSD. Waarschijnlijk heeft HTC deze keuze gemaakt omdat miniSD een al redelijk ver ingeburgerde standaard is en omdat het wijds ondersteund wordt. Tevens is het formaat kleiner waardoor er meer fysieke ruimte in het toestel gecreëerd wordt voor andere eigenschappen.

Aan de onderkant van het toestel zijn twee aansluitingen te vinden, te weten een 2,5 mm headphone jack aansluiting en een standaard miniUSB aansluiting. De keuze voor miniUSB ligt voor de hand en het is bovendien meer compatible dan een aparte aansluiting. De hoofdtelefoonaansluiting is gewoon een standaard 2,5 mm versie, helaas niet de 3,5 mm zoals deze op de MDA Pro te vinden is, bij de MDA Vario zal men dus altijd van óf een verloopstukje óf een standaard headset gebruik moeten maken.

Andere zaken die aan de onderkant te vinden zijn, zijn het schuifje om het batterijklepje los te laten en de stylus. Dat de stylus onderaan geplaatst is, is op z'n zachtst gezegd irritant te noemen. Hoewel sommigen zeggen dat 'alles went' lijkt dat in dit geval maar niet te willen lukken. Vooral voor degenen die de eerdere MDA's gewend zijn, zal het enorm wennen zijn en zal het zeker niet altijd als prettig worden ervaren.

Tenslotte is daar nog de achterkant van het toestel. Deze is, zoals men dat gewend is bij de meeste MDA modellen, verfraaid met een geribbelde structuur. Of dit als prettig of lelijk beschouwd wordt, is een kwestie van smaak. Feit is wel dat het toestel wat meer grip geeft als het in de hand gehouden wordt, door middel van de ribbelstructuur glijdt het toestel immers niet meer zó snel uit de hand. Onderaan is een rubberen strip te zien welke het toestel tegen beschadigingen tijdens het neerleggen moet beschermen. Bovenaan is de camera te vinden met daarnaast de flits. Net als zijn grote broer MDA Pro heeft de MDA Vario namelijk een flits-optie maar hierover later meer in het camera-gedeelte.

Over het algemeen is het uiterlijk van de MDA Vario niet wereldschokkend maar ook zeer zeker niet lelijk. Sowieso zijn er meer positieve reacties gekomen op het uiterlijk dan negatieve, afgezien van de dikte van het toestel. Zodra men namelijk ziet hoe dik het toestel is, worden over het algemeen positieve reacties toch wel wat negatiever en terecht: het toestel is gewoon te dik voor zijn grootte. Door de dikte is het niet prettig het toestel ongemerkt in een broekzak te dragen en ook wordt het toestel er niet bepaald mooier op. Een minpunt dus.

Uithoudingsvermogen

In principe stelt iedereen het op prijs dat een toestel het lang volhoudt qua batterijtijd en met een gemiddelde standbytijd van vier dagen houdt de MDA Vario het redelijk lang vol voor een Pocket PC Phone. Ondanks dat het device tjokvol zit met features is de genoemde batterijtijd bij normaal gebruik zeer goed haalbaar: zolang de Wireless LAN functie maar niet gebruikt wordt! Dit is namelijk de grootste stroomverbruiker van het toestel, wanneer men intensief WLAN gebruikt en het bij voorbaat al de hele dag aan laat staan dan is ongeveer een standytijd van één dag te halen. Dit alles bij een volle lading van de forse 1250 mAh batterij, men moet dus wel degelijk zuinig omspringen met het gebruik van de Wifi-functie. Gelukkig is het toestel weer vrij snel bij te laden. De MDA Vario kan namelijk ook opgeladen worden via de USB-poort van de PC door het toestel aan te sluiten met de miniUSB kabel. In dit geval kost het volledig opladen wat meer tijd dan het laden via de gewone bureaulader - die tijd ligt doorgaans rond de anderhalf à twee uur.

Belkwaliteit

Tijdens het bellen en gebeld worden met de MDA Vario zijn er vrijwel geen problemen ondervonden. Het toestel doet het qua netwerkbereik redelijk goed op diverse Nederlandse netwerken. Toch heeft HTC het nog niet helemaal begrepen, met name op het gebied van geluid- en gesprekskwaliteit scoort het toestel matig in vergelijking met de concurrentie. Zowel degene die met de MDA Vario zelf belt als degene aan de andere kant van de lijn klaagt over de niet al te beste geluidskwaliteit, een issue waar de MDA Compact ook last van had. Wederom is dit waarschijnlijk weer een softwareprobleem wat zover mogelijk opgelost kan worden door nieuwe ROM software te downloaden. Ondanks een nieuwe ROM-versie die ze gesprekskwaliteit zal verbeteren, zal de geluidskwaliteit nooit beter worden dan de grotere merken. Nokia, Sony Ericsson en Samsung zijn echte pioniers op dit gebied.

Om zonder enig geluid gewaarschuwd te worden heeft de MDA Vario natuurlijk ook een trilfunctie aan boord. Door de dikte van het toestel is deze veel zwakker dan die van de veel dunnere MDA Compact.

Net als de voorgaande Windows Mobile versies is er ook bij Windows Mobile 5.0 een heel uitgebreid gespreksoverzicht op te vragen van inkomende, uitgaande en gemiste oproepen. Per oproep kan er uiteraard de datum, tijd en duur worden weergegeven. Ook kan een samenvatting opgevraagd worden van alle gesprekken (inkomende, uitgaande, laatste, gesprekken op een ander netwerk) genaamd timers. Deze functie bevat geen grote veranderingen ten opzichte van de oudere Windows Mobile versies, maar men heeft wel directe ondersteuning voor Caller ID-afbeeldingen toegevoegd. Meer hierover is te lezen in het onderdeel 'telefoonboek' van deze review.

De MDA Vario kan maximaal 40-toons polyfone beltonen laten horen die goed klinken, hoewel het volume sterk te wensen overlaat. Er is standaardondersteuning aanwezig voor WAV, MIDI, MP3 en WMA-beltonen.

Beeldscherm

Naast het toetsenbord speelt ook het beeldscherm de hoofdrol bij de MDA Vario: het toestel is voorzien van een touchscreen (aanraakscherm). Deze wordt niet alleen gebruikt om informatie weer te geven, maar ook om de MDA Vario mee te bedienen. Dit kan bij voorkeur met de nageltoppen, maar het beste is om hiervoor wordt een speciale bijgeleverde pennetje (stylus) te gebruiken. Hiermee kan men het toestel preciezer bedienen en is de kans op beschadigingen minder. Dit is niet anders dan bij de MDA Compact, MDA II of MDA: een Pocket PC is voorzien van een touchscreen.

Ten opzichte van de MDA Compact is het beeldscherm van de MDA Vario niet veranderd in fysiek formaat en resolutie, maar juist de helderheid en kleuren zijn met sprongen vooruitgegaan. Het beeldscherm van de MDA Vario zelf is een erg helder 2.8" TFT transreflective touchscreen met een resolutie van 240 x 320 pixels en 65.535 kleuren, gangbaar voor veel Pocket PC's, al komt VGA (480 x 640) sterk in opmars bij de forsere modellen. Een groot verschil met bijvoorbeeld de oudere MDA II en MDA III is het werkelijke formaat. De genoemde twee oudere toestellen hebben een 3.5" scherm met dezelfde resolutie, maar een veel minder heldere kleurweergave en kijkhoek. Ook het nieuwste high-end model, de MDA Pro biedt het 3.5" schermformaat. Hiermee houdt de vergelijking dan ook op, want de MDA Pro (HTC Universal) biedt maarliefst een resolutie van 640 x 480 pixels aan.

Menu

Ook deze MDA draait weer Windows Mobile en wel de nieuwste versie, namelijk Windows Mobile 5.0. De verbeteringen die met deze versie komen zijn groot ten opzichte van de vorige versie. Zo behandelt Windows Mobile 5.0 het geheugen niet meer zoals in eerdere PocketPC's het geval was door alles op te slaan in het RAM geheugen. Bij Windows Mobile 5.0 is de keuze gemaakt om alle data op te slaan in het ROM geheugen, wat ervoor zorgt dat het niet meer uitmaakt of de batterij van de PocketPC leeg raakt want alle data staat toch in het ROM-geheugen opgeslagen. Voorheen was het namelijk van belang dat, omdat alles in het RAM-geheugen op werd geslagen, het geheugen continu van stroom werd voorzien, als dan bijvoorbeeld de batterij leeg raakte was er altijd nog een back-upbatterij om te voorkomen dat alle data verloren ging. Met de komst van Windows Mobile 5.0 is zelfs zo'n back-upbatterij niet meer nodig omdat de opgeslagen data veilig in het ROM geheugen staan wat geen continue stroomtoevoer nodig heeft om gegevens te bewaren. Wel is er bij tragere devices enige vertraging merkbaar maar overall is dit snelheidsverschil nauwelijks merkbaar, helemaal als er de nodige processorkracht aan te pas komt.

Helaas is dit laatste bij de MDA Vario niet het geval, de Vario is namelijk uitgerust met een 195 MHz TI OMAP processor wat niet echt voor topprestaties zorgt. Bij normaal dagelijks gebruik is er geen gebrek aan snelheid en ook multitasking gaat uistekend, wanneer echter een filmpje afgedraaid moet worden krijgt de TI-processor het toch wel erg zwaar. Zelfs als dan het hele geheugen leeg gemaakt wordt (Windows Mobile behandelt nu het RAM geheugen hetzelfde als op een normale desktop PC) kunnen nog geen bevredigende resultaten behaald worden en dat is jammer. Wel te begrijpen overigens, gezien het feit dat Windows Mobile 5.0 niet meer vanuit het snellere RAM geheugen werkt maar vanuit het tragere maar betrouwbaardere ROM geheugen. Mede dankzij de processorsnelheid scoort de MDA Vario niet zo vreselijk goed op het gebied van multimedia. Feit is dat Windows Mobile mede dankzij de gewijzigde geheugenondersteuning veel betrouwbaarder en stabieler is geworden dan zijn voorgangers. Nogmaals: met de snelheid van het OS zelf zit het wel goed: de MDA Vario draaide op een gegeven moment twintig applicaties tegelijk zonder irriterend traag te worden of te hangen (wat bij eerdere versies van Windows Mobile nogal eens voor wou komen.) de enige beperkende factor in de MDA Vario is de processor welke zware multimediale applicaties tóch niet helemaal trekt.

Zoals men gewend is van Windows Mobile zijn de menu's ook hier zakelijk maar degelijk en vooral duidelijk. Vooral voor degenen wie met de desktop versie van Windows werken (en wie doet dat tegenwoordig niet) zullen de interfaces en menu's bekend voorkomen. Het hele toestel is trouwens met het toetsenbord te bedienen en dit werkt dan ook erg goed als gekeken wordt naar de menustructuur. Instellingen zijn snel gemaakt en de menusnelheid is meer dan voldoende bij normaal gebruik. Ook het gebruikelijke startmenu is erg handig om te gebruiken en kan tevens met de Windows-toets geactiveerd worden.

Een nieuwtje in Windows Mobile 5.0 wat menu's betreft, is dat er, net als bij de smartphone-versie, te allen tijde twee onscreen softkeys in de onderste balk bijgekomen zijn. Deze buttons kunnen gebruikt worden door er direct op te drukken (op het touchscreen dus) of door de speciale functie knoppen op het toetsenbord of op de voorkant van het toestel in te drukken. De opties voor deze buttons hangt af van het gebruikte programma. Over het algemeen is hier erg goed mee te werken en het verhoogt de one-handed bruikbaarheid van het toestel. De functies van de onscreen buttons kunnen overigens via het menu aangepast worden en zo kan de gebruiker zelf de gewenste applicatie kiezen om te starten met de buttons.

De MDA Pro was reeds eerder met Windows Mobile 5.0 uitgerust en dit is dan ook de tweede MDA in lijn welke dit besturingssysteem voert. Een verschil met de MDA Pro op dit gebied is echter dat de versie van Windows Mobile op de MDA Vario Nederlands is! Eindelijk is het dan zover en is er een Nederlandstalige versie uit van het mobiele besturingssysteem van Microsoft. Velen hebben hier lang op zitten wachten en zij zullen dan ook zeker niet teleurgesteld worden: het hele OS is vertaald naar het Nederlands en er is geen spoortje Engels meer te vinden. Dit kan echter ook een nadeel zijn, vooral voor gebruikers die reeds ervaring hebben met eerdere versies van Windows Mobile of PocketPC. In de menu's wordt alles namelijk alfabetisch geordend en aangezien alles vertaald is en de Engelse taal nogal afwijkt van de Nederlandse, is het soms zoeken geblazen want icoontjes die eerst op deze plek te vinden waren staan nu net even anders geordend. Gelukkig zijn de iconen hetzelfde gebleven dus totaal vreemd zal het niet aanvoelen maar toch is het voor de die-hard PocketPC gebruiker wennen.

Telefoonboek

In Windows Mobile devices zit eigenlijk geen standaard telefoonboek zoals deze te vinden zijn in reguliere telefoons. In plaats hiervan wordt van het veel uitgebreidere 'Contactpersonen', wat tevens onder MS Outlook te vinden is, gebruik gemaakt. Aan deze contactpersonen zijn dan weer onder andere telefoonnummers toe te wijzen, maar dat zijn slechts enkele van de velden waar gegevens van contactpersonen aan toegekend kunnen worden. Toch is het makkelijk om, vooral bij PocketPC-phones, altijd en overal snel bij de telefoonnummers van de betreffende contactpersonen te kunnen. Hierover is goed nagedacht en een oplossing is gekomen in de vorm van 'Smart Dialing' geïntroduceerd door HTC zélf. Deze optie houd in dat, als het telefoonpad tevoorschijn getoverd wordt door op de groene accept knop de klikken, nu op T9-achtige wijze eenvoudigweg de naam van de contactpersoon op het telefoonpad in te typen is waarna zijn nummer verschijnt. Het maakt hierbij niet uit of de voor- of achternaam ingetypt wordt, het systeem houdt alle mogelijkheden van de toetscombinaties open totdat er simpelweg slechts enkele over zijn. Hierbij kan ook nog eenvoudig gekozen worden voor een thuis-, mobiel-, of werknummer wat gebeld moet worden, door naar links of rechts te klikken.

De opties die per contactpersoon op te slaan zijn, zijn zoals men van Windows Mobile gewend is, erg uitgebreid. Het varieert hier van Voor- of achternaam tot werkadres en van apart in te stellen beltonen tot telefoonnummers van assistenten van de betreffende contactpersoon. Een nieuwe optie die deze toch al erg uitgebreide lijst helemaal compleet maakt, is om callerID afbeeldingen in te stellen per contactpersoon. Deze optie was weliswaar ook aanwezig in eerdere MDA's maar hier werd dat geregeld door aparte programma's. Met de komst van Windows Mobile 5.0 is deze optie geïntegreerd in de contactpersonenapplicatie. Een slimme zet van Microsoft aangezien deze optie al wel degelijk in de nieuwste versies van Microsoft Outlook te vinden was en nu dus zonder problemen gesynchroniseerd kan worden.

Over het algemeen genomen is het telefoonboek overzichtelijk ingedeeld en kan snel en eenvoudig het benodigde nummer van de betreffende contactpersoon opgezocht worden. De ongelofelijk uitgebreide lijst met gegevens die per contactpersoon opgeslagen kunnen worden, is soms iets té uitgebreid maar, zoals het oude gezegde luidt: beter te veel dan te weinig. Al met al is ook dit punt dik in orde.

Messaging

Op het gebied van messaging scoort de MDA Vario hoog. Dit was ook wel enigszins te verwachten omdat een belangrijk onderdeel van messaging toch het invoeren van tekst is. Aangezien dit op de MDA Vario erg gemakkelijk gaat door middel van het QWERTY-keyboard, is dit zeker een pluspunt ten opzichte van andere PDA's zoals bijvoorbeeld de MDA Compact. Gelukkig kan ook nog gebruik gemaakt worden van het zogenaamde 'phonepad' waarmee een telefoontoetsen lay-out op het scherm verschijnt zodat met één hand eenvoudig tekst ingevoerd kan worden net als op een normale telefoon met keypad. Tot nu toe was er echter nog geen ondersteuning voor T9 (alleen Engels) maar met de komst van Windows Mobile in het Nederlands, is ook T9-ondersteuning voor de Nederlandse taal meegekomen. Dankzij deze eigenschap is het nu nog makkelijker om zonder keyboard even one-handed een SMS-bericht te typen. Degene die echter grotere stukken tekst in wil voeren zal toch terugvallen op het uitschuifbare keyboard. Om even terug te komen op het onderwerp van dit hoofdstuk, namelijk messaging, de MDA Vario heeft de volgende messaging mogelijkheden:

Ten eerste is er natuurlijk de standaard SMS mogelijkheid welke overigens weer geïntegreerd is met de Outlook versie van Windows Mobile. In deze Outlook versie is namelijk naast het gebruikelijke E-mail account (zoals deze te vinden is in de desktop versie van Outlook) ook een map 'Tekstberichten' te vinden alwaar de SMS berichten opgeslagen en beheerd kunnen worden. Ook is er een map 'MMS' te vinden waarvandaan MMS berichten verstuurd kunnen worden. In principe gaat SMS-en op dezelfde manier als bijvoorbeeld een E-mail opmaken en versturen. Afhankelijk van uit welke map geopereerd wordt kan dus op dezelfde manier een E-mail, een SMS-bericht óf een MMS-bericht verstuurd worden.

Bij het opmaken van een SMS-bericht is tevens te zien hoeveel karakters nog ingevoerd kunnen worden (standaard zijn dit er 160 bij SMS). Een vergelijkbare optie is ingebouwd in de MMS functie. Als hier de grens van 100 KB overschreden wordt, wordt dit netjes gemeld en gevraagd of het wat minder kan. Bij het opmaken van een MMS-bericht kan ook nog gekozen worden om het bericht op een later tijdstip te laten versturen. Er is hier ook een optie om direct naar de camera over te schakelen om zo een foto of filmpje te schieten en dan direct te versturen.

Vervolgens de E-mail functie. Deze werkt vrijwel identiek aan de z'n grotere desktop broer. Eerst kunnen achtereenvolgens de POP3/SMTP/IMAP servers ingesteld worden om later de opties voor authenticatie bij de betreffende servers op te geven. Tevens kan hier de optie 'store attachements to storage card' aangevinkt worden welke erg handig is als mail met grote bijlagen ontvangen dient te worden.

Tenslotte is daar nog de instant messaging mogelijkheid door middel van MSN. Gelukkig wordt MSN weer standaard meegeleverd met de MDA Vario, dit in tegenstelling tot zijn grote broer MDA Pro waar er nog betaald moest worden voor het programma. Microsoft heeft in de nieuwe versie van Pocket MSN tevens een feature voor het gebruik van Hotmail ingebouwd. Hierdoor kan er snel en eenvoudig gebruik gemaakt worden van het bijbehorende Hotmail account waarmee ingelogd wordt op MSN. Het chatten via de messenger is overigens ook erg prettig op de MDA Vario, wel is enige vertraging op te merken als meerdere chatvensters geopend zijn, wat toch enigszins vreemd te noemen is aangezien het toestel andere applicaties probleemloos naast elkaar kan draaien zonder vervelende vertragingen. Afgezien van dit kleine minpuntje is het messaging gedeelte op de MDA Vario wel in orde, mede dankzij de aanwezigheid van het keyboard.

Connectivity

Op de MDA Vario zijn verschillende connectiviteitsmogelijkheden beschikbaar. Alhoewel niet zo uitgebreid als grote broer MDA Pro (de Vario beschikt namelijk niet over UMTS) mogen de overige connectivity mogelijkheden er toch zijn.

Internet Explorer is van de partij in de vorm van Pocket Internet Explorer (of: PocketIE). Hoewel er in PocketIE voor de gebruiker weinig veranderd is, zijn toch wel enkele nieuwe opties te ontdekken betreffende onder andere de weergave van pagina's. Een voorbeeld van een nieuwe functie is 'one-column mode': in deze weergavenmodus is het mogelijk om internetpagina's als één kolom onder elkaar te bekijken, hetgeen de overzicht op dergelijke kleine schermen ten goede komt. Er hoeft nu alleen nog maar verticaal gescrollt te worden wat ook de snelheid van het doorzoeken van pagina's ten goede komt.

De oude vertrouwde infraroodpoort aanwezig waarmee, op een al dan niet trage manier, bestanden uitgewisselde kunnen worden. Ook kan de infraroodpoort gebruikt worden om de MDA Vario als modem te gebruiken voor bijvoorbeeld een laptop. Om deze optie te gebruiken wordt standaard het programma 'Wireless Modem' meegeleverd. Tevens kan via dit programma de MDA zó ingesteld worden dat deze ook als modem via Bluetooth gebruikt kan worden.

Bluetooth zit, net als bij z'n voorgangers, ingebouwd. Nog steeds wordt gebruik gemaakt van de Bluetooth stack van Microsoft maar gelukkig is deze een stuk verbeterd ten opzichte van eerdere modellen die deze Bluetoothstack ook ondersteunden. Dingen zoals het versturen en ontvangen van bestanden werkt vlekkeloos met de standaard beschikbare applicaties. Ook het bonden met een willekeurige Bluetooth headset vormt geen probleem voor de MDA Vario. De Bluetooth headset wordt snel gevonden en kan direct gebruikt worden. ook connecties met andere telefoons zijn snel en vrijwel altijd probleemloos gemaakt, uitzonderingen daargelaten.

De derde connectiviteitsmogelijkheid is de GSM/GPRS-dataverbinding. Deze kan via het tabblad 'Instellingen' ingesteld worden. Voor de rest maakt de GPRS-mogelijkheid gewoon gebruik van de standaard verbindingen zoals Windows Mobile deze ingesteld heeft. Verbinden met een GPRS-netwerk gaat vrij snel echter in tegenstelling tot de MDA Pro, houdt de MDA Vario minder lang de verbinding vast, soms heeft de Vario bijvoorbeeld minder bereik en verliest hij de GPRS-verbinding waar de MDA Pro 'm nog wel vast kan houden. Op dit punt scoort de MDA Vario dan ook beduidend minder dan bijvoorbeeld de MDA Pro.

De laatste mogelijkheid om contact met de buitenwereld te leggen is niets minder dan WiFi 802.11b/g, waarbij de G versie softwarematig geblokkeerd is. Alleen bij een Qtek of i-mate model is dit niet zo. De MDA Vario biedt eindelijk ook deze optie voor de kleinere PocketPC Phones. De eerder uitgebrachte MDA Compact bijvoorbeeld had deze functionaliteit nog niet. De MDA Vario snel verbinding met draadloze netwerken. Ook bij netwerken waarvan de SSID uitstaat en die beveiligd zijn met WPA-PSK, legt de MDA Vario met de juiste instellingen snel een verbinding. Deze verbinding is overigens stabiel en er zijn dan ook geen problemen ondervonden met het tot stand houden van de verbinding.

Al met al zijn de connectivity mogelijkheden op MDA Vario goed te noemen. Het feit dat Wifi G is afgesloten is een flinke misser. Het ontbreken van UMTS is daarentegen niet echt een minpunt, gezien het feit dat het toestel ook niet gericht is op de UMTS markt. De aanwezige connectiviteitsmogelijkheden werken goed en doeB enn wat ze moeten doen. Prima in orde dus.

Geheugen

Ook op dit onderdeel is de MDA Vario een verhaal apart. Niet zozeer de hoeveelheid geheugen (64 MB Flash, 64 MB RAM) is bijzonder, maar wel de manier waarop er door het besturingssysteem mee om wordt gegaan. Voorheen werkten Windows Mobile devices namelijk helemaal vanuit het RAM geheugen. Voordeel hiervan is dat het snel werkt, echter degene die wel eens een lege batterij mee heeft gemaakt in een Pocket PC weet direct wat hét grote nadeel is: zodra dit RAM geheugen namelijk zonder stroom komt te zitten, is alle informatie hierin verloren. Hierdoor was het noodzakelijk eerdere PocketPC's te voorzien van een 'back-up batterij' maar helaas hebben zelfs deze batterijen geen eeuwige stroom en dus bleef het een risico als de batterij leeg was.

Windows Mobile 5.0 brengt hier verandering in. In plaats van alle gegevens in het RAM-geheugen te zetten, behandeld Windows Mobile 5.0 het RAM geheugen eigenlijk net zoals een normale desktop-PC dit doet. Het RAM geheugen wordt namelijk gebruikt om programma's in uit te voeren en de daadwerkelijke opslag van gegevens gebeurd in het wat langzamere flashgeheugen. Dit flash geheugen is te vergelijken met bijvoorbeeld het geheugen wat in een SD-kaart zit. Ook deze kaarten hebben geen stroom nodig om hun gegevens vast te kunnen houden. Vanaf nu maakt het dus niet meer uit hoe leeg de batterij is en een back-up batterij is ook niet meer aanwezig, immers de gegevens gaan toch niet meer verloren en zijn onafhankelijk van enige vorm van elektriciteit geworden.

Over geheugenkaarten gesproken, de MDA Vario heeft een miniSD slot wat ten opzichte van het gewone SD-slot in de MDA Compact flink ruimtebesparend is en meer ruimte vrij laat voor veel features in een kleine behuizing. Het miniSD-geheugenformaat is goedkoop en wordt nu al in grote mate toegepast bij veel soorten toestellen en ook Nokia komt dit jaar met Smartphones die gebruikmaken van miniSD. Kaarten van 1 GB zijn nu al in ruime mate beschikbaar en 2 GB is in aantocht.

Camera

Net als de HTC Magician lijn beschikt de MDA Vario over een 1.3 megapixel camera en deelt die eigenschap met die complete Wizard serie. Ondanks het feit dat de kleurweergave van de foto's gemaakt met de MDA Vario wat beter is, is het gewoon nog droevig gesteld met de fotokwaliteit. De cameralens van de MDA Vario is namelijk hetzelfde als die van de Qtek 8310 en dat staat garant voor beroerde fotokwaliteit. Zeker in vergelijking met de kwaliteitsfoto's van bijvoorbeeld de Nokia 6680 of 6630 zijn de geschoten plaatjes van de MDA Vario ronduit slecht. De Nokia 7610 presteert zelfs nog beter, laat staan Nokia N70. Beide devices zij nu ruim één jaar oud.

Tot nu toe is de HTC Universal het enigste device van HTC gebleken dat met een redelijk goede fotokwaliteit aan kan komen in de 1.3 megapixel resolutie, maar dan praat men ook over een groot device waar meer ruimte is voor een goede lens. Topper is de nog uit te brengen Qtek S200 (HTC Prophet) die zeer goede fotokwaliteit brengt op 2.0 megapixel.

Op het laatstgenoemde toestel na kan HTC nog steeds niet de strijd aan met fabrikanten als Nokia of Sony Ericsson als het gaat om camerakwaliteit. Wel is in Windows Mobile 5.0 de camera API nu geïntegreerd zodat ontwikkelaars hier sneller mee uit de voeten kunnen.

Waarom de foto's van de MDA Vario slecht zijn, blijkt wanneer men goed naar de foto's kijkt. Deze lijken vooral te kampen met veel te hoog contrastgehalte en soms té oververzadigde kleuren. Ook steekt overbelichting altijd de kop op. Deze problemen kunnen gedeeltelijk opgelost door de belichting handmatig in te stellen op de omgeving, maar toch blijft de fotokwaliteit, inclusief de te hoge contrastratio, afhankelijk van het omgevingslicht. De CMOS lens van de MDA Vario heeft veel licht nodig, maar bij te fel licht zoals zonlicht op een licht oppervlak worden de foto's steeds minder bruikbaar.

Vaak zorgt dit voor veel gezoek in de instellingen om erachter te komen wat later een zo goed mogelijk fotoresultaat geeft. Natuurlijk kan men zelf ook kleurinstellingen maken voor de foto. Naast diverse instellingen voor het omgevingslicht (Auto, Daglicht, Gloeilamp, Fluorescerend, Nacht) kunnen er drie effecten worden toegepast, namelijk Grijstint, Sepia, Negatief en Koel, wat een soort blauwtint is. Foto's kunnen daarnaast in de resoluties 1600 x 1280 pixels (interpolatie!), 1280 x 1024, 640 x 480, 320 x 240 en 160 x 120 kunnen worden geschoten. Het toestel kan vanzelfsprekend ook video's opnemen, dit kan in de resoluties 176 x 144 en 160 x 120 pixels kunnen worden geschoten. Het toestel kan vanzelfsprekend ook video's opnemen, dit kan in de resoluties 176 x 144 en 160 x 120 pixels. Met de gebruikte MPEG4 compressie zien de video's er hetzelfde uit als op de T-mobile SDA. Jammer is dat er geen hogere resolutie kan worden opgenomen die meer tot recht komt op een QVGA, en niet zo'n hoog postzegelgehalte heeft.

Nadat de foto's gemaakt zijn kunnen deze geopend worden in het foto album genaamd "Afbeeldingen en Video's". De afbeeldingen kunnen hier worden bekeken op het volledige scherm of via een diavoorstelling. De bestanden kunnen worden verzonden via Bluetooth, infrarood, E-mail of MMS-bericht. Aanpassen van de afbeelding is ook mogelijk, maar eigenlijk vrij karig. De afbeelding kan worden bijgesneden of gedraaid en een autocorrectie kan worden toegepast. De video's kunnen in hetzelfde album geopend worden. Het is mogelijk de video's over het volledige scherm te bekijken of om deze te verzenden via Bluetooth, infrarood, E-mail of MMS-bericht.

Aanwezige programma's

Sommige van de aanwezige programma's op de MDA Vario zijn standaard voor Windows Mobile maar toch het vermelden waard. Zo zijn er bijvoorbeeld afgeslankte versies van de Microsoft Office programma's Word, Excel en (nieuw in Windows Mobile 5.0) PowerPoint te vinden.

Word Mobile is sinds de vorige versies van Windows Mobile een stuk verbeterd. Zo hoeven Word-documenten niet meer eerst geconverteerd te worden naar Pocket Word formaat maar kan gewoon direct met het standaard Word formaat gewerkt worden. Tevens is de ondersteuning in Word Mobile voor de opmaak van documenten sterk verbeterd. Bij vorige versies van Pocket Word kwam het nog wel eens voor dat de originele lay-out van het document compleet door de war werd gegooid door het document te bewerken in Pocket Word. In de nieuwe versie van Pocket Word, Word Mobile genaamd, is dit probleem geheel opgelost. Het probleem was tevens te wijten aan het feit dat de documenten eerst geconverteerd moesten worden van Word-formaat naar Pocket Word-formaat en weer terug. Met het verdwijnen van deze conversie zijn tevens de opmaak problemen verleden tijd. Documenten zien er nu op de PC precies hetzelfde uit als op de PocketPC, ook nadat ze mobiel aangepast zijn in Word Mobile.

Hetzelfde geldt overigens voor Excel Mobile. Excel sheets moesten voorheen namelijk ook geconverteerd worden wat nu niet meer nodig is. Hierdoor kunnen ook sheets gemaakt in Excel eenvoudig en zonder conversie aangepast worden.

Een nieuwkomer in PocketPC-land is Powerpoint. Microsoft heeft er slim aan gedaan een pocketversie van dit uiterst populaire presentatieprogramma te implementeren in Windows Mobile 5.0 in de vorm van PowerPoint Mobile. Immers, toen PowerPoint er nog niet was voor de PocketPC kwamen veel third-party ontwikkelaars met oplossingen (denk aan Clearvue). Powerpoint Mobile werkt grotendeels hetzelfde als z'n grote broertje, al is er één groot verschil: bij PowerPoint Mobile kunnen geen presentaties gewijzigd of aangepast worden, enkel bekijken is een optie. Een begrijpelijke keuze van Microsoft: de mogelijkheden om een PowerPoint presentatie te maken zijn immers legio en het programma zou veel te veel geheugen en resources eisen van de toch beperktere PocketPC. Bovendien is een PocketPC niet het ideale platform om PowerPoint presentaties te maken.

Een ander noemenswaardig meegeleverd programma is 'good old' Clearvue PDF. Deze PDF reader werkt hetzelfde als de vorige versies en het scrollen door PDF-documenten gaat redelijk snel, er is goed mee te werken. Verschillende documenten worden echter niet goed weergegeven, het gaat hier met name om de opmaak van documenten. Ook kleuren willen wel eens niet helemaal overeen komen met de werkelijke kleuren van het document.

Ook JAVA is dit keer weer van de partij en wel te weten in de vorm van het JAVA-programma genaamd 'Midlet Manager'. In deze manager kunnen standaard JAVA applicaties geïnstalleerd en gebruikt worden. de meeste JAVA-applicaties worden zonder problemen herkend en kunnen vlekkeloos geïnstalleerd worden. een voorbeeld van een typisch JAVA programma is bijvoorbeeld JBenchmark, een programma waarmee de snelheid van JAVA op een bepaalde telefoon getest kan worden. opvallend hier is dat de MDA Vario op dit vlak beter presteert dan zijn grote broer MDA Pro. Dit kan erop wijzen dat de software welke op de MDA Vario aanwezig is, beter geoptimaliseerd is voor het gebruik van JAVA, ook het gebruik van de TI OMAP processor speelt hier waarschijnlijk een rol. Immers eerder al bij de Motorola MPx220 waren monsterlijke scores betreffende JAVA te zien, terwijl het toestel op andere vlakken weer veel slechter presteerde. Overall zegt de score dus erg weinig over de totale snelheid van het toestel.

Windows Media Player wordt in versie 10 meegeleverd. Deze versie werkt net als de desktop versie met zogenoemde libraries. Door deze methode kan snel en efficiënt gebladerd worden door grote hoeveelheden muziekbestanden. Bestanden zijn te filteren op artiest, album en genre. Tevens kan Windows Media Player 10 overweg met video bestanden. Ook streaming media wordt ondersteund en een uitgebreide optie om afspeellijsten te maken ontbreekt ook niet. Een complete uitrusting dus alhier.

Naast al deze applicaties vind men op de Vario natuurlijk ook alle standaard programma's die in Windows Mobile 5.0 terug komen. Hieronder vallen de agenda, notitieblok, rekenmachine, taken, bestandsbeheer, Zip applicatie en alarmklok.

Games

Qua games welke standaard meegeleverd worden is de MDA Vario bijzonder karig. Standaard worden slechts twee games meegeleverd welke overigens standaard voor Windows Mobile zijn. De games zijn Patience (zelfde als de PC-versie) en Bubble Breaker, een simpel puzzelspelletje.

Overigens zijn er nog niet veel games die het nieuwe Windows Mobile 5.0 besturingssysteem ondersteunen. Het bedienen van de games gaat overigens wel erg goed, op de voorkant van het toestel zijn immers genoeg bedieningknoppen voor games te vinden. Tevens kan uiteraard het toetsenbord uitstekend gebruikt worden mits de game landscape mode ondersteund. De standaard meegeleverde games kunnen trouwens het best met de stylus via het touchscreen gespeeld worden in tegenstelling tot de meeste andere spellen welke verkrijgbaar zijn voor Windows Mobile.

Extra's

Hieronder is een volledige fotoreview weergegeven met een vergelijking tussen de MDA Pro en de MDA Vario. Voor personen die niet kunnen kiezen tussen beide een goede mogelijkheid om een keuze te maken:

Conclusie

Overall gezien is de MDA Vario een zeer bruikbaar en handzaam toestel voor de redelijk veeleisende gebruiker. Helaas is ook dit toestel niet perfect en kleven er ook zeker enkele stevige nadelen aan het toestel.

Zo is bijvoorbeeld de belkwaliteit niet om over naar huis te schrijven: als die vergeleken wordt met de MDA Pro of elke willekeurig Nokia, is duidelijk verschil te horen in het nadeel van de Vario. Ook de aanwezige camera is van een teleurstellende kwaliteit. Hoewel HTC tot nu toe al niet echt bekend stond als een fabrikant met topkwaliteit camera's, is de kwaliteit van de Vario wel erg slecht te noemen.

Een ander nadeel is de toch ietwat trage processor welke de MDA Vario aan boord heeft. Eerdere versies van de MDA's waren uitgerust met Intel's xScale processors van minimaal 400 Mhz en hadden vandaar ook geen snelheidsproblemen. Nog een klein nadeel is het feit dat er geen aparte numeriek toetsen aanwezig zijn op het keyboard. Als er bijvoorbeeld een telefoonnummer via het keyboard ingevoerd moet worden, moet de FN-toets ingedrukt worden. Dubbel indrukken zal de toets ingeschakeld laten, maar in de interface wordt dat nergens getoond waardoor menigmaal de toets nog ingeschakeld is bij het invoeren van data. Ronduit onhandig als men snel veel data wil invoeren op diverse plekken. Een simpele FN indicatie in het menu was een uitkomst geweest (idem voor CAPS lock). Een ander nadeel wat het keyboard met zich meebrengt is ongetwijfeld de dikte van het toestel. Aangezien het toestel ruim 0,5 cm dikker is dan de MDA Compact, zal het toestel niet zo makkelijk in de broekzak passen. Iets wat de overige compacte afmetingen van het toestel niet ten goede komt.

Gelukkig kent de MDA Vario daarentegen ook genoeg voordelen. Zo is het toetsenbord erg prettig om mee te werken en zal er sneller dan ooit tevoren mee gesmst/gemaild/etc kunnen worden. Ook MSN-en op dit toetsenbord is heerlijk en werkt erg prettig. Een ander voordeel is de erg luide beltoon welke overal te horen is. Jammer op dit vlak is echter dat Windows Mobile standaard nog geen support voor gebruik van profielen levert wat kan resulteren in erg luide beltonen in stille omgevingen of andersom. De connectiviteitsmogelijkheden werken wel naar behoren en werken zo in het voordeel van de MDA Vario. De MDA Vario kon probleemloos met de meeste draadloze netwerken verbinden en ook het opzetten van (en behouden van verbinding met) GPRS-netwerken ging probleemloos. De batterij houdt het overigens ook langer uit dan ooit te voren bij PocketPC's het geval was. Een standby tijd van vijf dagen is niet abnormaal bij normaal gebruik, hier is duidelijk de invloed van de TI-processor te zien welke opmerkelijk minder stroom vreet dan de Power Hungry Intel xScales. Ook hier een pluspunt dus.

De gebruikte versie van Windows Mobile biedt zowel voor- als nadelen. Enkele nadelen zijn bijvoorbeeld de nog steeds beperkte ondersteuning van applicaties voor het OS (alhoewel hier al wel verandering in komt en de meeste applicaties gewoon backwards compatible zijn.) en het onhandige geheugenmanagement wat nog steeds niet verbeterd is. Hiermee wordt vooral het eenvoudig en snel afsluiten van applicaties bedoeld. Wel moet erbij gezegd worden dat Windows Mobile erg verbeterd is op het gebied van multitasking en niet meer zo vaak als vroeger vast slaat als er teveel programma's in het geheugen geladen worden. Toch zou een betere controle over te sluiten applicaties gewenst zijn.

Voordelen daarentegen zijn de overall snelheid van het OS, ook bij multitasking en switchen tussen portrait en landscape modus, is weinig snelheidverlies waar te nemen ondanks het feit dat het besturingssysteem nu vanuit het ROM werkt in plaats van het veel snellere RAM geheugen. Ook de stabiliteit van het OS is verbeterd ten opzichte van vorige versies. Het device zal daarom ook veel minder gesoftreset hoeven te worden dan voorheen mits het op en juiste manier gebruikt wordt. De verbeterde one-handed functionaliteit komt het besturingssysteem ook ten goede en de soft keys onderin het scherm zijn dan ook een welkome toevoeging op het OS.

Al met al is de MDA Vario een mooi en kwalitatief goed toestel voor de (redelijk) veeleisende gebruiker. Dankzij het Nederlandstalige OS zullen nu ook mensen die geen ervaring hebben met PocketPC's zich beter thuis voelen en ligt de drempel voor het gebruik van een PocketPC wellicht lager. Van camera en belkwaliteit moet de Vario het niet hebben, maar als het aankomt op snelheid, betrouwbaarheid en connectiviteit is de MDA Vario een absolute aanrader!

Een kleine aanmerking, die gemaakt moet worden is manier waarop HTC de diverse modellen laat vertalen. In de afgelopen tijd heeft NieuweMobiel.NL drie verschillende Wizard modellen (SPV M3000, 9100 en MDA Vario) aan de tand gevoeld om te bekijken wat de verschillen zijn tussen de diverse modellen. Wat nogal opvallend was, was het feit dat alle devices een andere vertaling van de handleiding en de gebruikersinterface hadden. Men gebruikt voor diverse onderdelen allemaal andere benamingen, een goed voorbeeld hiervan is Starten, Start of Opstarten om het menu te openen op het homescreen en contacten of contactpersonen/contactprs voor het betreffende programma. Erg vreemd dat HTC hierin geen standaardisatie kan krijgen. Het geeft maar weer aan dat HTC de toestellen bouwt, Windows een ROM (software) levert en dat de provider of fabrikant zelf maar moet uitzoeken hoe het aangeboden wordt aan de klant.