Nokia E60 review

De nieuwe E-series zullen een weg inslaan waar Nokia de afgelopen jaren amper tot niet een potje kon breken en is nu gevuld met drie erg mooie toestellen, waarvan hier één van de telgen besproken wordt.

De nieuwe E60 is het voorbeeld van een standaard toestel met smartphone functionaliteiten en de opvolger van de 6310i, die in de afgelopen periode erg in trek was onder zakelijke gebruikers.

De nieuwe E-series bestaan uit drie modellen die het midden segment van de zakelijke markt aanvallen. Dit gedeelte van de markt dat nu momenteel beheerst wordt door Windows Mobile Pocket PC, Blackberry en andere standaard modellen is nu het gebied waarop Nokia zich richt.

De toestellen draaien op het nieuwe Symbian v9.1 besturingssysteem dat een verandering heeft ondergaan op een groot aantal vlakken die tijdens de review besproken worden. De meest belangrijke zijn de verbeteringen op het gebied van de veiligheid en de beveiliging tegen virussen, onbekende programma's en invloeden van buiten af. De ondergrond is het Symbian OS dat één van de vier besturingssystemen is die gerealiseerd zijn voor de mobiele markt. Symbian is een zgn. Open Source besturingssysteem en kan doordoor juist door een fabrikant naar eigen inzicht worden doorontwikkeld. Een vaak genoemd nadeel van een Symbian OS zou het feit zijn dat er ten opzichte van Windows Mobile OS veel minder extra programma's voor handen zijn voor de gebruiker en dat er diverse verschillende soorten Symbian besturingssystemen zijn met ieder een ander uiterlijk en gebruikersinterface. Dat laatste klopt ten dele, maar met de huidige developers tools is het specifiek aanpassen voor de diverse gebuikersinterfaces relatief weinig werk. Mede daardoor klopt de eerste veronderstelling niet, op het moment van dit schrijven zijn er meer dan 5000 geregistreerde voor Symbian geschikte programma's. Andere voordelen van het Symbian platform zijn de grote mate van stabiliteit, gebruikersvriendelijkheid en het lage batterijverbruik.

De markt van smartphones groeit en groeit. Momenteel spelen Symbian en de toestellen uitgevoerd met het Symbian OS de grootste rol in de markt. Het was dan ook niet meer dan logisch dat Nokia de zakelijke kant van de markt zou opzoeken met modellen die speciaal daarvoor ontwikkeld zijn. De nieuwe Series 60 3rd Edition gebruikersinterface is één van de dingen die daarin meespelen. De eenvoud en wijzigingen in de nieuwe gebruikersinterface komen aanbod in deze review, naast natuurlijk alle standaard verbeteringen en eigenschappen van het toestel.

De nieuwe reeks met toestellen is tijdens de SmartphoneShow in London afgelopen November getoond en zal de komende maanden (April/Mei) op de markt verschijnen. Een punt van kritiek is wel de snelheid waarmee dit gebeurt. De modellen worden namelijk steeds uitgesteld en hadden de markt al bereikt moeten hebben. Helaas, komt dit ook bij andere modellen voor die draaien op het Symbian v9.1 besturingssysteem. De ontwikkeling naar de nieuwe standaard vraagt wat tijd, eigenlijk iets teveel tijd.

Plus- en minpunten Nokia E60

  • Fantastisch scherm
  • Zeer uitgebreid toestel
  • Nieuwste functionaliteiten aanboord
  • Wifi/WLAN aanwezig
  • Nieuwe internet browser
  • Aanwezige office applicaties
  • Aanwezige programma's
  • Nieuwe Symbian OS en Series 60 interface
  • Bouwkwaliteit
  • Belkwaliteit
  • Toetsenbord wat stroef
  • Bedieningstoets scherp en stroef
  • WLAN applicatie omslachtig
  • RS-MMC geheugenkaartslot
  • Agenda en notitielijst applicatie voor zakelijkgebruik niet sterk

Wat zit er bij het toestel?

Het toestel heeft een volledig pakket met accessoires, maar helaas werd dit pakket bij de modellen niet geleverd. De toestellen zijn namelijk pre-release en nog niet volledig klaar. Ondanks dat wordt er toch een review gegeven van deze nieuwe modellen. Aangaande de accessoires moet er dus worden afgegaan op wat Nokia bij de N-series (in dit geval de N70) levert en wat men nu al aangekondigd heeft:

· Toestel
· Batterij 3.7 V
· Oplader
· Stereo headset
· Koord
· Schoonmaakdoekje
· DKU-5 Datakabel
· Dual Voltage RS-MMC geheugenkaart + converter
· Nederlandse handleiding en Quickstart manual
· Franse handleiding en Quickstart manual
· Software CD met daarop Nokia PC Suite

De handleiding is zoals bekend bij Nokia goed voor elkaar. Mooie afbeeldingen, lekker te lezen en alles wat men zoekt als men het toestel voor de eerste keer gebruikt. Geen aanmerkingen op dit vlak, behalve dat men als geoefende Series 60 gebruiker soms wat meer wil weten over de nieuwe gebruikersinterface. Helaas, is daar de handleiding niet voor bedoeld. Eén klein smetje is het melden van Nokia in de handleiding dat de geheugenkaart de eerste maal geformatteerd dient te worden voor gebruik. Erg handig, men gooit zo alle vooraf geïnstalleerde programma's van de geheugenkaart en deze terugzoeken op de site van Nokia.

Verder de accessoires langslopende komt men de stereo headset tegen. Wat erg mooi is, is dat het nu mogelijk is ook via Bluetooth audio te luisteren, maar daarover later meer. De meegeleverde datakabel is bekend. Gewoon een goede degelijke datakabel die een vermogen los kost, maar gelukkig in het pakket is gestopt.

De aanhouder wint, is iets wat zeker voor Nokia geldt. De Dual Voltage RS-MMC geheugenkaart wordt namelijk nog steeds in de E60 gebruikt. Momenteel zijn er nog geen kaarten te krijgen groter dan 512 MB. Dat is ronduit een belemmering voor gebruikers. Gelukkig heeft men ingezien dat het anders moet en hebben de E70 en E61 gewoon een slot voor de Mini-SD geheugenkaart, een standaard die niet alleen beter is maar ook breder wordt toegepast. In de komende weken kan men MiniSD kaarten met een capaciteit van maarliefst 2GB verwachten.

Op de standaard bijgeleverde geheugenkaart bevinden zich een groot aantal programma's en diverse games. Het is niet geheel duidelijk wat er mee geleverd gaat worden.

Uiterlijk

De E60 is het meest standaard model in de gehele serie. De candybar heeft geen volledige keyboard en is vooral bedoeld voor de gebruiker die dit ook niet verlangt. Welke punten zijn er dan wel die voor een gebruiker de doorslag zouden kunnen geven, deze E60 aan te schaffen?

Het toestel is met zijn afmetingen van 115 x 49 x 17 mm ronduit smal en dun. Het toestel is vooral lang ten opzichte van andere modellen, maar dat moet geen probleem tijdens het gebruik. Het gehele model voelt solide en goed stevig aan zoals dat van Nokia verwacht mag worden. Het toestel weegt 117 gram, al lijkt dat niet helemaal te kloppen. In het echt voelt het toestel veel lichter dan de opgegeven 117 gram.

Kijkt men nu het complete toestel na dan valt op dat het allemaal vrij strak is qua ontwerp. Veel rechte lijnen met rondingen aan de zijkanten van het toestel. De voorkant valt meteen op. De strakke zilveren lijnen (die ook door een donkere cover vervangen kunnen worden) worden geflankeerd door een vierkant toetsenbord met daarin vier plekken die licht geven. De centrale bedieningstoets is met hetzelfde achterliggende idee uitgevoerd en voelt ook zo wanneer het toestel bedient wordt. De toets is wat stroef en niet vergelijkbaar met wat op de E70 getoond wordt. De toetsen op het toetsenbord zijn verder ook wat stroef en minder eenvoudig in te drukken dan die op de E61 en E70.

Op de linkerzijkant is een zwart vlak met daarin drie toetsen geplaatst. Dit zijn de volume toetsen en een spraakrecorder sneltoets. Op de rechtkant hetzelfde uiterlijk, maar andere onderdelen. Hier is namelijk de uitgang van de speaker geplaatst naast de ingang van het geheugenkaartslot en de infraroodpoort. De E60 heeft als enige een extern slot, de E61 en E70 hebben het slot onder de batterij-afdekklep. Op de bovenkant geen speciale onderdelen, de onderkant heeft dat wel. Hier zijn de interfacepoort voor de datakabel en de oplaadconnector geplaatst.

Het toestel heeft in zijn geheel weinig omhanden. Het is niet zo speciaal als de E61 en E70 en vooral bedoeld voor de persoon die veel belt, mail en andere berichten ontvangt en deze ook af en toe beantwoord. Het is geen messaging of Blackberry killer, maar een simpel toestel met enorm veel mogelijkheden. Dat komt ook in het uiterlijk naar voren.

Uithoudingsvermogen

Het uithoudingsvermogen is niet één van de sterkste punten van dit toestel. De Nokia E60 is een smartphone en dan ook nog eens een UMTS smartphone dat maakt het er allemaal niet beter op. Een uithoudingsvermogen van twee à drie dagen is maximaal haalbaar en dan maakt men heel af en toe gebruik van de functies van het toestel. Gaat men frequent gebruik maken van Bluetooth, UMTS en maakt men een simpel gesprek dan gaat het hard achteruit en moet het toestel elke dag aan de lader.

Het laden van het toestel gaat redelijk snel. Binnen anderhalf uur is het toestel vol. Gelukkig is dat een pluspunt in dit verhaal, maar eigenlijk houdt het niet over. Het is altijd beter dan die oude UMTS toestellen die het nog geen dag volhielden.

Belkwaliteit

De belkwaliteit is opnieuw op een hoog niveau bij Nokia. Gesprekken zijn duidelijk en komen goed over bij normaal gebruik. Kwaliteit is beter dan elke andere smartphone die nu aanwezig is op de markt. Geen reden tot klagen met dit toestel.

Op de diverse netwerken geen probleem met bellen en wanneer men het gesprek op de handsfree functie zet is het gesprek enorm goed verstaanbaar. Zelfs de andere kant klaagt niet en bij het hoogste geluidsniveau hoort men zich zelf nog niet terug. Dit is ronduit netjes te noemen en getuigt zich van een hoge kwaliteit.

Deze hoge kwaliteit komt erg goed van pas tijdens het videobellen. Gesprekken komen via het scherm en de handsfree functie erg goed door. Ook de andere kant klaagt niet over de kwaliteit. Helaas heeft de E60 geen videocamera op de voorkant of achterkant waardoor een echt videogesprek niet gevoerd kan worden. Het bekijken van het beeld dat doorgestuurd wordt is wel mogelijk.

Het gespreksoverzicht is op te vragen via de opneemknop en bevat vier tabbladen, die qua duidelijkheid niks te wensen over laten. De gegevens zijn simpel op te vragen via de tabbladen en men kan alles vinden wat gerelateerd is aan de gemaakte gesprekken. In het menu onder de icoon logboek vindt men nog meer informatie. Hier worden ook nog andere punten weergeven zoals de duur van de diverse oproepen, de kosten van deze oproepen (alleen mogelijk wanneer de kosten voor 1 minuut zijn ingesteld) en de GPRS gegevenssteller. Alles is simpel en doeltreffend op één punt te vinden en zo hoort het. Het instellen van de timers/tellers is vrij simpel te doen in het logboek menu. Men kan aangeven hoe lang de tellers bijgehouden moeten worden, hoeveel een gesprek mag kosten en welke eenheden gebruikt moeten worden. De tellers op nul zetten is zo gepiept via het menu van het logboek. De manier waarop dit alles werkt is gelijk aan andere Series 60 toestellen.

De meegeleverde beltonen die in het toestel zitten zijn 64-polyphonic beltonen en klinken erg goed. Er worden ook een groot aantal extra beltonen meegeleverd. MP3 wordt ondersteund en tevens kunnen opnamen gemaakt worden met de opnamefunctie en gebruikt als beltoon. Eigen beltonen instellen via de MiniSD geheugenkaart is ook getest en werkt. Een erg leuk punt dat gemeld moet worden is een nieuwe functionaliteit in Series 60 3rd Edition. Deze geeft namelijk de mogelijkheid om de naam van de contactpersoon uit te spreken in plaats van een beltoon of tegelijk met een beltoon. Het klinkt aardig, maar het is nog wel een computerstem die een naam probeert uit te spreken. Een echte stem is het niet en menigmaal is het amper te verstaan wat het toestel zegt. Maar desalniettemin heeft het zeker een potentie.

De trilfunctie wordt goed gevoeld in het toestel wanneer het toestel in de zak van bijvoorbeeld een jas is geplaatst. Dit zal waarschijnlijk te maken hebben met het feit dat het toestel wat langer is dan een N70. Het toestel zit verder erg lekker in de zak van een broekzak of een jas. Men steekt het toestel toch nog zo even weg.

Beeldscherm

Het beeldscherm van de E60 is absoluut briljant. Het gaat hier om een TFT scherm met 16.000.000 kleuren, wat absoluut uniek is in een smartphone. Ook is de resolutie van de gebruikersinterface verdubbeld naar 352 x 416 pixels. Dit is de dubbele resolutie van de Nokia 6680, N70 en oudere Series 60 serie, die allen beschikken over een resolutie van 176 x 208 pixels. Andere resoluties zullen in de komende maanden volgen vanuit Nokia, een voorbeeld daarvan is de QVGA resolutie in de Nokia E61 en N71.

De nieuwe resoluties zullen amper tot geen problemen geven voor programma's die men als gebruiker graag zou willen draaien. Vooral de stap van de oude gebruikersresolutie naar de nieuwe resolutie is betrekkelijk eenvoudig omdat de nieuwe resolutie simpelweg een factor twee is en er simpelweg pixel-doubling toegepast kan worden. Ook voor QVGA is het te verwachten dat de compatibiliteitsproblemen niet erg zorgelijk zullen zijn. Concluderend is dit een enorm groot pluspunt voor Symbian Series 60, Windows Mobile voor de Smartphone kan hier zeker nog een puntje aan zuigen!

Het scherm is zeer duidelijk en ziet er redelijk goed uit wanneer de zon erop schijnt. Vooral de helderheid van het scherm is enorm goed. Dit is erg goed zichtbaar tijdens videogesprekken en het maken van foto's of video's. Qua helderheid is het display goed vergelijkbaar van bijvoorbeeld de Qtek 8310 of SDA II, beide Windows Mobile toestellen. In het geval van de E60 is de gebruikersresolutie alleen een stuk groter, wat de scherpte ook ten voordele komt.

Het scherm van de Nokia E60 schakelt zich tijdens het bellen niet uit en toch jammer want het zou batterijtijd kunnen besparen. Bij oudere Symbian Series 60 toestellen is de screensaver in de vorm van een klok amper afleesbaar wanneer de verlichting van het scherm niet ingeschakeld is. Dat is eindelijk opgelost in Series 60 3rd Edition. De screensaver is namelijk groter geworden en veel beter af te lezen. Men bedekt nog niet het complete scherm, maar alles is beter dan de oude oplossing.

Menu

Het soort besturingssysteem bepaald ook wat voor een soort menu of gebruikersinterface in het toestel aanwezig is. De Nokia E60 maakt gebruik van het Symbian 9.1 besturingssysteem met de nieuwste gebruikersinterface Series 60 Third Edition en dat is gelijk te zien. Een groot aantal nieuwe iconen, thema's en onderdelen in de interface die nu draait op een resolutie van 352 x 416 pixels. In plaats van 3 x 3 iconen worden er nu 3 x 4 iconen op het beeld getoond.

Net zoals de N90 en N70 heeft de E60 een homescreen op het bureaublad van het toestel, zoals de Windows Mobile toestellen al wat eerder hadden. Daarop worden opstaande taken, agenda-items van de huidige dag, verjaardagen in de komende dagen getoond en kunnen door de gebruiker vijf sneltoetsen naar een aantal programma's ingesteld worden. Ook de muziekspeler zal nu op het homescreen worden weergegeven wanneer deze draait. Men vindt daarnaast net zoals in alle andere toestellen met een Series 60 gebruikersinterface de mogelijkheid tot het openen van de taskmanager via de menutoets door deze een aantal seconden vast te houden. Deze taskmanager kan men gebruiken om snel van het ene naar het andere openstaande programma te klikken of om programma’s via de “c” toets snel af te sluiten. Een extra punt is het feit dat de rode gespreksbeëindigingstoets gebruikt wordt voor het sluiten van applicaties, die naderhand op het toestel geplaatst zijn. Daarvoor zal een gebruiker zeker moeten opletten.

Wat de gebruiker verder op het beginscherm ziet is gelijk gebleven aan de Nokia N70, namelijk de notities voor de provider, de tijd, de Bluetooth, batterij, berichten en het ontvangst van het belsignaal. Aan de onderzijde van het scherm zijn twee links zichtbaar die door beide soft-keys gebruikt kunnen worden. Het gaat hier standaard om twee standaard links, maar deze kunnen zelf naar eigen wens ingesteld worden via het instellingen menu. Naast deze instellingen kan men de centrale 5-richtings bedieningstoets in de vijf richtingen ook een functie meegeven. Dit werkt alleen wanneer het homescreen niet ingeschakeld is.

Wanneer men het menu zelf wil opstarten moet men op de menuknop drukken. In het menu vindt men een groot aantal iconen in roosterweergave waarachter een groot aantal programma's zitten. De manier waarop deze iconen zijn ingedeeld is een stuk verbeterd en diverse programma's zijn opgedeeld in redelijk aantal mappen. Het is mogelijk om de volgorde en mappen waarin diverse programma's staan aan te passen. De gebruiker kan zelfs de plek wijzigen waar een map staat. Naast het wijzigen van deze mappenvolgorde en de indeling daarvan is het mogelijk een andere soort van weergave van alle mappen te kiezen, genaamd de lijstweergave. Ook bij de lijstweergave is verplaatsing mogelijk.

Het homescreen op het bureaublad van het toestel heeft een aantal kleine aanpassingen, die men kan doorvoeren. Men kan de vijf snelkoppelingen instellen en het homescreen aan en uit zetten. Allemaal wat karig. Hopelijk is het mogelijk wat aanpassingen te doen en wat eigen inzichten te realiseren met een nieuwe thema creator.

Het menu heeft de mogelijkheid tot zeer uitgebreide thema's, iconen en achtergronden. Het standaard thema in het toestel is van een mooie kwaliteit vooral de iconen zijn erg netjes geworden. Verder zijn drie thema's in het toestel meegeleverd. De mogelijkheid tot het downloaden van een thema was nog niet aanwezig tijdens de test van het toestel.

Telefoonboek

Bij de dit toestel is het telefoonboek, contacten genoemd, net zoals in andere Series 60 smartphones. De contacten kunnen standaard op twee manieren opgevraagd worden en dat is wanneer men in het menu naar contacten gaat of wanneer men de 5-richtings bedieningstoets indrukt (vooraf ingestelde functie, die aangepast kan worden). Heeft men contactpersonen op de SIM kaart staan dan kunnen deze niet in de contactenpersonen lijst worden weergegeven. Deze contactpersonen moeten eerst worden overgezet naar het geheugen van het toestel zelf. De E60 vraagt daar zelf om wanneer de eerste keer contacten applicatie wordt bezocht. Onder contacten kunnen verder onder twee tabbladen de contactpersonen en de groepen waar deze personen zijn ingedeeld worden bekeken. Het aantal groepen en contacten die de gebruiker kan toevoegen is beperkt aan het vrije interne of externe geheugen.

Per contactpersoon kan men standaard een redelijk aantal punten met data toevoegen: Voornaam, Achternaam, Bedrijf, Functie, Telefoonnummer, Mobielnummer, Faxnummer, Emailadres. Mocht men dan meer data willen toevoegen dan kan dit via "gegeven toevoegen" en kan men diverse extra's gegevens toevoegen zoals: Telefoonnummers, Mobiele nummers, Fax nummers, Adressen, Emailadressen, URL's, de verjaardag van een contactpersoon en een notitie. Het is nog niet zo uitgebreid als de Orange SPV C600, maar voor een smartphone is het niet anders dan zeer netjes. Deze optie is exact hetzelfde gebleven met andere Series 60 toestellen.

Het is mogelijk aan een persoon of groep een afbeelding en een thumbnail (kleine afbeelding of logo) of een beltoon toe te voegen. Men kan ook aangeven wat de standaardnummers en adressen zijn om naar te SMSen, te bellen, te videobellen, te MMSen of te emailen. Dit kan erg handig zijn wanneer men meerdere nummers in het geheugen heeft staan. Het is ook mogelijk om een normaal thuisnummer in te stellen als SMS nummer. Naast deze functies kan men de diverse contactpersonen vanuit het programma versturen via Bluetooth, email en SMS. Contactpersonen opslaan op de geheugenkaart is mogelijk met Series 60 3rd Edition en dat is vooruitgang ten opzichte van eerdere Series 60 edities.

De voice dailing werkt met een vooraf ingestelde invoer. Dit werkt redelijk, al geeft het toestel nog een vage reactie wanneer de juiste contactpersoon niet gevonden wordt. Het toestel spreekt dan iets terug wat niet te verstaan is. Gelijkwaardig aan de opleesfunctie bij een inkomend gesprek.

Messaging

Alle mogelijkheden op het gebied van messaging zijn aan boord van dit toestel. MMS, SMS, picture messaging, email via POP3, SMTP en IMAP4 servers zijn aanwezig. Men kan de diverse berichten opvragen via het berichten icoon in het menu en daar vind men een aantal mappen in een lijstweergave. Men kan snel een bericht invoeren of de inbox bekijken waarin alle soorten berichten op de email berichten na samen zichtbaar zijn. Nadeel is daarvan is dat men dan alle berichten door elkaar heeft staan. Een goede manier was geweest berichtregels te introduceren waardoor de diverse berichten in bepaalde zelf te definiëren mappen terecht zouden komen. Helaas is deze functie nog niet opgenomen in de Series 60 interface.

Instant email is standaard aanwezig in het toestel en wordt ondersteund in het besturingssysteem. Er zijn oplossingen aanwezig voor Blackberry Connect, Nokia Business Center IBM Websphere, Oracle Collaboration Suite, 24 Access, Seven Always-On Mail en Visto Mobile. Deze applicaties maken het ook mogelijk OTA (Over-The-Air) de kantoor informatie systemen te beheren en te synchroniseren. De software was nog niet in de toestellen aanwezig, maar zal tijdens de officiële marktintroductie wel aanwezig zijn. De ondersteuning voor deze applicaties is momenteel essentieel geworden in de huidige markt. Vele zakelijke gebruikers stappen namelijk nu al over van hun Blackberry naar bijvoorbeeld een Nokia 9300i, die ook ondersteunt wordt. (Mochten daarover vragen zijn dan kunnen die natuurlijk ons gericht worden)

De eenvoud van Blackberry services en de manier waarop gebruikers de sterke kanten van een Nokia toestel kunnen combineren zijn momenteel de hoofdreden om over te stappen. De E60 zal daar samen met de andere E-series alleen maar toe bijdragen. De toestellen hebben namelijk alles standaard aanboord en bieden het aan op een dergelijke manier dat niet enorm moeilijk is voor de gemiddelde gebruiker. De software vanuit de Blackberry is namelijk gelijk gebleven aan wat men op de nieuwe Nokia's tegenkomt. Alleen dan wel in een Nokia/Series 60 jasje.

Het invoeren van de tekst via het standaard toetsenbord gaat snel en werkt lekker al werkt het gewicht van het toestel het wel wat tegen. Alle verdere instellingen op deze Nokia zijn hetzelfde als bij ander Nokia of Siemens toestellen. Het "#" dient voor de bediening van de soort invoermodus, de "c" toets is voor het verwijderen van de tekst en de "ABC" toets dient voor het selecteren van tekst of het wijzigen van de mogelijkheden die er zijn voor het invoeren van tekst in het toestel. Tijdens het invoeren zijn er een aantal regels te zien waarop de tekens worden geplaatst. Heeft men het bericht af en hoeft het nog niet verstuurd te worden dan kan het worden opgeslagen in de ontwerpen map. Is het bericht eindelijk verzonden dan komt het in de verzonden map geplaatst. Versturen van een foto of een andere multimedia bestand is gewoon mogelijk via het berichten programma, maar ook via het fotoalbum of RealOne programma. Ontvangen bestanden kunnen bekeken worden door middel van deze programma's.

Een nieuw onderdeel in het messaging gedeelte is het invoeren van email accounts. Vroeger werkte dat nogal omslachtig, maar vanaf nu is dit opgelost door een simpele wizard die doorlopen moet worden. Alle opties en invoervelden worden aangegeven en aan het einde heeft de gebruiker heel eenvoudig zijn instellingen in het toestel zitten. Absoluut een verbetering ten opzichte van de oude situatie. In de toekomst zullen zelfs speciale provider gestuurde systemen en programma's komen die het toestel volledig zullen instellen. Men hoeft dan nooit meer zelf de instellingen te bepalen, te kiezen of te downloaden bij de provider. Het toestel maakt zelf contact met de provider, download de data en zal het toestel compleet instellen voordat u het menu of een andere functie in het menu gezien heeft. Het systeem is in een simpelere vorm al aanwezig in provider-gelockte modellen als bijvoorbeeld een T-mobile MDA Pro. In de toekomst zal het op alle modellen werken.

Connectivity

Connectiviteit is een naam die door Nokia verzonnen is in de mobiele telefoon markt. Sinds een aantal jaar is Nokia al bezig geweest met het inbouwen van poorten in mobiele toestellen waarop een datakabel aangesloten kan worden. In de Nokia 3650, 3660, 6600 was geen aansluiting aanwezig voor een datakabel en dat mag hoogstens apart genoemd worden voor een smartphone. Gelukkig heeft Nokia, dat opgelost in de 7610 & 6630 en is het een ingeburgerde standaard bij de N-series. Bij de E-series is het niet anders. De E60 is namelijk uitgerust met een pop-port en infraroodpoort. De infraroodpoort is weer terug, omdat daar een grote vraag naar was vanuit diverse kanten van de markt.

Aangaande de Bluetooth moeten worden opgemerkt dat deze functie enorm goed werkt en vrij weinig vraagt van de batterij. De reikwijdte van de Bluetooth antenne en de achterliggende software is veel verder en beter dan die van andere modellen. In de afgelopen weken is gebleken dat Nokia Bluetooth ontvangers en software veel stabieler zijn dan die van andere merken, dat blijft een sterk punt van Nokia. Op de Nokia E60 is het ook mogelijk om via Bluetooth contact te leggen met een speciaal Nokia Bluetooth keyboard en via een headset constant audio te beluisteren. Simpel een verbinding leggen en een reeks MP3 bestanden starten is voldoende. Helaas is de kwaliteit nog niet fantastisch, wellicht brengt een toekomstige stereo Bluetooth headset daar verbetering in, die bij de nieuwe modellen verkrijgbaar zal zijn.

Op het toestel zit ook een modem, die gebruikt kan worden voor een draadloze inbel- of GPRS verbinding tussen een laptop en een netwerk. Men kan de verbinding met de PC, laptop of ander netwerk via Bluetooth, datakabel of infraroodpoort laten lopen.

Andere applicaties die aanwezig zijn; zijn een device manager voor het ontvangen van service instellingen van providers of de werkgever en een PC Suite synchronisatie applicatie die bijhoudt wat de status is van de synchronisatie.

Alle E-series hebben Wifi/WLAN mee gekregen aanboord van het toestel. Ze ondersteunen daarbij zelfs vier verschillende soorten ook wel verbindingssnelheden genoemd, namelijk Wifi b/i/e/g. Dit maakt het mogelijk bijna elke Wifi verbinding op te zetten die momenteel beschikbaar is. Dit is absoluut een pluspunt van de E-series, want momenteel kan nog geen enkel ander toestel dit in de huidige markt. Vooral deze verscheidenheid is iets dat vele zakelijke gebruikers zullen aanspreken. Ook de aanwezigheid van eigen VoIP (Voice over IP) client is iets dat Nokia goed heeft ingezien. Geen applicatie van een derde persoon die achteraf nog geïnstalleerd moet worden, maar een eigen applicatie die voldoet aan de eisen die gesteld worden. Menig fabrikant denkt hier niet aan. De E-series zullen ook de enige modellen voorlopig zijn die SIP cliënts zullen ondersteunen.

wlan animationHet instellen van een WLAN verbinding is wat omslachtig. In de interface van het toestel zijn drie plaatsen waar de gebruiker iets over een WLAN verbinding kan terug vinden. Dit zijn de Connection manager onder connectiviteit, waar een zoektocht naar netwerken gedaan kan worden en de twee plekken in het onderdeel Instellingen. Daar stelt men de WLAN verbinding onderdelen in als het netwerk access point en de diverse beveiligingsinstellingen en netwerknamen. Eenvoudig zoeken op de naam van het netwerk is er helaas niet bij en het geheel blijft wat omslachtig. Windows Mobile en Sony Ericsson (in de P990i) hebben beide een vele malen eenvoudiger systeem waarbij alle opties, instellingen en mogelijkheden in één eenvoudig applicatie zijn ingebouwd.

Het feit dat nu echt elke verbindingsoptie aanboord is, is natuurlijk een uitkomst. Het toestel zal samen met de andere E-series het hier erg goed op doen. Het feit dat het toestel 3G/UMTS, GPRS, EDGE en HSCSD verbindingen mogelijk maakt, zorgt voor geheel af plaatje. Het is nu nog wachten op een Nokia met HSDPA.

Geheugen

De hoeveelheid geheugen van het toestel is 30 MB en is meer dan genoeg voor de gebruiker van het toestel. Ook wanneer grote bestanden binnen worden gehaald via emailberichten.

Naast het interne geheugen is er in het toestel ook extern geheugen aanwezig. Het geheugen dat meegeleverd is nog niet bekend. Er is wel een DV-RS-MMC geheugenkaartslot aanwezig in het toestel. Die het mogelijk maakt om uit te breiden naar grootten van 512 MB. Momenteel gaat het helaas nog niet groter.

Camera

In de E60 is geen camera opgenomen. De behoefte in de zakelijke markt voor een toestel met camera is er ook amper. Regelmatig wordt een toestel met camera verboden in diverse ruimten om het lekken of bekend worden van bedrijfsgevoelige informatie tegen te gaan.

Aanwezige programma's

De hoeveelheid extra programma's, die in het toestel aanwezig is, is uitgebreid ten opzichte van de Nokia N70 op een paar kleine punten maar vooral compleet vernieuwd op een groot aantal vlakken. Een aantal programma's komen standaard terug en een aantal andere worden extra meegeleverd. Vooral de laatstgenoemde programma's zijn momenteel maar gedeeltelijk bekend en worden hier dan ook niet besproken.

Een aantal programma's zijn standaard terug te vinden op een Series 60 toestel. Dit zijn onder andere een agenda met de takenlijst nu ingebouwd in plaats van een losse applicatie, een profielprogramma (waar mee vijf vooraf ingestelde profielen gewijzigd kunnen worden, waaronder een flight mode profiel), favorietenprogramma (om de rechter soft-key en daaronder de favorieten aan te passen), notities/kladblok, omrekenfunctie, rekenmachine, opname-eenheid of voicememo (één minuut opneemlengte en bestanden met een AMR formaat, die gebruikt kunnen worden als beltoon), alarmklok, informatieprogramma over het geheugen, chatprogramma via instant messaging en de standaard Nokia voice command functie, die gebruikt kan worden voor diverse functies binnen het toestel. Ook is er in dit toestel een volledige file manager geïntegreerd, die het mogelijk maakt diverse mappen te bekijken en diverse bestanden over te zetten.

Er moet worden opgemerkt dat de agenda/takenlijst en notitielijst applicatie ten opzichte van Windows Mobile modellen veel te wensen overlaat. Vele mogelijkheden die standaard aanwezig zijn in WM toestellen en mee gesynchroniseerd worden vanuit Outlook zijn niet aanwezig in de E-series. Dit verdient aandacht en meer dan een beetje aandacht. Binnen de Sony Ericsson P990i en M600i die beide draaien op UIQ 3.0 worden een groot aantal van de punten wel meegenomen. Het gaat hier bijvoorbeeld om het ontbreken van volledige notitievelden in de agenda en notitielijst.

Wanneer afbeeldingen ontvangen zijn via een bepaald mail of MMS bericht, kunnen ze opgevraagd worden via de Galerij icoon in het menu. Hier wordt geen scheiding meer gemaakt tussen de data op de geheugenkaart en de data op de telefoon zelf zoals dat bekend is uit vorige Series 60 modellen. Onder de map afbeelding vindt men de gemaakte afbeeldingen de oude weergave, die vele malen sneller is dan de weergave gebruikt op de N70. De rondo die op dat toestel geïnstalleerd is vraagt erg veel van het toestel. Het is één van de hoofdredenen dat er zoveel geklaagd wordt over de snelheid van de N70.

De Galerij toont nog steeds echt alle bestanden die op de geheugenkaart en het interne geheugen geplaatst zijn. Dit wordt ten eerste een enorme lijst en ten tweede worden ook afbeeldingen uit programma's getoond, die totaal niet getoond hoeven te worden. Nokia zou hiervoor een functie moeten inbouwen die aangeeft welke mappen afgezocht moeten worden naar de juiste bestanden.

Wanneer een foto geopend wordt kan men de foto fullscreen weergeven, roteren, verwijderen, van naam wijzigen en er op inzoomen. De aanpasmogelijkheden voor foto's zijn duidelijk aanwezig en netjes voorzien.

Een video kan worden bekeken in de RealOne speler. Het werkt vrij simpel. Met deze video speler is het mogelijk zijn om TV te kijken op het toestel via een streaming verbinding. De RealOne speler is vooral op het toestel geplaatst om bijvoorbeeld muziekvideo's en omgezette DVD's te bekijken op het toestel.

Versturen van foto's en video's gaat vrij simpel via MMS, Bluetooth, infraroodpoort email en de meegeleverde datakabel en software. Een uitkomst daarvan is dat men niet van te voren de Bluetooth functie aangeschakeld hoeft te hebben om iets te versturen. Het toestel schakelt deze zelf aan wanneer men iets wil versturen.

Op het toestel vind men twee browsers, een vernieuwde internet browser en een WAP browser, waarmee ook simpele internetpagina's kunnen worden bekeken. De Opera browser is niet meer nodig, want Nokia heeft nu een fantastische browser in alle nieuwe Series 60 toestellen geplaatst. Deze browser lijkt er hetzelfde uit te zien als wat men gewend was, maar niks is minder waar. Het complete scherm waarin de gebruiker rondsurft is compleet vernieuwd. Bovenin wordt alle verbindingsinformatie weergegeven en de rest van het scherm is verder gevuld met de webpagina.

Als de pagina geopend wordt is gelijk duidelijk dat er veel veranderd is. De pagina wordt goed weergegeven en alles is direct leesbaar. Ook is er een kleine cursor zichtbaar die bedient kan worden met de centrale bedieningstoets. Deze kan de gebruiker over het hele scherm verplaatsen. Over de pagina surfen of bijvoorbeeld links aanklikken wordt hierdoor doodeenvoudig. Een tweede functie is toegevoegd speciaal wanneer pagina's erg groot worden. Deze functie, die bestaat uit een transparant venster dat over de pagina heen valt en aangeeft waar de gebruiker zich op de gehele pagina bevindt, wordt geactiveerd als men veel moet scrollen in een bepaalde richting.

De manier waarop dit alles werkt is subliem en waar genot om te gebruiken. Het is nu mogelijk om op een goed groot scherm te surfen zonder dat daarvoor een touchscreen nodig is. Daarnaast is er nog een derde functie toegevoegd. Als de gebruiker namelijk de terug toets indrukt worden de pagina's die bezocht zijn in een soort rondo getoond. Men kan nu simpel door de rondo heen gaan en de juiste pagina uitkiezen die net bezocht is. Werkelijk een uitkomst, die geen enkele andere browser op een mobiel toestel ooit bood.

De WAP browser gebruikt men om WAP en simpele internet pagina's en content diensten, zoals Vodafone Live of T-zones te bezoeken. Via een GPRS verbinding over WAP (oftewel GPRS-en) of een inbelverbinding over WAP (oftewel WAP-pen) kan men de browser gebruiken.

Office ondersteuning in Series 60 toestellen bestond de afgelopen jaren uit het meeleveren van QuickOffice op elk model dat Nokia leverde. Samsung doet het anders, die leveren een Picsel viewer mee op de D720. Maar Nokia is nu een totaal andere weg ingeslagen. In de nieuwe gebruikersinterface zit namelijk standaard Office ondersteuning. Drie applicaties genaamd Documents, Sheet en Presentation zijn vanaf nu standaard op de toestellen aanwezig. Naast deze applicaties zal ook QuickOffice nog meegeleverd worden. De reden waarom is niet bekend, maar zegt eigenlijk genoeg over de huidige status van de standaard applicaties. Deze zijn nog niet volledig uitgewerkt en niet op het niveau van QuickOffice. Anders zou men QuickOffice niet meer meeleveren.

Een betere oplossing is DocumentsToGo die binnenkort met een Series 60 versie op de markt zullen komen. Tot die tijd zal de gebruiker het moeten doen met de standaard ondersteuning die zijn werk op het eerste gezicht goed doet. Aanpassingen doen is momenteel het probleem. Het lezen van bestanden is geen probleem en werkt erg goed.

De applicaties hebben een groot aantal opties om de bestanden aan te passen en door te sturen. Door de screenshots te bekijken wordt duidelijk wat er al niet mogelijk is. Bij de Documents applicatie is de weergave over drie tabs verdeeld. Iedere tab heeft zijn eigen opties zoals het weergeven van een bepaald gedeelte van de pagina of het toevoegen en bewerken van de pagina. De Sheet applicatie ondersteunt grafieken, formules en andere opties. Het geheel werkt goed en simpel. De laatste applicatie is de Presentation applicatie die Powerpoint presentaties opent en weergeeft. Men kan de presentaties ook aanpassen. Altijd handig wanneer op het laatste moment een kleine wijziging gemaakt moet worden. Windows Mobile 5.0 heeft deze optie nog niet.

Het screen export programma is speciaal bedoeld voor het exporteren van het beeld op het toestel via een Bluetooth verbinding naar een groter scherm. Het handige is dat de gebruiker dan simpel zijn presentaties mee kan nemen op het toestel en deze dan kan laten zien op elke plaats die maar gewenst is. Een laptop is daarvoor niet meer nodig. Hetzelfde geldt voor het programma Printers waarbij men simpel binnengekomen bestanden kan printen via een Bluetooth printer of printerserver.

Positioning is bekend uit eerdere Nokia modellen en is bedoeld voor het ontvangen van informatie van providers over locale onderwerpen als het weer, de verkeersituatie of andere punten afhankelijk van de positie van het toestel.
De Navigator is een applicatie speciaal bedoeld om mee te kunnen navigeren, maar deze keer niet met kaarten van een bepaald land. De applicatie heeft alleen de functionaliteit van het bijhouden van log en het ophalen van de huidige positie. Men kan dus van een bepaalde route de positie, snelheid en andere informatie bijhouden. Er is ook een kompas aanwezig waarmee een bepaalde positie gevonden kan worden. Er kleeft één nadeel aan, de gebruiker zal zelf een GPS ontvanger moeten hebben. Deze wordt niet meegeleverd bij het toestel.

De landmark applicatie slaat waypoints en posities op die men in de navigator applicatie heeft bezocht of gaat bezoeken. Het is een planner waarmee van te voren de route bepaald kan worden.
De flash player is speciaal bedoeld voor het afspelen van flash animaties die meegestuurd worden met een emailbericht. De applicatie werkt vrij eenvoudig en geeft de gebruiker de mogelijkheid alle mogelijke flash bestanden te bekijken.

De RealOne speler, die voor een lange tijd de standaard was in een Series 60 toestel, heeft een MP3 functie in zich. De speler werkt aardig, maar is niet zo handig. Daarom is door Nokia de nieuwe muziek speler geïnstalleerd die veel weg heeft van de interface die gebruikt wordt in een iPod en de W550i/W800i/W900i van Sony Ericsson. Nokia heeft dit zeer netjes gekopieerd en geeft de gebruiker van een Series 60 smartphone eindelijk standaard de mogelijk om eenvoudig MP3 bestanden af te spelen. Het programma is te gebruiken op alle Nokia Series 60 modellen en wordt standaard op de E-series en elke ander toestel met Series 60 3rd Edition meegeleverd.

De versie op de nieuwere modellen is een verbetering van de speler die voor de N70, N90 en oudere modellen geleverd wordt. Gelukkig is deze versie nu goed toegepast op het toestel, past het goed in de diverse schermresoluties die ondersteund worden en wordt de speler getoond in het homescreen. Nadat een nummer is ingestart kan de speler in de achtergrond geplaatst worden en komt er een onderdeel bij in het homescreen waarop het huidige nummer zichtbaar is. Het begint nu eindelijk wat te worden met de media speler en het komt dichtbij wat Sony Ericsson biedt.

Over de ingebouwde en meegeleverde Help functie en SIM-functie moet natuurlijk ook gesproken worden. Het toestel heeft een hele simpele en handige Help functie die de handleiding eigenlijk overbodig maakt. Men kan namelijk bijna alles vinden in de Help functie van het toestel. De SIM-functie is een onderdeel van het menu en daarbinnen kan men een aantal nummers en functies die op de SIM kaart staan bekijken en gebruiken, zoals de dienstnummers en de belangrijke nummers van een provider.

De zelfstudie applicatie is iets compleet nieuws op toestellen van Nokia. De applicatie legt alle functies uit van het toestel in een redelijk aantal aparte programma's. Alle functies van het toestel komen aanbod en geven de gebruiker een goed beeld van het toestel. Standaard wordt dit programma onder de rechter soft-key geplaatst tijdens het eerste gebruik waardoor iedereen gelijk door de complete uitleg kan lopen.

Games

Qua games zal de nieuwe E60 uitgerust worden met één extra game en dan wel een Golf spel. Het is nog niet geheel duidelijk hoe het spel eruit zal gaan zien en hoe het speelt. Het zal waarschijnlijk in de lijn van games zijn die Nokia aanbiedt en die zijn meestal goed te spelen.

Extra's

Onder het onderdeel Extra's zijn er weer een aantal punten die besproken zullen worden. Daaronder het onderdeel DVS (Drukken Voor Spreken, ook wel Push-to-talk genoemd) en het onderlinge verschil tussen de E-series.

Push-to-talk geeft een E60 dezelfde functionaliteit als een portofoon, maar dan via het GSM netwerk. Met een druk op de knop kan een gebruiker daarmee een groep andere gebruikers bereiken, die men op het toestel zelf kan instellen. Net als bij een portofoon is het half-duplex, dus de ontvanger kan niet tegelijkertijd iets terugzeggen. Uiteraard is het bericht net als een gewoon GSM gesprek gecodeerd en reist het via het netwerk waardoor afstanden tussen zender en ontvanger niet relevant zijn zolang beide binnen bereik van het betreffende netwerk zitten. Dit kan bijvoorbeeld worden ingezet voor hulpdiensten, als vervanging van de portofoons.

De specificatie ("Push-to-talk over Cellular (PoC)") werkt via GPRS, EDGE, WCDMA (UMTS) en WiFi. Men kan er alleen gebruik van maken wanneer de provider het ondersteunt. Momenteel zijn er in Nederland nog geen providers die deze dienst aanbieden. Een groot toestellen zijn al wel uitgerust met Push-to-talk of ook wel DVS (Druk Voor Spreken) genoemd in het Nederlands.

Het verschil tussen de E-series is hieronder weergegeven op de onderstaande afbeeldingen. Voor meer informatie over de E60 en de andere modellen kijk bij de toestellen en bekijk de foto's en video's van de nieuwe serie.

Conclusie

Zoals altijd wordt aan het einde van de review de balans opgemaakt. Wat zijn nu de sterke en zwakke punten van de E60, die samen met de andere E-series de zakelijke markt zal proberen te domineren.

Bij dit pre-release model en de andere modellen die tijdens diverse events getest zijn is gemerkt dat het toetsenbord wat aan de stroeve kant is. De centrale toets die ook wat scherp aanvoelt heeft samen met het toetsenbord niet het gevoel achtergelaten dat bij de E70 wel het geval was. Daar waren deze punten één van de pluspunten. De verwachting is dat dit wel wat zal verbeteren, maar niet op het niveau van de E70 zal belanden.

De WLAN applicatie is een ander punt. Deze is simpelweg te lastig voor diverse gebruikers. Op een aantal plaatsen kan men gedeelten van de WLAN verbinding instellen en het wordt pas na een aantal keren proberen duidelijk hoe het één en ander in elkaar zit.

De agenda en notitielijst applicatie zijn daarnaast niet sterk genoeg om volledig alle taken van een zakelijke gebruiker te kunnen beheren. Daarvoor heeft Windows Mobile nog steeds een streepje voor.

Punten die erg opvielen en dan vooral in positieve zin zijn het enorm heldere scherm, de enorme hoeveelheid aan mogelijkheden die het toestel heeft en krijgt. Ook de aanwezigheid van WLAN en de briljante nieuwe browser zijn een unicum.

Ook de Office applicaties, aanwezige software, het nieuwe besturingssysteem en gebruikerinterface zijn absoluut punten die een flinke stap zetten in de goede richting.

Dit nieuwe model biedt alles wat een gebruiker mag verwachten van een zakelijk toestel. Alle mogelijke applicaties en zakelijke wensen zijn aanboord. Ook zullen alle E-series toestellen de ondersteuning krijgen voor Microsoft ActiveSync en synchronisatie met Microsoft Exchange via een OTA (Over-The-Air) verbinding.

De E-series zijn een enorme Finse stap in de zakelijke markt, waarbinnen Windows Mobile en Blackberry modellen het steeds moeilijker zullen krijgen. Dat is één ding wat zeker is wanneer men met deze nieuwe E-series gewerkt heeft.

Note:

De door NieuweMobiel.NL geteste Nokia E60 was een pre-release model en nog niet volledig klaar voor introductie op de markt. Ook waren de accessoires niet bij het toestel aanwezig die wel in de doos normaal meegeleverd worden. Deze review is speciaal geschreven om een beter beeld te geven aangaande de nieuwe E-series en de nieuwe E60.


Vermelde toestellen

Vragen en antwoorden over deze Nokia E60 review